Hưng cảm có thể là một tình trạng nguy hiểm vì một số lý do: Người mắc bệnh có thể không ngủ hoặc ăn trong một thời gian dài, có thể có các hành vi nguy hiểm và gây hại cho bản thân hoặc những người xung quanh.
Hưng cảm là gì?
Hưng cảm là hội chứng đặc trưng bởi tình trạng hưng phấn của cơ thể, biểu hiện rõ như cảm xúc hưng phấn, khí sắc tăng, hoạt động tăng, tư duy hưng phấn kèm các dấu hiệu rối loạn thực thể như mất ngủ, thèm ăn, gia tăng khả năng hoạt động tình dục, sụt cân…
Hưng cảm còn là triệu chứng xảy ra ở những người bị rối loạn lưỡng cực I – người bệnh có ít nhất một giai đoạn hưng cảm hoặc một giai đoạn hỗn hợp. Trong thực tế, ngoài giai đoạn hưng cảm hoặc hỗn hợp, bệnh nhân thường có thêm một hoặc nhiều giai đoạn trầm cảm chủ yếu.
Nguyên nhân dẫn đến hưng cảm
Hưng cảm là một giai đoạn người bị rối loạn lưỡng cực gặp phải. Nguyên nhân gây rối loạn lưỡng cực vẫn chưa rõ ràng, nhưng những ai sinh ra trong gia đình có người từng mắc chứng này thì nguy cơ mắc phải rất cao. Theo ý kiến chuyên gia, rối loạn lưỡng cực xuất hiện có thể do mất cân bằng hormone bên trong não.
Mặt khác, một số yếu tố nguy cơ làm tăng tỷ lệ bị bệnh bao gồm:
- Mất ngủ, thiếu ngủ trong thời gian dài.
- Gặp tác dụng dụng phụ của thuốc, đặc biệt là thuốc chống trầm cảm SSRI và thuốc kháng viêm steroid.
- Ngộ độc chất kích thích như cocaine và methamphetamine.
- Nghiện rượu bia.
- Nghiện ma túy.
- Di chứng của một số căn bệnh ác tính.
Triệu chứng của bệnh
Một người đang trong trạng thái hưng cảm thì sẽ có những triệu chứng nổi bật sau:
- Có mức năng lượng cao nên hoạt bát hơn, nhưng tính khí cũng thay đổi thất thường.
- Giảm nhu cầu ngủ hay thậm chỉ chỉ ngủ vài ba giờ mỗi ngày.
- Tư duy hưng phấn dẫn đến nhiều suy nghĩ và ý tưởng đến dồn dập.
- Khoe khoang, nói to, nói nhiều và nói nhanh.
- Hưng phấn đi cùng với bồn chồn và dễ bị phân tâm dẫn đến không thể thực hiện hoàn chỉnh ý tưởng của mình.
- Mất kiểm soát đối với ham muốn tình dục, ăn uống, mua sắm đồ dùng và nhiều hoạt động rủi ro khác.
Bệnh hưng cảm có nguy hiểm không?
Giai đoạn hưng cảm làm gián đoạn cuộc sống của người bệnh và ảnh hưởng tiêu cực đến các mối quan hệ, cũng như công việc hoặc trường học. Nhiều trường hợp được yêu cầu nhập viện để ổn định tâm trạng của bệnh nhân và ngăn ngừa tự làm hại bản thân.
Với một số bệnh nhân, ảo giác hoặc ảo tưởng là một phần của các giai đoạn hưng cảm. Ví dụ: Họ có thể tin rằng mình nổi tiếng hoặc có siêu năng lực.
Cách chẩn đoán bệnh
Việc chẩn đoán bệnh có thể phức tạp vì người bệnh có thể không nhận thức được một số triệu chứng để xác định thời gian. Ngoài ra, nếu người bệnh bị trầm cảm nhưng bác sĩ không biết về hành vi hưng cảm thì người bệnh có thể dễ bị chẩn đoán nhầm.
Ngoài ra, các tình trạng về sức khỏe khác cũng có thể gây ra chứng này. Một số trường hợp tuyến giáp hoạt động quá mức có thể gây ra các triệu chứng “bắt chước” hưng cảm nhưng thực tế thì không phải.
Trong hầu hết các trường hợp, các triệu chứng phải kéo dài ít nhất 1 tuần để bác sĩ xác định chúng là hưng cảm. Tuy nhiên, nếu các triệu chứng trở nên nghiêm trọng buộc phải nhập viện thì người bệnh cần được chẩn đoán nhanh hơn.
Biện pháp điều trị bệnh
Bệnh nhân có thể cần nhập viện trong trường hợp bệnh nặng hoặc kèm theo rối loạn tâm thần. Các phương pháp điều trị phổ biến bao gồm:
Sử dụng thuốc
Bác sĩ có thể kê đơn những loại thuốc giúp cân bằng tâm trạng của bệnh nhân và giảm nguy cơ tự gây thương tích.
Tâm lý trị liệu
Các buổi trị liệu tâm lý có thể giúp bệnh nhân kiểm soát căng thẳng và xác định các yếu tố gây bệnh. Các liệu pháp có thể được thực hiện là liệu pháp gia đình hoặc liệu pháp nhóm.
Ước tính 90% người từng trải qua hưng cảm sẽ trải nghiệm tình trạng này hơn 1 lần trong đời.
Biện pháp giúp cải thiện tình trạng bệnh
Người mắc chứng này cần hướng đến một lối sống lành mạnh hơn bằng cách:
- Duy trì chế độ ăn uống cân bằng, đầy đủ dưỡng chất.
- Vận động cơ thể mỗi ngày một cách hợp lý để giải tỏa năng lượng.
- Tránh thức khuya vì không ngủ đủ giấc có thể kích hoạt các triệu chứng hưng cảm.
- Hãy hạn chế caffeine, không sử dụng các chất kích thích bất hợp pháp.
- Tránh các tình huống căng thẳng về cảm xúc, dễ kích động.
- Có thể ghi chép nhật ký mỗi ngày để kiểm soát hành vi khi hưng cảm.
Hưng cảm (Mania) có thể là một tình trạng nguy hiểm. Khi một người bị rối loạn lưỡng cực, họ có thể trải qua giai đoạn hưng cảm với một tâm trạng phấn chấn và cho rằng mình hoàn toàn ổn định, dẫn đến không tìm kiếm các biện pháp điều trị.
