Đau nửa đầu, hay đau nửa đầu migraine là một vấn đề sức khỏe phổ biến có thể xảy ra ở tất cả mọi người, thường gặp ở nữ giới nhiều hơn nam giới.
Đau đầu migraine là gì?
Đau đầu migraine là bệnh đau nửa đầu từng cơn. Đặc điểm của cơn đau nửa đầu là đau theo nhịp mạch. Cường độ cơn đau thay đổi từ nhẹ, thoáng qua cho đến đau dữ dội. Đôi khi xuất hiện đau nửa đầu bên phải hoặc có thể là đau nửa đầu bên trái, đau cả hai bên đầu hoặc luân chuyển bên này bên kia theo chu kỳ. Cơn đau nửa đầu migraine có thể kéo dài trong nhiều giờ hoặc cũng có khi lên đến 2-3 ngày. Đối tượng bị bệnh thường gặp là phụ nữ từ 30 – 45 tuổi.
Nguyên nhân đau nửa đầu migraine
- Thay đổi nội tiết tố ở phụ nữ: Nồng độ estrogen bị biến động trước hoặc trong kỳ kinh nguyệt, mang thai hay mãn kinh có thể gây ra đau đầu ở nhiều người.
- Sử dụng thuốc có chứa nội tiết tố, chẳng hạn như thuốc tránh thai hay liệu pháp thay thế hormone đôi khi cũng khiến cơn đau nửa đầu trầm trọng hơn. Tuy nhiên, một vài phụ nữ cho biết cơn đau ít xảy ra khi họ dùng các thuốc này.
- Một số đồ uống như rượu, nhất là rượu vang, bia và uống quá nhiều caffeine gây kích thích thần kinh.
- Căng thẳng trong công việc, cuộc sống cũng có thể kích thích cơn đau nửa đầu xuất hiện.
- Các yếu tố kích thích giác quan như ánh sáng rực rỡ, chói lóa, âm thanh lớn hay các mùi nồng, mạnh (như nước hoa, mùi sơn, khói thuốc lá…) có khả năng gây đau đầu ở một số người.
- Thay đổi giấc ngủ, bao gồm mất ngủ, ngủ quá nhiều hay tình trạng đau nửa đầu migraine.
- Thời tiết thay đổi hay áp suất thay đổi cũng có khi góp phần kích thích cơn đau nửa đầu xuất hiện.
- Một vài thực phẩm như thực phẩm ướp mặn hay chế biến sẵn hay các chất phụ gia như bột ngọt, chất bảo quản cũng có khả năng gây đau nửa đầu.
- Thuốc giãn mạch có chứa nitroglycerin có thể khiến chứng đau đầu migraine nặng hơn.
Triệu chứng đau nửa đầu migraine
Bệnh đau nửa đầu migraine có 2 dạng chính
- Migraine tiền triệu.
- Migraine không có tiền triệu.
Migraine tiền triệu tức là người bệnh có một vài triệu chứng kéo dài trong vòng vài phút hoặc cũng có thể lên đến 30 phút, trước khi cơn đau nửa đầu xuất hiện. Các triệu chứng đó có thể là:
- Mờ mắt, hoa mắt.
- Chóng mặt, ù tai.
- Mất ngôn ngữ, nói khó.
- Tê buốt da đầu.
- Tê tay, tê một bên mặt (ít gặp).
Biến chứng nguy hiểm của đau nửa đầu migraine cần lưu ý
Bệnh đau đầu migraine tuy không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng nó có thể đem lại các biến chứng nghiêm trọng khiến bạn cần được cấp cứu ngay lập tức, chẳng hạn như:
- Động kinh: Là một biến chứng cực kỳ hiếm gặp khiến một phần cơ thể bị co giật, mất kiểm soát. Cơn co giật thường đến trong hoặc ngay sau một cơn đau đầu migraine tiền triệu.
- Đột quỵ do nhồi máu tĩnh mạch (Migrainous Infarction): Đây là một biến chứng hiếm gặp, chủ yếu xảy ra ở phụ nữ trẻ, khi các mạch máu não bị thu hẹp khiến não thiếu oxy. Trước khi cơn đột quỵ ập đến, bạn có thể thấy chớp sáng, điểm mù và cảm giác ngứa ran ở tay hoặc mặt.
