Lao là bệnh lý nhiễm khuẩn của toàn xã hội hiện nay, có khả năng lây lan và gây nguy hiểm đến tính mạng của người bệnh. Trong đó, lao đường ruột là một loại lao rất phổ biến ở những nước đang trong thời kỳ phát triển, ít có triệu chứng lâm sàng điển hình và có thể xuất hiện một số biến chứng nguy hiểm nguy nhân gây ra bởi lao ruột.
Lao ruột là bệnh gì?
Lao đường ruột là bệnh lý lao nằm trong bộ máy tiêu hóa của người, thường hay dễ nhầm lẫn với một số bệnh lý tiêu hóa khác. Lao ruột thường hay gặp với những bệnh nhân trong độ tuổi 30 – 55 tuổi, thường xuất hiện kèm theo với những tổn thương lao khác như lao phổi.
Nguyên nhân gây bệnh
Vi khuẩn lao đến đường tiêu hóa bằng cách lan truyền qua đường máu, nuốt đờm bị nhiễm hoặc lây lan gián tiếp từ cơ quan lân cận. Hầu như tất cả các trường hợp lao bụng là do Mycobacterium tuberculosis.
Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc bệnh lao ruột
Có nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ mắc lao ruột, chẳng hạn như:
- Nhiễm HIV, virus gây ra bệnh AIDS và làm suy yếu hệ miễn dịch.
- Đái tháo đường.
- Trọng lượng cơ thể thấp.
- Ung thư đầu cổ, bệnh bạch cầu hoặc bệnh Hodgkin.
- Nhiễm bụi phổi silic, tình trạng hô hấp do hít phải bụi silic.
- Một số phương pháp điều trị bao gồm corticosteroid hoặc một số loại thuốc được sử dụng cho các bệnh tự miễn hoặc viêm mạch như viêm khớp dạng thấp hoặc lupus gây ức chế hệ miễn dịch.
Triệu chứng của lao ruột
Các dấu hiệu và triệu chứng chính khi bị bệnh gồm:
- Sốt, sụt cân không rõ nguyên nhân, cơ thể mệt mỏi suy nhược, hay ra mồ hôi vào ban đêm.
- Buồn nôn.
- Đau bụng, có thể đau khu trú hoặc đau khắp bụng, nhất là vùng hố chậu phải. Có thể xuất hiện những cơn đau quặn bụng, sôi bụng…
- Tiêu chảy trong thời gian dài.
- Đi cầu có thể có máu trong phân.
- Táo bón.
- Tắc ruột hoặc khối u bụng.
- Tắc ruột bán cấp tái phát.
- Hẹp hoặc lỗ rò hậu môn trực tràng.
- Loét dạ dày có hoặc không có đoạn tắc nghẽn hoặc thủng dạ dày.
- Trướng bụng và cổ trướng, đôi khi có thể có nang mềm.
- Khối u do cổ trướng chia thành ngăn.
Các biến chứng bệnh Lao ruột
Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, lao ruột có thể trở thành một căn bệnh hết sức nguy hiểm với những biến chứng nghiêm trọng như sau:
- Bệnh nhân bị lồng ruột.
- Thủng ổ loét gây viêm phúc mạc.
- Vỡ mạch máu tại ổ loét có thể dẫn đến xuất huyết tiêu hóa nặng.
- Xuất hiện khối u giống với u đại tràng.
- Hẹp ruột, gây tình trạng bán tắc hoặc tắc ruột.
- Hội chứng kém hấp thu chất dinh dưỡng, gây hiện tượng suy kiệt và dẫn tới tử vong ở người bệnh.
Chẩn đoán bệnh
Các phương pháp dùng để chẩn đoán bệnh gồm:
- Xét nghiệm máu: Thiếu máu, tăng tế bào lympho và tỷ lệ lắng hồng cầu cao là dấu hiệu phổ biến ở những bệnh nhân bị bệnh lao.
- Chụp X-quang: Chụp X-quang ngực có thể phát hiện bệnh lao.
- Thụt tháo bằng barium và uống barium.
- Chụp mạch lympho: Chụp X-quang kiểm tra các mạch hệ thống bạch huyết sau khi tiêm một chất đục để chụp X-quang.
- Siêu âm.
- Chụp CT: CT có thể hữu ích trong việc loại trừ sự hiện diện của khối u và giúp bác sĩ quan sát phản ứng của bệnh trong thời gian hóa trị.
- Chụp Galium citrate giúp phát hiện viêm thanh mạc và viêm phúc mạc.
- Nội soi có thể tiết lộ các nốt tổn thương ở các khu vực hồi manh tràng.
- Nội soi ổ bụng.
- Kháng thể huyết thanh có thể được phát hiện bởi các enzyme liên kết khảo nghiệm miễn dịch hoặc bằng xét nghiệm kháng thể huỳnh quang hòa tan kháng nguyên
Cách điều trị bệnh
Bệnh lao ruột gồm hai hướng điều trị là điều trị nội khoa và ngoại khoa, tuy nhiên trên lâm sàng chủ yếu vẫn dùng điều trị nội khoa.
- Điều trị nội khoa bằng thuốc theo đúng chỉ định kết hợp chế độ ăn uống hợp lý: Ăn đủ chất, nhất là đạm, vitamin, không nên ăn nhiều thức ăn dạng bột.
- Điều trị ngoại khoa: Phẫu thuật chỉ được trong trường hợp lao ruột có biến chứng.
Cách phòng ngừa
- Giữ vệ sinh trong ăn uống, sinh hoạt
- không sử dụng sữa bò tươi chưa qua xử lý.
- Tránh tiếp xúc với môi trường bị ô nhiễm, đặc biệt là môi trường có chứa silic, đây là loại bụi gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến phổi.
- Khi sử dụng các thuốc làm suy giảm miễn dịch như corticoid cần phải theo dõi thường xuyên tình trạng miễn dịch của cơ thể.
- Khi có các nghi ngờ mắc bệnh, phải đi khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh để bệnh trở nặng, gây nguy hiểm cho bản thân và những người xung quanh.
Lao đường ruột là bệnh lý nhiễm khuẩn lao nguy hiểm, có khả năng lây lan cho xã hội và có thể để lại những biến chứng nguy hiểm cấp tính cho bệnh nhân. Vì vậy, khi có những dấu hiệu nghi ngờ lao ruột thì bệnh nhân cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám, chẩn đoán và tiến hành điều trị. Một chế độ dinh dưỡng tốt và lối sống lành mạnh giúp bệnh cải thiện nhanh chóng.
