Mệt mỏi là trạng thái cơ thể trở nên kiệt sức, uể oải, trong nhiều trường hợp dẫn đến hoa mắt, chóng mặt. Chán ăn có thể bắt nguồn từ sức khỏe cơ thể không ổn định dẫn đến cảm giác không ngon miệng. Nhìn chung, đây là dấu hiệu cơ thể đang gặp vấn đề về sức khỏe.
Chán ăn là bệnh gì?
Chán ăn, còn gọi là biếng ăn hay tình trạng suy giảm khẩu vị, thường xảy ra khi bạn cảm thấy không hứng thú hoặc thèm muốn bất cứ món ăn nào, kể cả món yêu thích.
Nếu có cảm giác chán ăn trong thời gian dài, bạn có thể phát triển và biểu hiện các triệu chứng liên quan như sụt cân liên tục hoặc suy dinh dưỡng. Tình trạng này có thể tiến triển và trở nên trầm trọng hơn nếu không được điều trị kịp thời, vì thế việc hiểu rõ nguyên nhân và biện pháp điều trị chứng chán ăn là điều rất quan trọng.
Nguyên nhân chán ăn
Hiện nay, có rất nhiều nguyên nhân gây bệnh. Tuy nhiên, gồm các nhóm cơ bản sau:
Do thói quen sinh hoạt
Sự phát triển của xã hội đã kéo theo nhiều lối sống tiêu cực. Việc ăn uống không điều độ, thiếu chất dinh dưỡng dẫn đến tình trạng suy nhược cơ thể. Trong một số trường hợp, làm việc quá sức, hoạt động thể thao không lành mạnh, thường xuyên sử dụng các chất kích thích như: rượu, bia, thuốc lá,… khiến tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
Do bệnh lý cơ thể
Hiện nay, chán ăn mệt mỏi có thể coi là biểu hiện hoặc biến chứng của nhiều bệnh lý nguy hiểm như:
Tiểu đường
Biểu hiện cơ bản của bệnh là cơ thể thường xuyên có cảm giác khát nước, đi tiểu nhiều. Việc kiểm soát đường trong cơ thể gặp nhiều khó khăn, từ đó dẫn đến tình trạng mỏi mệt.
Thiếu máu
Bệnh có nhiều loại và nhiều mức độ biểu hiện khác nhau. Tuy nhiên, tình trạng thiếu máu sẽ gây cản trở nghiêm trọng đến quá trình vận chuyển chất oxy và dinh dưỡng đi nuôi cơ thể, gây nên các dấu hiệu chán ăn, mệt mỏi.
Các bệnh về gan mật
Khi gan mật tổn thương khiến việc nạp, hấp thụ và chuyển hóa dinh dưỡng gặp nhiều khó khăn. Bên cạnh đó còn gây suy giảm quá trình đào thải các chất có hại cho cơ thể, là nguyên nhân dẫn đến các triệu chứng trên.
Rối loạn, viêm nhiễm hô hấp
Bên cạnh các bệnh lý phổ biến như: rối loạn tiền đình, gan thận hoạt động quá tải,… chán ăn mệt mỏi còn có thể là nguyên nhân của tình trạng rối loạn hay viêm nhiễm đường hô hấp. Dấu hiệu trên thường đi kèm với tình trạng sốt cao, ho, viêm họng,… Trong nhóm bệnh này, các dấu hiệu chán ăn mệt mỏi thường bị người bệnh chủ quan, bỏ sót. Do đó, khi phát hiện bệnh đã dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, khó điều trị.
Tinh thần không ổn định
Thường xuyên chịu áp lực, căng thẳng, lo lắng, buồn bã khiến tinh thần trở nên quá tải áp lực chịu đựng, hình thành cảm giác mỏi mệt, dẫn đến ăn uống không ngon. Trong một số trường hợp, căng thẳng là nguyên nhân dẫn đến các bệnh về viêm loét dạ dày, táo bón, tiêu chảy,…
Tác hại của chứng chán ăn
Nếu chán ăn gây ra bởi bệnh lí y khoa, tình trạng có thể trở nên tồi tệ nếu không được điều trị, và kèm theo các triệu chứng nghiêm trọng như:
- Cực kì mệt mỏi.
- Sụt cân.
- Nhịp tim nhanh.
- Sốt.
- Khó chịu.
