Làm mẹ là hành trình đầy thiêng liêng của người phụ nữ. Nhưng trong thai kỳ, không phải người mẹ nào cũng thuận lợi, may mắn. Một trong những khó khăn có thể gặp phải khi mang thai đó là chửa ngoài tử cung.
Mang thai ngoài tử cung là gì?
Mang thai ngoài tử cung hay chửa ngoài tử cung là tình trạng trứng sau khi thụ tinh lại làm tổ và phát triển ở một vị trí khác ở bên ngoài buồng tử cung, không phải bên trong tử cung của người mẹ. Tình trạng này có thể gây chảy máu ồ ạt trong ổ bụng, thậm chí đe dọa tính mạng thai phụ nếu không được cấp cứu can thiệp kịp thời.
Đối với một thai kỳ bình thường, quá trình thụ tinh sẽ xảy ra bên trong ống dẫn trứng. Sau đó, trứng đã thụ tinh sẽ đi vào tử cung và làm tổ bên trong niêm mạc tử cung. Phôi thai phát triển thành thai nhi và sẽ ở lại bên trong tử cung cho đến khi sinh.
Nguyên nhân gây có thai ngoài tử cung
Trong một số trường hợp, nguyên nhân dẫn đến thai ngoài tử cung không thể xác định rõ ràng. Tuy nhiên, đa số thai phụ gặp phải tình trạng này đều có liên quan đến một hoặc nhiều nguyên nhân sau:
- Ống dẫn trứng bị viêm và có sẹo do thai phụ từng trải qua phẫu thuật hoặc bị nhiễm trùng trước đó.
- Sự thay đổi hoặc hoạt động bất thường của nội tiết tố.
- Dị dạng cơ quan sinh dục.
- Một số vấn đề có liên quan đến di truyền.
- Thai phụ đang mắc phải các tình trạng bệnh lý gây ảnh hưởng đến hình dáng hoặc hoạt động của ống dẫn trứng/ cơ quan sinh sản khác.
Nguy cơ mang thai ngoài tử cung
Các yếu tố nguy cơ cho thai ngoài tử cung bao gồm:
- Tiền căn thai ngoài tử cung.
- Tiền căn phẫu thuật ống dẫn trứng, phẫu thuật vùng bụng chậu trước đó.
- Viêm vùng chậu.
- Một số bệnh lây truyền qua đường tình dục (STI).
Các yếu tố khác có thể làm tăng nguy cơ mang thai ngoài tử cung của phụ nữ:
- Hút thuốc lá.
- Tuổi trên 35 tuổi.
- Vô sinh.
- Các biện pháp hỗ trợ sinh sản.
Dấu hiệu nhận biết mang thai ngoài tử cung
Dưới đây là những dấu hiệu có thai ngoài tử cung sớm nhất hay dấu hiệu chửa ngoài dạ con dễ nhận biết:
- Rong huyết nhẹ.
- Đau bụng dưới.
- Đau nhói bụng.
- Đau một bên cơ thể.
- Chóng mặt, mệt mỏi.
- Buồn nôn và ói mửa.
- Đau vai, cổ hoặc trực tràng.
- Ngất xỉu (không phổ biến) nhưng là dấu hiệu nặng, cần được cấp cứu ngay để bảo toàn tính mạng.
Bạn có thể gặp các triệu chứng, biểu hiện thai ngoài tử cung khác không được đề cập trong bài viết. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào về tình trạng này, mẹ hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được hỗ trợ tốt nhất.
Thai ngoài tử cung có nguy hiểm không?
Việc có thai ngoài tử cung nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng như:
- Chảy máu trong: Khối thai ngoài tử cung nếu vỡ sẽ khiến thai phụ bị chảy máu trong ồ ạt. Điều này là cực kỳ nguy hiểm, có thể đe dọa tính mạng thai phụ nếu không được cấp cứu can thiệp kịp thời.
- Tổn thương ống dẫn trứng: Việc điều trị chậm trễ sẽ gây tổn thương đến ống dẫn trứng, làm tăng đáng kể các nguy cơ thai ngoài tử cung ở những lần mang thai kế tiếp.
- Trầm cảm: Cú sốc tâm lý do bị mất thai và sự lo lắng cho những lần mang thai tiếp theo trong tương lai có thể khiến thai phụ rơi vào trạng thái trầm cảm, stress kéo dài.
Điều trị mang thai ngoài tử cung
Thai ngoài tử cung thường không thể phát triển bình thường cho đến khi em bé chào đời, thậm chí nó còn gây hại đến sức khỏe và đe dọa tính mạng của mẹ nên cần được xử lý càng sớm càng tốt. Thông thường, có 3 phương pháp điều trị chửa ngoài tử cung là phẫu thuật, dùng thuốc và theo dõi diễn tiến của phôi thai.
- Nếu phôi thai đã vỡ hoặc gây chảy máu trong ổ bụng thì cần phải phẫu thuật cấp cứu ngay để cứu tính mạng sản phụ. Trường hợp này là bắt buộc, không được chần chừ.
- Nếu khối thai chưa vỡ nhưng thai to, có nguy cơ vỡ thì ưu tiên phẫu thuật càng sớm càng tốt.
- Khối thai có kích thước nhỏ, chưa vỡ nhưng không có khả năng tự ngừng phát triển thì nên dùng thuốc để ngừng lại hoặc phẫu thuật
- Khối thai tự ngừng phát triển thì mẹ bầu cần theo dõi sát sao và tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ cho đến khi thai tự thoái triển hoàn toàn.
Tình hình mang thai ngoài tử cung ở mỗi thai phụ là khác nhau, kích thước cũng như mức độ nguy hiểm cũng khác nhau nên mẹ bầu cần thăm khám và trao đổi với bác sĩ phương pháp nào là an toàn và phù hợp nhất.
Phòng tránh mang thai ngoài tử cung
Phụ nữ hoàn toàn có thể phòng ngừa bằng việc thay đổi thói quen sinh hoạt, duy trì sức khỏe sinh sản tốt. Một số biện pháp phụ nữ có thể áp dụng là:
- Quan hệ tình dục an toàn, hạn chế số lượng bạn tình: Điều này sẽ làm giảm nguy cơ mắc các bệnh lý lây truyền qua đường tình dục, giảm nguy cơ viêm vùng chậu và mang thai ngoài tử cung.
- Không hút thuốc lá: Phụ nữ cần loại bỏ thói quen hút thuốc lá, cũng như hạn chế việc hút thuốc lá thụ động để giảm thiểu các nguy cơ thai ngoài tử cung.
- Khám phụ khoa định kỳ, tầm soát STDs thường xuyên: Việc phát hiện và xử lý sớm các vấn đề bất thường hoặc các bệnh lý phụ khoa sẽ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh.
- Không lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp: Các chuyên gia sản khoa cảnh báo, phụ nữ sử dụng nhiều thuốc phòng tránh thai khẩn cấp khiến tăng nguy cơ mang thai ngoài tử cung.
Mang thai ngoài tử cung là một trong những tai biến sản khoa vô cùng nguy hiểm, do đó thai phụ cần trang bị những kiến thức cần thiết để có hướng can thiệp kịp thời, phòng tránh những biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng xấu đến sức khỏe sinh sản và tính mạng. Tuân thủ lối sống khoa học, lành mạnh đẩy lùi nguy cơ ảnh hưởng tới sức khỏe của người phụ nữ.
