Nang thận đơn độc hay còn gọi là nang thận đơn thuần hoặc nang đơn thận. Đây là một bệnh lý lành tính, chiếm tỉ lệ mắc khá cao trong dân số. Tỉ lệ mắc bệnh tăng theo độ tuổi, và đặc biệt gặp nhiều hơn ở nam giới.
Nang đơn thận là bệnh gì?
Nang thận đơn độc được hình thành trong thận với đặc điểm là một túi kín tròn, vách mỏng, thường chứa đầy chất lỏng. Có thể có một hay nhiều nang thận. Trong đó, nang thận đơn độc là loại nang thận phổ biến nhất, chiếm tỉ lệ mắc khá cao. Nang thận đơn độc thường không gây hại. Khác với bệnh thận đa nang, một bệnh tiến triển có thể dẫn đến suy thận.
Một số nang nhỏ đến mức bạn có thể nhìn thấy chúng mà không cần kính hiển vi. Những trường hợp khác, nang có thể phát triển đạt kích cỡ lớn như một quả bóng tennis. Khi chúng lớn hơn, nang thận có thể đè vào các cơ quan lân cận và gây đau.
Nguyên nhân gay bệnh nang đơn thận
Hiện nay chưa có nghiên cứu nào chỉ ra chính xác về nguyên nhân gây nang đơn thận. Tuy nhiên có 2 giả thuyết chuyên khoa được các nhà nghiên cứu công bố:
- Bẩm sinh: Nang đơn thận bẩm sinh là một trong các nhóm dị tật bẩm sinh liên quan đến bất thường trong quá trình hình thành thận. Nguyên nhân do bẩm sinh có hai trường hợp.
- Trong quá trình phát triển của thận khi còn trong phôi thai, do sự khiếm khuyết của mầm hậu thận (Metanephrogene) với ống trung thận (ống Wolff) đã sinh ra nang thận.
- Trong quá trình phát triển của thận khi còn trong phôi thai, ở các giai đoạn phân chia niệu quản ở giai đoạn thứ 3 hoặc thứ 4, một phần của ống lượn có thể bị tách ra khỏi ống góp, sau đó lớn dần và trở thành nang thận.
- Tự mắc phải: Một số báo cáo khoa học cho rằng hệ thống bài tiết nước tiểu bên trong thận có các đường ống nhỏ, cấu trúc này hoạt động nhằm dẫn nước tiểu ra ngoài. Vì vậy khi bị tình trạng viêm nhiễm, tắc ống thận hoặc nhiễm độc có thể gây ra nang đơn thận.
- Viêm nhiễm: Khi đường ống bị viêm nhiễm một thời gian dài, sẽ xuất hiện các túi nhỏ trên thành ống, sau khi phát triển lớn hơn tạo thành các nang thận riêng lẻ.
- Tắc ống thận: Túi thừa đài thận, tắc ống lượn gần hoặc yếu màng đáy của ống thận có thể tạo thành nang thận.
- Nhiễm độc: Ống lượn xa bị nhiễm acid cũng có khả năng tạo ra nang thận.
Dấu hiệu của nang thận đơn thuần
Các triệu chứng của nang thận đơn thuần thường không đặc hiệu. Nhiều bệnh nhân bị nang đơn thận không xuất hiện dấu hiệu của bệnh. Tuy nhiên, khi nang đủ lớn có thể gây ra một số triệu chứng sau:
- Đau vùng thắt lưng.
- Tức nặng vùng thắt lưng.
- Nang nhiễm trùng gây sốt.
- Có thể sờ thấy khối u ở bụng nếu nang thận quá to.
- Do xuất hiện u nang nên có khối phồng lên ở bụng.
- Vùng hông lưng bị đau hoặc khó chịu.
- Nước tiểu có máu.
- Thường xuyên đi tiểu.
- Tăng huyết áp.
Một số trường hợp mắc nang thận suốt cả đời mà không biết bản thân mắc bệnh bởi triệu chứng bệnh khá nghèo nàn và ở mức độ nhẹ.
