Hội chứng ám ảnh sợ xã hội khiến người bệnh sợ giao tiếp và sợ con người, gây khó khăn trong việc điều trị, và thậm chí gia đình cũng khó tiếp cận bệnh nhân. Áp lực cuộc sống khiến căn bệnh này trở nên phổ biến hơn, nhất là ở giới trẻ.
Hội chứng ám ảnh sợ xã hội là gì?
Rối loạn ám ảnh xã hội chính là một loại bệnh lý thiên về sức khỏe tâm thần, được phân vào nhóm bệnh rối loạn lo âu. Đây là một dạng phản ứng khá bình thường khi người bệnh phải đối mặt với căng thẳng. Tuy nhiên, khi bạn cảm thấy mình bị lo âu quá mức hoặc duy trì trong thời gian dài thì đây cũng là một dấu hiệu để nhận diện chứng rối loạn lo âu.
Người bị rối loạn lo lắng xã hội thường có xu hướng bộc lộ sự sợ hãi của mình một cách mãnh liệt và có thể kéo dài khi bệnh nhân bị người khác nhìn hoặc bị phê bình. Điều này sẽ có những ảnh hưởng vô cùng nghiêm trọng đến tình hình học tập, hiệu quả làm việc và cả những hoạt động sinh hoạt thường ngày khác.
Nguyên nhân gây ra hội chứng sợ xã hội
Nguyên nhân chính xác gây ra hội chứng sợ xã hội vẫn chưa được kết luận. Tuy nhiên các chuyên gia cho rằng những yếu tố sau góp phần gây chứng rối loạn này:
- Bị bắt nạt.
- Xung đột gia đình.
- Lạm dụng tình dục.
- Mất cân bằng serotonin (một chất hóa học trong não giúp điều chỉnh tâm trạng).
- Yếu tố di truyền.
Dấu hiệu của chứng rối loạn lo âu xã hội
Nếu bạn sợ hãi trước các tình huống xã hội, nỗi sợ hãi xã hội có thể biểu hiện với một loạt các triệu chứng, bao gồm:
- Tránh những địa điểm hoặc tình huống xã hội nhất định.
- Tránh giao tiếp bằng mắt.
- Đỏ mặt.
- Cảm thấy sợ rằng mọi người sẽ đánh giá bạn.
- Cảm thấy buồn nôn hoặc đau bụng.
- Cảm thấy rất tự giác.
- Tim đập nhanh.
- Hai tay nắm chặt vào nhau.
- Hụt hơi.
- Đổ mồ hôi.
Ngoài việc sợ hãi trước mọi người, những người mắc chứng lo âu xã hội thường sợ người khác nhận thấy sự lo lắng của họ. “Nỗi sợ hãi của sự sợ hãi” hoặc chu kỳ hoảng sợ phát triển có thể khó thoát khỏi tự bạn.
Rối loạn lo âu xã hội có nguy hiểm không?
Có khoảng 36% những người mắc chứng lo âu xã hội không tim kiếm sự hỗ trợ cho đến khi họ có các triệu chứng trong ít nhất 10 năm.
Những người mắc chứng ám ảnh xã hội có thể tìm đến ma túy và rượu để đối phó với sự lo lắng được kích hoạt bởi tương tác xã hội. Nếu không được điều trị, nỗi ám ảnh xã hội có thể dẫn đến các hành vi nguy cơ cao khác, bao gồm:
- Lạm dụng rượu và ma túy.
- Sự cô đơn.
- Ý nghĩ tự tử.
Chẩn đoán hội chứng sợ xã hội
Một người được chẩn đoán mắc hội chứng sợ xã hội khi:
- Thường xuyên có nỗi sợ hãi bị sỉ nhục hoặc xấu hổ trước mặt người khác.
- Cảm thấy lo lắng hoặc hoảng sợ khi phải tương tác hoặc tiếp xúc với xã hội.
- Nhận ra rằng nỗi sợ hãi là vô lý.
- Sự lo lắng làm gián đoạn cuộc sống hàng ngày.
Điều trị hội chứng sợ xã hội
Các phương pháp điều trị cho chứng rối loạn lo âu xã hội bao gồm:
Liệu pháp nhận thức hành vi
Liệu pháp nhận thức hành vi giúp bạn học cách kiểm soát sự lo lắng thông qua biện pháp thư giãn và hít thở, cũng như cách thay thế những suy nghĩ tiêu cực bằng những suy nghĩ tích cực.
