Mỡ máu cao là tình trạng rối loạn lipid máu, tăng cholesterol có hại cho cơ thể và giảm lượng cholesterol có lợi của cơ thể. Điều trị mỡ máu cao kịp thời, hiệu quả giúp cải thiện tình trạng bệnh và ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm. Thay đổi lối sống có thể làm giảm cholesterol hiệu quả bạn có thể thử ngay.
Mỡ máu cao là gì?
Mỡ máu cao là tình trạng gia tăng cholesterol xấu (Lipoprotein tỷ trọng thấp – LDL) hay chất béo trung tính (triglycerides) hoặc cả hai ở trong máu. Điều này có thể dẫn đến tắc nghẽn mạch máu và gây ảnh hưởng nghiêm trọng cho sức khỏe tim mạch.
Một nghiên cứu đến từ Học viện Bác sĩ Gia đình Hoa Kỳ cho thấy, cứ 3 người trưởng thành ở Mỹ thì có 1 người có mức cholesterol LDL cao. Đây là lý do vì sao các bác sĩ luôn khuyến cáo người bệnh cắt giảm thức ăn chứa nhiều hàm lượng LDL và tăng mức tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều cholesterol tốt (Lipoprotein tỷ trọng cao – HDL). Sở dĩ HDL-C được gọi là cholesterol tốt vì khả năng giúp vận chuyển cholesterol xấu ra khỏi cơ thể.
Nguyên nhân nào khiến mỡ máu tăng cao
Mỡ máu tăng cao do rối loạn chuyển hóa lipid trong cơ thể gây ra, điều này không chỉ là hệ quả của lối sống thiếu lành mạnh (chế độ ăn uống, tập luyện và sinh hoạt chưa khoa học), mà còn đến từ nhiều nguyên nhân khác, như:
- Yếu tố di truyền: Nguyên nhân này liên quan trực tiếp đến gen và đột biến, gây rối loạn chuyển hóa cholesterol, đặc biệt là nhóm LDL (cholesterol có hại cho cơ thể).
- Biến chứng từ các bệnh nền khác: Suy thận, suy gan, tiểu đường, viêm ruột…
- Tác dụng phụ khi dùng thuốc: Thuốc tránh thai, thuốc an thần, thuốc lợi niệu… tùy từng cơ địa người dùng, chúng cũng có thể gây ra rối loạn chuyển hóa lipid, khiến lượng mỡ trong máu thay đổi.
Dấu hiệu nhận biết mỡ máu tăng cao
Một số dấu hiệu khi cholesterol cao:
- Chóng mặt.
- Đau tức ngực.
- Khó thở.
- Chậm lành vết thương.
- Vết loét hoặc vết loét hở khó liền.
- Chuột rút.
- Đổi màu da.
- Chóng mặt.
- Mất thăng bằn.
Biến chứng mỡ máu cao
Các biến chứng các bệnh nhân mỡ máu cao có thể gặp phải:
- Bệnh tim mạch vành: Các mảng bám tích tụ trong động mạch làm giảm lưu lượng máu tới tim. Tình trạng này dẫn tới các cơn đau thắt ngực hoặc đau tim. Theo thời gian, tim của bệnh nhân sẽ suy yếu dần và nếu không được chữa trị có thể dẫn đến suy tim.
- Đau tim: Các mảng bám bị vỡ ra, hình thành cục máu đông trong các động mạch có thể khiến tim không nhận đủ oxy, gây ra các cơn đau tim.
- Đột quỵ: Tương tự cơn đau tim, các cơn đột quỵ xảy ra khi thiếu oxy lên não. Hiện tượng này xảy ra do mảng bám tích tụ từ LDL-cholesterol dư thừa bị vỡ ra, hình thành cục máu đông, chặn động mạch cấp oxy cho não. Không có oxy, tế bào não chết đi, xuất hiện các triệu chứng như suy nhược cơ thể đột ngột, tê liệt, gặp khó khăn khi nhìn hoặc nói chuyện,…
- LDL-cholesterol tăng cao gây bệnh tiểu đường và tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
- LDL-cholesterol cao gây tăng huyết áp, dẫn tới đột quỵ sớm.
- Tăng mỡ máu có thể dẫn đến gan nhiễm mỡ, suy giảm chức năng gan và ung thư gan.
Biện pháp điều trị mỡ máu tăng cao
Nếu được chẩn đoán mắc mỡ máu cao, bác sĩ sẽ khuyên người bệnh nên thay đổi chế độ ăn uống, bỏ hút thuốc lá và tăng cường tập thể dục để ngăn ngừa bệnh tiến triển. Sau một vài tháng, nếu mức mỡ máu không giảm, người bệnh có thể dùng thuốc giảm cholesterol.
Sử dụng thuốc hạ mỡ máu
Các loại thuốc hạ mỡ máu hoạt động theo những cách khác nhau. Bác sĩ có thể tư vấn loại thuốc điều trị phù hợp nhất và cũng có thể kê đơn thuốc để giảm huyết áp cao nếu có sự ảnh hưởng.
Statin
Statin là loại thuốc chính được sử dụng để giảm mỡ máu vì đây là một nhóm thuốc ngăn gan sản xuất cholesterol LDL. Statin sẽ chỉ được kê đơn cho những người tiếp tục có nguy cơ cao mắc bệnh tim vì cần phải dùng thuốc suốt đời. Mức mỡ máu bắt đầu tăng trở lại sau khi bạn ngừng dùng chúng.
Ezetimibe
Ezetimibe là một loại thuốc ngăn sự hấp thụ cholesterol từ thức ăn và dịch mật trong ruột vào máu. Người bệnh có thể dùng ezetimibe kết hợp với statin nếu mức cholesterol không giảm thấp khi chỉ dùng statin.
Thay đổi lối sống
Một chế độ ăn uống ít chất béo bão hòa, cân bằng dinh dưỡng có thể làm giảm mức cholesterol xấu. Người bệnh nên cố gắng tránh hoặc cắt giảm các loại thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa như thịt mỡ, xúc xích, pho mát, bánh nướng, bánh ngọt, kem dừa,… Thay vào đó nên sử dụng các loại thực phẩm nhiều axit béo omega-3 có trong cá thu, cá hồi, cá ngừ,… với mức độ vừa phải, phù hợp.
Phòng ngừa mỡ máu tăng cao
- Xây dựng lối sống khoa học với chế độ luyện tập phù hợp bằng các môn thể thao vận động nhẹ nhàng như đi bộ, cầu lông, bơi lội, yoga…
- Duy trì chế độ ăn uống hàng ngày với các loại thực phẩm giàu dinh dưỡng, tốt cho người mỡ máu như rau xanh, trái cây, cá, nấm,dầu thực vật,…
- Hạn chế các loại thức ăn làm tăng nguy cơ dẫn đến mỡ máu như đồ chiên, các loại thịt đỏ, nội tạng động vật, rượu bia, thuốc lá,…
Bệnh nhân mỡ máu cao nên đi khám sức khỏe định kỳ để kiểm tra các chỉ số mỡ máu và có biện pháp điều trị kịp thời, hiệu quả.