- Đau đầu migraine trạng thái (Status Migrainosus): Chiếm 3% tổng số ca đau đầu của hội chứng migraine. Bất kỳ cơn đau đầu migraine nào kéo dài hơn 72 giờ thường được gọi là chứng đau nửa đầu trạng thái. Cơn đau và cơn buồn nôn do loại đau nửa đầu này gây ra có thể dữ dội đến mức bạn cần được cấp cứu ngay lập tức để bù nước.
- Hội chứng Serotonin: Khi điều trị đau nửa đầu migraine, thuốc giảm đau Triptan có thể tương tác với thuốc chống trầm cảm, làm tăng mức serotonin và gây ra các biến chứng như kích động, lú lẫn, tiêu chảy, cơ co giật và tim đập nhanh.
- Đau dạ dày: Các loại thuốc giảm đau đầu migraine như aspirin, ibuprofen và các loại thuốc chống viêm không steroid khác có thể gây loét, xuất huyết và đau dạ dày nếu bạn dùng quá nhiều hoặc dùng trong thời gian dài.
Cách điều trị bệnh
Mặc dù không thể ngăn chặn hoàn toàn cơn đau đầu migraine, bên cạnh đi khám bác sĩ, có một số điều bạn có thể làm tại nhà để cắt ngắn cơn đau, làm giảm mức độ nghiêm trọng và tần suất của chúng. Các biện pháp khắc phục tại nhà bao gồm:
- Nghỉ ngơi trong một căn phòng tối và yên tĩnh.
- Sử dụng một miếng gạc lạnh để chườm lên vùng bị đau.
- Uống nhiều nước.
- Ngủ đúng giờ và đủ giấc.
- Dùng thuốc giảm đau không kê đơn như aspirin , ibuprofen hoặc naproxen.
Nếu các phương pháp điều trị tại nhà không hiệu quả và bạn bị chứng đau nửa đầu từ 4 ngày trở lên trong tháng, bạn nên thu xếp đi khám tại các chuyên khoa thần kinh để được tư vấn, điều trị cụ thể. Các bác sĩ có thể sẽ kê đơn cho bạn các loại thuốc điều trị bao gồm:
- Bổ sung vi chất thiết yếu.
- Thuốc giảm huyết áp, chống động kinh, chống trầm cảm.
- Kháng thể đơn dòng liên quan đến gen calcitonin (CGRP) – là loại thuốc mới nhất vừa được FDA chấp thuận để điều trị chứng đau nửa đầu. Chúng được tiêm hàng tháng để giúp ngăn ngừa các triệu chứng.
Luyện tập thể dục thể thao để cơ thể được cân bằng, điều hòa.
Phòng tránh bệnh đau đầu migraine
Để phòng tránh bệnh, người bệnh nên:
- Ngủ đủ 7 tiếng/ngày để cơ thể được hồi phục sau một ngày lao động và làm việc. Tránh để tình trạng mệt mỏi, căng thẳng vì công việc ảnh hưởng đến thời gian ngủ, nghỉ ngơi, bởi nếu để tình trạng này diễn ra lâu dài, thì không chỉ mắc bệnh đau nửa đầu mà còn đối mặt với nguy cơ mắc những bệnh khác.
- Thiết lập chế độ sinh hoạt, làm việc một cách hợp lý, thường xuyên luyện tập thể dục thể thao để cơ thể được cân bằng, điều hòa.
- Không để tinh thần bị căng thẳng và stress, vì đây là một trong những yếu tố khiến bệnh dễ bộc phát, cũng như làm cho người mắc các bệnh về thần kinh, tim mạch, tiêu hóa,… bị nặng thêm. Thay vào đó nên tìm cách để cơ thể được thư giãn, thoải mái.
- Có chế độ ăn uống khoa học, người mắc bệnh đau đầu migraine cần hạn chế và không nên sử dụng rượu, bia, hút thuốc lá, tránh lạm dụng các thực phẩm như socola, bột ngọt, phô-mai.
- Hạn chế ở những nơi ồn ào, môi trường có nhiều ánh sáng chói, có không khí lạnh, ngột ngạt.
- Tránh sử dụng các thuốc gây giãn mạch máu hoặc thuốc ngừa thai có chứa estrogen.
Bệnh đau đầu migraine là một bệnh tự phát. Bệnh dễ gặp và dễ tái phát, nếu được chẩn đoán sớm và điều trị bệnh kịp thời sẽ có kết quả tốt.
