Bệnh chàm thể đồng tiền, còn được gọi là viêm da thể đồng tiền hoặc chàm dạng đĩa, là một bệnh mãn tính tạo những nốt hình đồng xu trên da. Những đốm này thường ngứa và rỉ nước hoặc bị cứng lại.
Chàm thể đồng tiền là bệnh gì?
Chàm đồng tiền còn gọi là viêm da thể đồng tiền hoặc chàm dạng đĩa. Bệnh biểu hiện bằng những nốt sần hình tròn hoặc bầu dục gây ngứa và sưng tấy, sau đó nứt nẻ, một số có mụn nước và vảy màu vàng.
Chàm đồng tiền gây tổn thương da nên dễ nhầm thành bệnh hắc lào hay lác đồng tiền. Nếu để lâu không điều trị, bệnh kéo dài từ tháng này sang tháng khác. Bệnh tái phát tại vị trí cũ.
Trong khi đó bệnh hắc lào cũng có xu hướng xuất hiện các vết sưng ngứa, biến thành các mảng tròn có vảy xung quanh, da ở vùng trung tâm vòng tròn rõ ràng hơn.
Các mảng hắc lào có thể màu đỏ hoặc hồng ở da trắng, màu nâu và xám ở da sẫm màu. Ngứa nhiều gãi làm mảng hắc lào lớn dần. Khi điều trị các mảng hắc lào có xu hướng lành từ trung tâm vòng tròn trước.
Nguyên nhân gây bệnh chàm thể đồng tiền
Hiện chưa tìm ra được nguyên nhân chính xác gây chàm đồng tiền, tuy nhiên các bệnh nhân chàm đồng tiền thường có liên quan đến các yếu tố sau:
- Dị ứng.
- Nhiễm khuẩn (khuẩn Staphylococcus…).
- Tiếp xúc với các loại vải thô.
- Da bị khô hoặc ngồi nhiều ở môi trường khô lạnh.
- Hay tắm nước nóng.
- Chấn thương da như vết bỏng, vết xước, vết đốt của côn trùng.
- Sử dụng xà phòng gây kích ứng làm khô da.
- Thiếu máu hoặc phù chân.
- Do thuốc.
Chàm đồng tiền cũng có khả năng khởi phát khi có một số yếu tố kích thích như:
- Căng thẳng thần kinh là yếu tố nội giới kích thích eczema thể đồng tiền bùng phát.
- Da bị côn trùng cắn, bỏng, có vết trầy xước hoặc vết phẫu thuật cắt.
- Thời tiết khô hanh làm cho da khô cũng như suy yếu.
- Tiếp xúc với các kim dòng như niken hoặc các dị nguyên khác như xà phòng, dịch tiết côn trùng, mủ thực vật,…
- Ảnh hưởng của một số dòng thuốc như kháng sinh tại chỗ, interferon và isotretinoin.
- Căng thẳng thần kinh cũng như rối loạn cảm xúc.
- Bị những thể chàm khác như viêm da tiếp xúc, viêm da tiết bã nhờn, viêm da dị ứng,…
- Can thiệp phẫu thuật khiến hệ miễn dịch cũng như thể trạng suy yếu, tạo cơ hội cho bệnh bùng phát.
Triệu chứng bệnh chàm thể đồng tiền
Một số dấu hiệu nhận biết chàm đông tiền thường gặp:
- Da xuất hiện đám tổn thương có hình oval hay hình tròn như đồng xu.
- Sau đấy, bề mặt tổn thương đỏ, xung huyết và nổi rất nhiều mụn nước.
- Mụn nước tự vỡ, dẫn đến chảy dịch và trợt loét.
- Ở giai đoạn này, tổn thương da có khả năng bị nhiễm khuẩn (sốt, da sưng nóng, đau nhức cũng như mưng mủ).
- Da khô lại cũng như có vảy tiết.
- Theo thời gian, tổn thương da có dấu hiệu lichen hóa cũng như có giới hạn rõ rệt so với các tại vùng da lân cận.
- triệu chứng thực thể của eczema dạng đồng tiền thường khu trú ở mặt duỗi những chi, thân mình cũng như mu bàn tay.
- Ngứa ngáy là triệu chứng cơ bản của chàm đồng tiền, kéo dài từ giai đoạn cấp tới mãn tính.
Viêm da thể đồng tiền có nguy hiểm không?
Tuy không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng bệnh viêm da thể đồng tiền cũng gây ra những ảnh hưởng nhất định đến sức khỏe và tâm lý của người bệnh. Bệnh có thể gây ra những biến chứng như sau:
- Bệnh gây ra những cơn ngứa ngáy rất khó chịu, nhất là vào ban đêm. Từ đó, dẫn đến tình trạng mất ngủ và nhiều phiền toái trong sinh hoạt, giảm chất lượng sống của người bệnh.
