Sốt xuất huyết kèm theo suy thận là một trong hai thể lâm sàng nặng do virus Hanta gây nên. Bệnh xảy ra với các triệu chứng nguy hiểm, có thể đe dọa đến tính mạng người bệnh.
Sốt xuất huyết do virus Hanta là gì?
Virus Hanta thuộc họ Bunyaviridea, thường gây bệnh trên người nhưng lại không gây bệnh cho loài gặm nhấm. Người bệnh thường bị nhiễm virus này do hít phải các vật thể trong không khí có nguồn gốc từ chất thải hoặc vết cắn của động vật gặm nhấm đã bị nhiễm virus.
Virus này gây ra hai hội chứng lâm sàng chính, có khi chồng chéo nhau:
- Sốt xuất huyết hội chứng thận (HFRS): Xuất hiện như bệnh cúm và có thể tiến triển thành sốc, xuất huyết và suy thận.
- Sốt xuất huyết hội chứng phổi (HPS): Khởi đầu như bệnh cúm không đặc hiệu và trong vài ngày tiếp theo, có thể phù phổi cấp không rõ nguyên nhân.
Con đường lây truyền của virus Hanta
Virus Hanta có vật chủ tự nhiên là chuột và các động vật gặm nhấm khác. Tại đây, chúng gây nhiễm trùng thường không biểu hiện triệu chứng hoặc các triệu chứng không đáng kể. Virus tồn tại, sinh sản và được bài xuất ra bên ngoài thông qua phân, nước tiểu, nước bọt, máu và các dịch tiết.
Một người có thể bị nhiễm virus Hanta khi
- Hít phải không khí có chứa virus: không khí ở những khu tạp uế mà chuột làm tổ, có phân và nước tiểu của chúng.
- Tiếp xúc với phân, nước tiểu của chuột bị nhiễm bệnh thông qua vết thương hở hoặc niêm mạc mắt, mũi, miệng.
- Bị chuột nhiễm bệnh cắn, virus trong nước bọt sẽ qua vết cắn và đi vào cơ thể.
- Tiếp xúc trực tiếp với người bị nhiễm bệnh (thường hiếm gặp và chưa được khẳng định một cách chính xác).
Chuột là ổ chứa của virus Hanta, vì thế các nguyên nhân lây nhiễm đều phần lớn bắt nguồn từ chuột và các sản phẩm của chúng. Để phòng ngừa bệnh, cần có các biện pháp phòng và diệt chuột hợp lý.
Những ai có nguy cơ mắc phải sốt xuất huyết do virus Hanta?
Sốt xuất huyết do virus Hanta nguy hiểm như thế. Vậy những đối tượng nào dễ mắc hội chứng này?
- Người thường xuyên đi làm đồng: Chuột đồng là một ổ chứa virus khó kiểm soát, nông dân dễ vô tình tiếp xúc với chuột mang bệnh. Ngoài ra chúng còn có thể gây nhiều bệnh nguy hiểm khác như Leptospirosis.
- Nhân viên vệ sinh công cộng: Cống rãnh, bãi rác tại các khu phố đông đúc là môi trường thuận lợi cho chuột sinh sản và hoạt động. Đây là một nguồn lây virus Hanta cho con người.
- Người nuôi chuột cảnh hoặc nuôi chuột với mục đích nghiên cứu phòng thí nghiệm: Nếu vệ sinh không đúng cách các chất thải của chuột, các đối tượng này cũng có nguy cơ rất cao nhiễm phải Hantavirus.
- Người bị chuột cắn trong thời gian gần đây: Trong nước bọt chuột nhiễm bệnh có chứa virus, chúng sẽ xâm nhập vào cơ thể người thông qua vết cắn dính nước bọt.
Phương pháp điều trị sốt xuất huyết do virus Hanta
Các nghiên cứu về cơ chế sinh bệnh của virus Hanta còn nhiều hạn chế. Vì thế, hiện nay chưa có vacxin phòng bệnh cũng như thuốc kháng virus đặc hiệu cho các bệnh do virus Hanta gây nên, trong đó có chứng sốt xuất huyết. Các phương pháp điều trị mang tính chất hỗ trợ, điều trị triệu chứng và cấp cứu giúp bệnh nhân vượt qua giai đoạn nguy hiểm để hồi phục sức khỏe trở lại.
Điều trị sốt xuất huyết do virus Hanta
- Nâng cao sức đề kháng: Trong trường hợp bệnh nhân bị suy nhược cơ thể, mất nước nhiều thì cần bổ sung nước và các chất điện giải để bù lại phần bị mất. Đồng thời kết hợp bổ sung các vitamin để giúp bệnh nhân nâng cao sức đề kháng.
- Cấp cứu trong trường hợp nguy cấp: Khi bệnh nhân bị hạ huyết áp, oxy máu giảm xuống và rơi vào tình trạng nguy kịch, cần cấp cứu bệnh nhân bằng các phương pháp hỗ trợ hô hấp, tuần hoàn.
- Khi bệnh nhân bị thiếu oxy, cần thiết phải sử dụng phương pháp oxy hóa máu màng ngoài cơ thể (ECMO). Phương pháp này giúp cung cấp thêm oxy cho bệnh nhân.
- Dùng kháng sinh và thuốc kháng nấm để điều trị các nhiễm trùng thứ phát như bội nhiễm vi khuẩn hoặc nấm.
Sốt xuất huyết do virus Hanta là một bệnh nguy hiểm, có thể gây tử vong với tỷ lệ 5 – 10%. Phát hiện sớm bệnh sẽ giúp điều trị có hiệu quả và hạn chế các biến chứng nguy hiểm. Cùng tìm hiểu về những triệu chứng để có thể nhận biết được bệnh qua các thời kỳ khác nhau.
Phòng ngừa bệnh do Hantavirus
Để phòng ngừa bệnh sốt xuất huyết cùng những bệnh khác do Hantavirus gây ra, cần phải:
- Giữ gìn vệ sinh nhà ở và không gian xung quanh. Tránh chuột làm tổ, sinh sản nhiều.
- Diệt chuột bằng nhiều biện pháp, phòng ngừa chuột vào khu nhà ở.
- Giữ gìn vệ sinh cá nhân, rửa tay sạch sau khi tiếp xúc với các vật dụng bẩn.
- Người nuôi chuột cảnh hoặc chuột thí nghiệm cần đảm bảo các khâu an toàn, tránh bị lây nhiễm qua phân, nước tiểu chuột.
- Hạn chế tiếp xúc với chuột, đặc biệt là phân, nước tiểu và các chất thải của chúng.
Bệnh sốt xuất huyết do virus Hanta thường diễn biến phức tạp, nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời sẽ gây nguy hiểm đến sức khỏe người bệnh. Hiện chưa có vacxin phòng bệnh cho người nên cần nâng cao ý thức phòng bệnh trong cuộc sống hằng ngày. Nếu có các triệu chứng nghi ngờ nhiễm Hantavirus, cần gặp bác sĩ ngay để được điều trị và tránh lây nhiễm cho những người xung quanh.
