Bệnh viêm phổi do nấm là hiện tượng nhiễm trùng phổi do nấm Pneumocystis jiroveci. Loại nấm này thường chỉ gây bệnh ở các bệnh nhân có hệ miễn dịch suy yếu như bệnh nhân HIV hoặc những người được hóa trị. Một số bệnh nhân có hệ miễn dịch suy yếu thường được bác sĩ chỉ định dùng kháng sinh để phòng bệnh.
Viêm phổi do nấm là gì?
Bệnh viêm phổi do nấm là bệnh nhiễm trùng ở phổi gây ra bởi một hoặc nhiều loại nấm. Nhiễm nấm xảy ra sau khi bạn hít phải bào tử hoặc do nhiễm trùng tiềm ẩn gây ra. Tình trạng lan truyền theo đường máu thường xuyên xảy ra, đặc biệt là ở những người có hệ miễn dịch suy yếu.
Nguyên nhân gây bệnh viêm phổi do nấm
Các nguyên nhân gây ra bệnh viêm phổi do nấm bao gồm:
- Vi nấm Histoplasma gây tổn thương phổi nguyên phát và thường lây qua đường máu.
- Bệnh nấm Coccidioidomycosis, bắt đầu bằng “bệnh nhiễm trùng đường hô hấp thường tự giới hạn”.
- Bệnh do vi nấm Blastomycosis.
- Viêm phổi, thường xảy ra ở những người bị suy giảm miễn dịch, đặc biệt là AIDS.
- Bệnh nấm Sporotrichosis. Bệnh này chủ yếu liên quan đến da nhưng cũng có thể liên quan đến phổi.
- Bệnh nhiễm nấm Cryptococcus. Loại nấm này lây truyền qua hít phải đất bị nhiễm nấm men, bệnh thường biểu hiện như nhiễm trùng ở phổi.
- Nhiễm nấm Aspergillus. Nấm này sẽ gây ra xâm lấn aspergillosis ở phổi.
- Nhiễm nấm candida có biểu hiện ở phổi của bệnh nhân suy giảm miễn dịch nhưng hiếm gặp.
- Phổi Scedosporiosis. Loại nấm này được gây ra bởi Allescheria boydii, cũng là một nguyên nhân hiếm gặp gây ra nhiễm nấm ở phổi.
Dấu hiệu của viêm phổi do nấm
Triệu chứng của viêm phổi do nấm rất đa dạng, còn phụ thuộc vào loại nấm gây viêm phổi và những vấn đề sức khỏe tiềm ẩn mà bạn đã có trước đó.Các triệu chứng điển hình của bệnh viêm phổi do nấm bao gồm:
- Sốt dai dẳng.
- Ho khan, khó thở, đặc biệt là khi gắng sức.
- Khó chịu ở ngực.
- Ho ra máu là một triệu chứng tương đối phổ biến của tình trạng xâm hại aspergillosis/mucormycosis.
- Bệnh nấm đặc hữu có thể gây sưng hạch và tắc nghẽn đường dẫn khí lớn thông qua các hiệu ứng gây áp lực; và gây ra các triệu chứng sinh huyết trên da, não, xương, khớp và nhiễm trùng toàn diện.
- Nhiễm Aspergillus, Candida spp. và loại nấm cơ hội khác có thể gây ra các triệu chứng quá mẫn.
- Các triệu chứng do ảnh hưởng đến các bộ phận khác có liên quan đến phổi.
Biến chứng có thể gặp khi bị bệnh viêm phổi do nấm
Bệnh nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây ra các biến chứng sau đây:
- Nấm Histoplasma gây bệnh ở phổi rất nguy hiểm. Loại nấm này gây bệnh viêm phổi nang sợi mạn tính hoặc hiếm gặp hơn là dạng nhiễm lan toả cấp tính ở phổi và gây tổn thương nhiều cơ quan như tim, gan, lách, dễ dẫn đến tử vong.
- Nấm Coccidioides immitis là loại nấm hoại sinh trong đất, gây bệnh ở người làm tổn thương phổi, nếu bệnh không được điều trị sớm có thể gây tử vong trong vòng từ vài tuần đến vài năm.
- Ở những bệnh nhân bị lao phổi, nấm Aspergillus có thể mọc trên các cây phế quản bị tổn thương, trên các nang phế quản hoặc trong các hang lao.
Biện pháp chẩn đoán và điều trị bệnh
Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán viêm phổi do nấm
Để chẩn đoán bệnh, bác sĩ sử dụng một số phương pháp xét nghiệm như:
- Nuôi cấy nấm từ dịch đường hô hấp của bệnh nhân.
- Chụp X-quang phổi thẳng.
- Chụp X-quang với máy điện toán cắt lớp còn gọi là chụp CT.
- Huyết thanh chẩn đoán nấm Aspergillus.
Phương pháp điều trị viêm phổi do nấm hiệu quả
Tùy vào thể trạng bệnh nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh mà bác sĩ sẽ kê đơn thuốc và áp dụng những phương pháp điều trị phù hợp, bao gồm:
- Sử dụng thuốc kháng nấm.
- Phương pháp bơm tắc mạch để cầm máu.
- Phẫu thuật cắt phổi.
Phòng ngừa viêm phổi do nấm
Các biện pháp phòng ngừa bệnh phổi do nấm gây ra bao gồm:
- Vệ sinh phòng ở, buồng nằm và buồng điều trị.
- Các bệnh nhân nhiễm HIV được điều trị mỗi ngày bằng thuốc kháng nấm dự phòng để tránh nhiễm nấm gây bệnh cơ hội, đặc biệt là Cryptococcus neoformans.
- Bệnh nhân ghép tạng cũng có thể được hưởng lợi từ các tác nhân kháng nấm dự phòng.
- Fluconazole có một số lợi ích như dự phòng chống lại bệnh nhiễm trùng nấm xâm lấn ở bệnh nhân cấy ghép tạng.
- Bệnh nhân có vấn đề về giảm bạch cầu kéo dài nên tránh các hoạt động tăng cường tiếp xúc với bào tử nấm trong môi trường, chẳng hạn như làm vườn hoặc chăm sóc cây trồng và hoa tươi, công tác xây dựng và xử lý các loại rau chưa nấu chín.
- Khi lao động hay sinh hoạt ở những vùng đất ẩm, cần có dồ bảo hỗ chống nấm xâm nhập, ngăn chặn việc hít phải nấm vào phổi.
- Các bậc phụ huynh cần trông nom trẻ nhỏ, không để trẻ tiếp xúc phân chim, phân gia cầm.
- Không hút thuốc lá, thuốc lào vì hầu hết bệnh nhân bị bệnh phổi Histoplasma mạn tính đều có tiền sử hút thuốc lá.
Bệnh viêm phổi do nấm rất nguy hiểm ảnh hưởng tới các chức năng của phổi