- Vùng da bị tổn thương có thể rỉ dịch, bong vảy. Nếu không được vệ sinh sạch sẽ, bệnh nhân có thể bị nhiễm trùng nghiêm trọng.
- Ngoài ra, người bệnh cũng có thể gặp phải tình trạng rối loạn sắc tố da sau viêm, chẳng hạn như tình trạng ban đỏ, giảm hay tăng sắc tố da.
Hiện tượng rỉ dịch, chảy mủ ở những người mắc bệnh viêm da thể đồng tiền khiến nhiều người lo ngại về nguy cơ lây nhiễm bệnh và e ngại việc tiếp xúc gần với bệnh nhân. Tuy nhiên, căn bệnh này không lây nhiễm từ người bệnh sang người khỏe.
Biện pháp điều trị bệnh chàm thể đồng tiền
Viêm da đồng tiền là bệnh mạn tính, do đó mục đích chính của các phương pháp điều trị là giảm triệu chứng và phòng ngừa biến chứng. Dưới đây là các phương pháp điều trị phổ biến:
Sử dụng thuốc
Chàm đồng tiền là bệnh không thể chữa khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên, người bệnh có thể sử dụng thuốc đẻ giảm các triệu chứng của nó gây ra như:
- Các loại kem dưỡng ẩm để ngăn ngừa khô da.
- Corticosteroid tại chỗ: thuốc mỡ và kem có chứa steroid bôi ngoài da sẽ làm giảm các triệu chứng nghiêm trọng.
- Thuốc kháng histamin dạng uống để giảm ngứa và khó chịu.
- Liệu pháp tia cực tím điều trị trường hợp ngứa trầm trọng.
Tầm sót bệnh chàm thể đồng tiền
Để kiểm soát bệnh chàm thể đồng tiền, bạn nên tránh:
- Mặc trang phục có chất liệu len và các chất kích thích khác gây ra triệu chứng của bạn.
- Tắm quá nhiều với nước nóng vì sẽ khô da.
- Sử dụng xà phòng tẩy rửa mạnh.
- Căng thẳng.
- Tiếp xúc với các chất kích ứng môi trường (chất tẩy rửa, hóa chất…).
- Sử dụng vải mềm và máy sấy.
- Vết xước, vết cắt, và trầy xước trên da.
Phòng ngừa chàm thể đồng tiền
Để phòng ngừa nguy cơ bùng phát bệnh chàm đồng tiền, người bệnh lưu ý những điều sau:
- Tránh sử dụng các sản phẩm cho da và bột giặt chứa hương thơm hoặc thuốc nhuộm.
- Tránh mặc quần áo chật và các loại vải gây khó chịu.
- Thư giãn, giảm căng thẳng.
- Dưỡng ẩm da bằng các sản phẩm dưỡng ẩm dịu nhẹ hoặc thuốc mỡ.
- Ngăn tổn thương da, nếu bị tổn thương hãy làm sạch và băng lại.
- Tắm vòi sen, nước ấm nhẹ dưới 5 phút.
- Tránh tắm nước nóng lâu.
- Sử dụng các chất tẩy rửa, xà bông tắm dịu nhẹ và có chất dưỡng ẩm.
- Tránh kỳ cọ da mạnh làm trầy xước da.
- Hạn chế ăn hải sản có vỏ: tôm, cua, ốc, ghẹ…
- Không ăn thực phẩm sống: tiết canh, gỏi thịt, hải sản sống…
- Người đang điều trị chàm đồng tiền kiêng ăn các thực phẩm ảnh hưởng đến sẹo như: rau muống, gạo nếp, bắp, cua, tôm…
- Hạn chế các thực phẩm dễ kích ứng gây ngứa: trứng, thịt gia cầm…
- Không sử dụng các chất kích thích như: thuốc lá, rượu, bia, cà phê…
- Hạn chế ăn thực phẩm nhiều đường: bánh, kẹo, chè…
- Không ăn các thực phẩm chứa độc tố nhỏ như: cà pháo, măng chua…
Bệnh viêm da thể đồng tiền chịu nhiều ảnh hưởng từ cơ địa và môi trường. Do đó, nếu muốn phòng ngừa nguy cơ bùng phát bệnh, những người có cơ địa dễ bị dị ứng cần phải áp dụng các biện pháp bảo vệ da tốt hơn, cẩn thận hơn. Nếu trên da xuất hiện những triệu chứng bất thường, nghi ngờ về viêm da thể đồng tiền hoặc các bệnh lý về da khác, bạn nên đến chuyên khoa Da liễu để được kiểm tra và điều trị sớm.
