Giãn mạch thừng tinh là tình trạng các tĩnh mạch trong thừng tinh bị giãn và xoắn bất thường, đây là một tình trạng phổ biến chiếm tỉ lệ tới 10-15% nam giới sau tuổi dậy thì. Bệnh giãn mạch thừng tinh có thể gây ảnh hưởng đến cuộc sống người bệnh đặc biệt và là nguy cơ gây vô sinh.
Giãn tĩnh mạch thừng tinh là gì?
Giãn tĩnh mạch thừng tinh (Varicocele) là tình trạng giãn của đám rối các tĩnh mạch sinh tinh và tĩnh mạch thừng tinh, nằm phía trên tinh hoàn. Hiện tượng này thường xuất hiện ở tinh hoàn bên trái, chiếm tỉ lệ 90%. Khoảng 10% còn lại là các trường hợp mắc cả hai bên. Chỉ có khoảng 1% trẻ em nam < 10 tuổi mắc chứng này. Đây là một trong các lý do gây ra tình trạng vô sinh nam.
Cách phân loại giãn mạch thừng tinh
Phân loại theo Dubin (1970) giãn tĩnh mạch thừng tinh được chia làm 5 mức độ theo thăm khám lâm sàng như sau:
- Giãn tĩnh mạch thừng tinh độ 0: Không phát hiện được trên lâm sàng, chỉ chẩn đoán qua các phương tiện chẩn đoán hình ảnh như siêu âm, chụp mạch máu,…
- Giãn tĩnh mạch thừng tinh độ 1: Khi thực hiện nghiệm pháp Valsava thì sờ thấy búi tĩnh mạch thừng tinh giãn.
- Giãn tĩnh mạch thừng tinh độ 2: Khi người bệnh trong tư thế thẳng đứng sờ thấy búi tĩnh mạch.
- Giãn tĩnh mạch thừng tinh độ 3: Khi người bệnh thẳng đứng, nhìn thấy búi tĩnh mạch giãn.
- Giãn tĩnh mạch thừng tinh độ 4: Dù người bệnh đứng hay nằm cũng dễ dàng nhìn thấy búi.
Nguyên nhân gây bệnh
Nguyên nhân chính khiến nam giới bị giãn tĩnh mạch thừng tinh thường là:
- Do nam giới không có van tĩnh mạch hoặc van bị yếu gây ra tình trạng trào ngược máu từ tĩnh mạch thận vào bên trong các đám rối tĩnh mạch tinh.
- Do cấu trúc của tĩnh mạch tinh phải ngắn hơn tĩnh mạch tinh bên trái và đổ xéo gốc vào tĩnh mạch tinh chủ dưới gây ra hiện tượng giãn tĩnh mạch thừng tinh.
- Nam giới bị giãn tĩnh mạch thừng tinh do bẩm sinh, sinh lý hoặc chấn thương do phẫu thuật.
Triệu chứng giãn tĩnh mạch thừng tinh
Hầu hết, giãn tĩnh mạch thừng tinh không có triệu chứng cụ thể. Thỉnh thoảng, có thể gây đau nhẹ hay cảm giác nặng ở vùng bìu. Đau có thể nhiều hơn vào buổi chiều tối, hay sau khi đứng lâu, làm việc gắng sức hoặc ngồi nhiều. Nếu tĩnh mạch thừng tinh giãn lớn, bệnh nhân có thể thấy sưng ở phía trên bìu
Giãn tĩnh mạch thừng tinh có nguy hiểm không?
Tình trạng này có khi gây ra một số biến chứng, như là:
- Teo tinh hoàn ở bên bị ảnh hưởng.
- Vô sinh.
Điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh
Bệnh lý này cần được điều trị khi:
- Người bệnh bị giãn tĩnh mạch nghiêm trọng và có số lượng tinh trùng thấp hoặc chất lượng tinh trùng kém.
- Có những triệu chứng gây khó chịu như đau hoặc sưng, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
- Một cặp vợ chồng bị vô sinh không tìm được lý do và người chồng được chẩn đoán mắc phải căn bệnh này.
Theo dõi
Không phải bệnh nhân nào bị giãn tĩnh mạch thừng tinh cũng cần phẫu thuật. Nếu bạn không đau hoặc bạn không có trở ngại nào trong vấn đề sinh sản, bác sĩ sẽ khuyên bạn nên theo dõi tiếp trong một thời gian.
Nếu tĩnh mạch không dãn lớn và không làm bạn khó chịu, bạn có thể không cần phải điều trị gì thêm.
Phẫu thuật
Nếu bệnh nhân bị đau vùng bìu, hoặc nếu tĩnh mạch bị giãn ngoằn ngoèo mất thẩm mỹ; hoặc nếu vợ chồng đang gặp trở ngại trong vấn đề sinh sản, bác sĩ có thể khuyên bệnh nhân phẫu thuật hoặc làm những thủ thuật khác để điều trị.
Bác sĩ sẽ thắt tĩnh mạch thừng tinh giãn ở phía trên hoặc xung quanh tinh hoàn.
- Đây là phẫu thuật có thể về ngay trong ngày. Thời gian tiến hành phẫu thuật chưa đến 1 giờ.
- Trong khi mổ, bác sĩ gây mê sẽ tạo mọi điều kiện để bạn cảm thấy thoải mái và không đau. Bạn có thể ngủ hoặc không ngủ (gây tê tủy sống) nhưng hoàn toàn không đau.
- Một vết rạch da nhỏ ở vùng bụng dưới hoặc trên nếp bẹn dài 2-3 cm, để tiến hành phẫu thuật.
- Sau phẫu thuật 2 – 3 giờ, có thể xuất viện.
Giãn tĩnh mạch thừng tinh là một trong những nguyên nhân gây vô sinh. Tình trạng này ảnh hưởng đến hạnh phúc gia đình và chất lượng cuộc sống của nam giới. Vì thế, lời khuyên của các chuyên gia là nam giới nên quan tâm nhiều hơn đến sức khỏe sinh sản và nhanh chóng đến ngay các cơ sở y tế uy tín nếu phát hiện có bất thường để được thăm khám và điều trị kịp thời.
