Số lượng bạch cầu giảm bất thường thường ảnh hưởng tiêu cực tới sức khỏe của chúng ta. Để chủ động chăm sóc sức khỏe, ngăn ngừa những tổn thương xảy ra, bạn nên nắm được nguyên nhân bạch cầu giảm.
Bệnh giảm bạch cầu là gì?
Bệnh giảm bạch cầu là tình trạng bệnh số lượng bạch cầu bị giảm xuống thấp bất thường. Bạch cầu trung tính là một dạng phổ biến của các bạch cầu được tạo ra từ tủy xương, sẽ di chuyển theo dòng máu và sau đó sẽ đến các khu vực bị nhiễm trùng. Vai trò của bạch cầu đó là tiết ra các chất tiêu diệt vi sinh vật xâm nhập giúp chống lại nhiễm trùng, đặc biệt nếu là tình trạng do vi khuẩn gây ra.
Đối với người trưởng thành, số lượng bạch cầu trung tính trên mỗi microlit (µl) máu sẽ khi dưới 1500 thì được coi là bạch cầu giảm. Còn đối với trẻ em, số lượng tế bào bạch cầu cho thấy dấu hiệu bị giảm đi sẽ khác nhau theo từng độ tuổi.
Một số người có số lượng bạch cầu thấp hơn mức trung bình, nhưng không làm tăng nguy cơ nhiễm trùng. Trong những trường hợp này, giảm bạch cầu không phải là vấn đề đáng lo ngại.
Nguyên nhân nào gây ra bệnh giảm bạch cầu?
Một số người bị giảm bạch cầu trung tính bẩm sinh, nghĩa là đã bị ngay từ khi sinh ra và có thể liên quan đến di truyền. Giảm bạch cầu trung tính nhẹ có thể là bình thường đối với nhiều người gốc Phi và Trung Đông.
Các nguyên nhân gây ra bệnh giảm bạch cầu trung tính bao gồm:
- Nhiễm khuẩn, nhiễm virus, nhiễm ký sinh trùng hoặc nhiễm nấm.
- Thiếu dinh dưỡng, cụ thể là thiếu vitamin B12, folate hoặc dinh dưỡng không cân đối.
- Quá trình sản xuất bạch cầu ở tủy xương có vấn đề (bẩm sinh hoặc mắc phải), suy tuỷ xương (thiếu máu bất sản).
- Bệnh lý ảnh hưởng đến tủy xương, rối loạn sinh tủy, xơ tuỷ.
- Ung thư ảnh hưởng đến tuỷ xương, bệnh bạch cầu, u lympho.
- Hóa trị, xạ trị, cấy ghép tế bào gốc, dùng thuốc ức chế miễn dịch trong điều trị ung thư.
- Một số loại thuốc khác: thuốc kháng giáp, một số loại kháng sinh, thuốc chống loạn thần,…
Ngoài ra, bệnh giảm bạch cầu trung tính có thể do hệ thống miễn dịch của cơ thể tự tiêu hủy tế bào này, xảy ra trong một số tình trạng tự miễn, chẳng hạn như:
- Bệnh Crohn.
- Viêm khớp dạng thấp.
- Bệnh Lupus.
Triệu chứng nhận biết khi giảm bạch cầu
Giảm bạch cầu không có triệu chứng cụ thể, tuy nhiên, khi bị giảm bạch cầu, sức đề kháng của cơ thể sẽ yếu hơn và dễ bị lây nhiễm, nhiễm trùng hơn. Các triệu chứng khi bị nhiễm trùng là:
- Sốt.
- Ra mồ hôi.
- Thấy ớn lạnh.
Bạch cầu giảm có nguy hiểm không?
Bạch cầu giảm thường gặp trong nhiều bệnh lý khác nhau như:
- Nhiễm khuẩn Gram (-).
- Bệnh do virus như lao.
- Các bệnh do suy giảm miễn dịch như AIDS.
- Bệnh do ký sinh trùng.
- Do dùng thuốc.
- Ung thư máu thể giảm bạch cầu.
- Một số trường hợp bị thiếu máu mạn tính do các nguyên nhân khác gây nên.
Chẩn đoán bệnh giảm bạch cầu
Bác sĩ có thể tiến hành các xét nghiệm để chẩn đoán bệnh suy giảm bạch cầu:
- Tổng phân tích tế bào máu (CBC) để đếm số lượng bạch cầu trung tính.
- Liên tục xét nghiệm CBC để xác định số lượng bạch cầu trung tính có thay đổi hay không, 3 lần mỗi tuần trong 6 tuần.
- Xét nghiệm kháng thể trong máu để kiểm tra sự giảm bạch cầu trung tính do tự miễn.
- Sử dụng dịch chọc hút tủy xương để kiểm tra các tế bào tủy xương.
- Sinh thiết tủy xương để kiểm tra mảnh xương của tủy xương.
- Xét nghiệm di truyền học tế bào và sinh học phân tử cấu trúc của tế bào.
Biện pháp điều trị bệnh giảm bạch cầu
Chăm sóc sức khỏe thông qua nguyên nhân gây bệnh và mức độ nghiêm trọng của tình trạng bạch cầu giảm. Những trường hợp nhẹ có thể không cần điều trị. Trong nhiều trường hợp, giảm bạch cầu trung tính thường tự khỏi khi tủy xương hồi phục và bắt đầu sản xuất đủ bạch cầu.
Trường hợp thiếu bạch cầu nhẹ có thể không cần điều trị mà chỉ cần chú ý nghỉ ngơi và bồi bổ dinh dưỡng. Trường hợp giảm bạch cầu nặng hơn thì dựa vào nguyên nhân để điều trị:
- Bằng thuốc kháng sinh khi bị nhiễm khuẩn.
- Bằng thuốc ức chế hệ thống miễn dịch.
- Thay đổi thuốc nếu bị giảm bạch cầu là do thuốc gây ra.
- Điều trị nhiễm khuẩn tiềm ẩn.
- Cấy ghép tế bào gốc.
- Kích thích tế bào tủy xương sản xuất nhiều tế bào máu trắng hơn
Xét nghiệm bạch cầu là cách để phát hiện tình trạng giảm bạch cầu để có thể khám tìm ra nguyên nhân và điều trị kịp thời.
Chăm sóc bệnh giảm bạch cầu
- Ăn uống đầy đủ: Để chữa bệnh, cơ thể bạn cần vitamin và chất dinh dưỡng.
- Nghỉ ngơi: Cố gắng lên kế hoạch cho các hoạt động bạn phải làm cho những thời điểm bạn có nhiều năng lượng nhất. Cố gắng nhớ nghỉ giải lao và nhờ người khác giúp đỡ như một phần trong quá trình điều trị của bạn.
- Hãy hết sức cẩn thận: Bạn muốn làm tất cả những gì có thể để tránh những vết cắt hoặc vết xước dù là nhỏ nhất vì bất kỳ chỗ hở nào trên da đều là nơi để nhiễm trùng bắt đầu. Nhờ người khác cắt thức ăn trong khi bạn nấu hoặc ăn. Sử dụng dao cạo điện để tránh vết sẹo nếu bạn cần cạo râu. Đánh răng nhẹ nhàng để tránh gây kích ứng nướu.
- Tránh xa vi trùng: Rửa tay suốt cả ngày hoặc sử dụng nước rửa tay. Tránh xa những người bệnh và đám đông. Không thay tã hoặc dọn bất kỳ thùng rác, lồng động vật hoặc thậm chí là bát cá.