Liệu pháp tiếp xúc
Loại liệu pháp này giúp một người dần dần đối mặt và tiếp xúc với xã hội thay vì trốn tránh chúng.
Trị liệu nhóm
Liệu pháp này giúp bạn học các kỹ năng và kỹ thuật để tương tác với mọi người trong môi trường xã hội. Tham gia trị liệu nhóm với những người có cùng nỗi sợ hãi có thể giúp bạn cảm thấy bạn không một mình.
Các biện pháp hỗ trợ điều trị tại nhà
- Tránh caffein: Thực phẩm kích thích như cà phê, sô cô la và soda có thể làm tăng sự lo lắng.
- Ngủ nhiều: Bạn nên ngủ ít nhất 8 tiếng mỗi đêm. Thiếu ngủ có thể làm tăng lo lắng và làm trầm trọng thêm các triệu chứng của hội chứng sợ xã hội.
Điều trị có sử dụng thuốc
Những người bị mắc chứng bệnh này có thể được bác sĩ chỉ định kê đơn thuốc để điều trị. Đa số các loại thuốc được kê đơn đều là thuốc chống lo lắng và trầm cảm. Các loại thuốc này sẽ được kê tùy theo tình trạng bệnh và mức độ nghiêm trọng tại thời điểm thăm khám. Thuốc có thể có tác dụng nhanh chóng, tuy nhiên, người bệnh không nên quá phụ thuộc và sử dụng chúng trong thời gian dài để tránh gặp phải những hậu quả không đáng có.
Những loại thuốc chống trầm cảm cũng có hiệu quả đối với hội chứng rối loạn ám ảnh xã hội và có hiệu quả sau khoảng vài tuần sử dụng. Một số loại thuốc trong đó có thể khiến người bệnh xuất hiện một số tác dụng phụ như bị đau đầu, có triệu chứng buồn nôn hoặc bị khó ngủ.
Tuy nhiên, những tác dụng phụ này thường sẽ không phải là vấn đề quá lớn đối với nhiều người. Đặc biệt, khi người bệnh bắt đầu sử dụng với một liều lượng nhỏ và sau đó tăng dần lên theo thời gian. Nếu người bệnh uống thuốc có thấy xuất hiện một vài tác dụng phụ khó chịu thì có thể đến gặp bác sĩ để trao đổi.
Mặc dù thuốc chống trầm cảm có tính an toàn và hiệu quả tốt cho nhiều trường hợp. Tuy nhiên, với một số người, loại thuốc này cũng có thể gây nguy hại, nhất là trẻ em nhỏ tuổi và các thanh thiếu niên. Thông thường, trên vỏ của hộp thuốc được kê đơn sẽ được gắn thêm hình ảnh của “chiếc hộp đen”. Chiếc hộp này chính là biểu tượng cảnh báo các loại thuốc trầm cảm đều có thể khiến người bệnh có những suy nghĩ tổn hại cho bản thân mình.
Những cách phòng ngừa hội chứng hiệu quả
Nhìn chung, hội chứng rối loạn ám ảnh xã hội có thể được khắc phục bằng cách thay đổi lối sống hàng ngày của người bệnh. Hội chứng này hầu như không thể điều trị bằng thuốc, thay vào đó, người bệnh cần phải cải thiện tâm lý vững vàng hơn, sống thoải mái hơn để tinh thần được dễ chịu hơn. Cụ thể, bạn có thể phòng ngừa bệnh với những giải pháp đơn giản sau:
- Giảm bớt các áp lực trong cuộc sống hàng ngày.
- Mở rộng thêm các mối quan hệ ngoài xã hội và tăng cường giao tiếp để tăng khả năng ứng biến trong mọi tình huống với mọi người xung quanh.
- Học cách thư giãn đầu óc, có thể tập thiền hoặc tập yoga để bản thân và tâm lý cảm thấy nhẹ nhàng hơn.
- Mỗi ngày nên dành thời gian để tập thể dục.
- Luôn tập cho mình thói quen sống với một thái độ thật tích cực, lạc quan và vui vẻ trong mọi tình huống.
Hội chứng ám ảnh sợ xã hội có thể xảy ra ở bất cứ độ tuổi nào, với những dấu hiệu và mức độ nghiêm trọng khác nhau. Điều quan trọng là chúng ta cần phát hiện bệnh sớm để nhanh chóng điều trị, đặc biệt là với trẻ nhỏ, nhằm giúp trẻ sớm hòa nhập với xã hội để phát triển các kỹ năng cần thiết.
Leave a reply