Biến chứng của nang đơn thận
Trong một số trường hợp gây biến chứng, các nang thận đơn thuần gây ra các tình trạng như:
- Kích thước nang thận quá lớn, chèn lên xương hoặc các cơ quan nội tạng khác, gây đau hoặc khó chịu.
- Tắc nghẽn dòng chảy của máu hoặc nước tiểu qua thận hoặc niệu quản.
- Trong nang thận là chất dịch trong, nếu bị vỡ ra sẽ gây nhiễm trùng, sốt, đau nhức.
- Nang thận bị vỡ, gây đau hoặc gây ra tình trạng tiểu máu, các bệnh về tiết niệu.
- Huyết áp cao, ảnh hưởng đến tim mạch.
Chẩn đoán nang thận đơn độc
Nang thận thường vô hại. Bởi vì chúng ít khi gây ra triệu chứng khó chịu cho người bệnh, bạn thậm chí có thể không nhận ra mình có tình trạng này cho đến khi bạn tình cờ thăm khám.
Để chẩn đoán bệnh nang đơn độc, người bệnh sẽ được tiến hành đánh giá kiểm tra tổng quát tình trạng.
Các xét nghiệm cận lâm sàng cần để chẩn đoán và điều trị:
- Xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh: Siêu âm, chụp cắt lớp vi tính, chụp cộng hưởng từ giúp chẩn đoán xác định nang thận và chẩn đoán phân biệt với các khối u thận khác.
- Xét nghiệm máu thông thường khác: Giúp đánh giá chức năng thận, bệnh lý phối hợp phục vụ cho điều trị bệnh.
Điều trị bệnh nang đơn thận
Tùy vào tình trạng, kích thước và sự ảnh hưởng của nang đơn thận, các bác sĩ sẽ chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị phù hợp cho người bệnh.
- Nếu nang thận dưới 3cm và không có triệu chứng thì không cần điều trị. Tuy nhiên, cần theo dõi định kỳ nang thận bằng siêu âm, xét nghiệm nước tiểu, đánh giá chức năng thận định kỳ, ngoài ra nên tránh các va chạm mạnh.
- Nếu nang có kích thước trên 6cm và xuất hiện các dấu hiệu, hoặc là nguyên nhân gây chèn ép đài bể thận và niệu quản thì có thể điều trị bằng liệu pháp gây xơ hóa: Nang thận cần được dẫn lưu hết dịch bằng kim chọc qua da. Không chọc hút nang ở vị trí quanh rốn thận.
- Nếu nang thận quá lớn thì cần phải phẫu thuật. Các bác sĩ sẽ tiến hành phương pháp mổ nội soi để dẫn lưu dịch hoặc cắt bỏ nang thận.
Phòng ngừa nang đơn thận
Bạn sẽ có thể kiểm soát nang đơn thận nếu áp dụng các biện pháp sau:
- Khám sức khỏe hàng năm: Nhiều trường hợp bệnh nhân phát hiện ra nang thận qua khám sức khỏe định kỳ.
- Tập thể dục: Tập thể dục thường xuyên có thể cải thiện sức khỏe của bạn nói chung và cũng như sức khỏe của thận.
- Có một chế độ ăn uống phù hợp: Bạn cần chế độ ăn giảm chất béo và các thực phẩm có đường. Vì chất béo sẽ chuyển vào máu, khiến cho thận của bạn làm việc vất vả hơn để lọc máu.
- Giảm bớt căng thẳng: Stress có thể gây hoặc làm trầm trọng thêm các dấu hiệu và triệu chứng của bạn. Yoga, thái cực quyền, massage, thiền hoặc hít thở sâu có thể giúp bạn giảm stress.
Tình trạng nang đơn thận hiếm khi ảnh hưởng tới chức năng thận. Sau khi phát hiện các dấu hiệu bận cần thăm khám và đưa ra các lựa chọn điều trị phù hợp. Điều trị sớm để giảm thiểu rủi ro, đẩy lùi các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra. Bạn hoàn toàn có thể phòng ngừa bệnh bằng cuộc sống khoa học lành mạnh, làm tăng cường sức khỏe.