Nếu việc chán ăn cứ kéo dài và bạn bị suy dinh dưỡng hay thiếu Vitamin và các chất điện giải, bạn có thể gặp các biến chứng gây nguy hiểm dẫn đến tử vong. Vì vậy, rất cần thiết đi gặp bác sĩ nếu bạn bị chán ăn và triệu chứng này không giảm sau một đợt bệnh cấp tính hoặc kéo dài nhiều tuần sau đó.
Mệt mỏi chán ăn nên ăn gì kiêng gì?
Việc thay đổi chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong quá trình hỗ trợ điều trị và phục hồi.Vậy mệt mỏi chán ăn nên ăn gì, chán ăn nên ăn gì kiêng gì để cải thiện? Hãy cùng tìm hiểu những thực phẩm nên ăn và nên hạn chế.
- Cung cấp đủ thực phẩm giàu năng lượng như: Ngũ cốc, trứng, sữa…
- Bổ sung thực phẩm chứa nhiều kẽm, vitamin B, E để kích thích vị giác như: Thịt lợn, thịt gà, hàu, trái cây, rau xanh…
- Uống đủ lượng nước mỗi ngày. Tình trạng khát, mất nước của cơ thể cũng có thể khiến bạn cảm thấy choáng váng, mệt mỏi.
- Hạn chế thức ăn nhanh, thực phẩm cay nóng, đồ uống có cồn, có gas… Vì chúng sẽ tạo gánh nặng cho hệ tiêu hóa, gây khó tiêu.
Ngoài ra nên chia nhỏ bữa ăn, ăn thành nhiều bữa với lượng thức ăn ít hơn thay vì bữa chính với lượng lớn thức ăn. Bạn cũng có thể chọn bát đĩa lớn để đựng thức ăn. Điều này sẽ đánh lừa thị giác khiến bạn cảm thấy dễ dàn ăn hết phần thức ăn hơn.
Điều chỉnh chế độ sinh hoạt
Những thay đổi trong sinh hoạt hàng ngày có thể giúp ích trong trường hợp này.
- Lựa chọn công việc cần ưu tiên để xử lý trước, lùi lại những công việc ít quan trọng hơn. Điều này sẽ giúp bạn bớt căng thẳng, có nhiều thời gian để nghỉ ngơi hơn.
- Đa dạng những cách thức để tạo sự thư giãn, thoải mái cho tinh thần. Đó đơn giản có thể chỉ là ngâm mình trong bồn nước tắm, massage…
- Ngủ đúng giờ, đủ giấc. Giấc ngủ ban đêm lý tưởng nên kéo dài 8 tiếng. Hãy tạo những điều kiện thuận lợi nhất để có chất lượng giấc ngủ tốt.
- Sắp xếp 30 phút mỗi ngày để tập thể dục thể thao. Tuy nhiên, không nên tập quá sức, tập với cường độ cao vì nó có thể gây phản tác dụng.
Cách phòng tránh chán ăn
Một số biện pháp có thể hạn chế được phần nào khả năng gặp phải tình trạng này. Nó đồng thời cũng hỗ trợ tạo dựng một nền tảng sức khỏe tốt.
- Thay đổi thực đơn hàng ngày, thử những món ăn mới lạ có thể khiến bạn cảm thấy thích thú hơn với bữa ăn và tăng cảm giác ngon miệng.
- Duy trì nếp sinh hoạt điều độ. Cố gắng giữ trạng thái cân bằng giữa công việc và gia đình để có thời gian nghỉ ngơi.
- Để giải tỏa căng thẳng có thể nghe nhạc, đọc sách, trò chuyện cùng người thân, bạn bè…
- Rèn luyện thể lực đều đặn để nâng cao sức khỏe, kích thích ăn ngon.
- Hạn chế thức khuya, làm việc quá sức, có chế độ nghỉ ngơi hợp lý.
- Áp dụng các kỹ thuật thư giãn để ngủ ngon hơn.
- Khám sức khỏe định kỳ. Điều này sẽ giúp bạn phát hiện sớm và điều trị kịp thời các bệnh lý có thể gây nên tình trạng chán ăn mệt mỏi.
Thời gian gần đây, các bệnh về tâm lý đang ngày càng báo động. Bệnh có diễn biến lâu dài, tiến triển chậm, do đó, khi phát hiện bệnh thường khó điều trị. Để đảm bảo ổn định sức khỏe, tránh cảm giác mỏi mệt, biếng ăn và những biến chứng sau đó, chúng ta cần
