Nang ống giáp lưỡi là một dị tật bẩm sinh do sự bất thường phôi thai trong quá trình hình thành tuyến giáp. Dị tật này chiếm khoảng 7% dân số và có thể gặp ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là trẻ em.
Bệnh nang giáp lưỡi là gì?
Nang giáp lưỡi còn gọi là kén giáp lưỡi hoặc nang ống giáp lưỡi, là một dị tật bẩm sinh do có bất thường ở phôi thai trong giai đoạn phát triển tuyến giáp.
Nang hình thành do một phần ống giáp–lưỡi sót lại và biểu hiện thành một khối u nằm giữa cổ.
Dị tật này khá phổ biến, thường gặp ở trẻ em hơn.
Nguyên nhân gây bệnh kén giáp lưỡi
Tuyến giáp nguyên thủy hình thành và dịch chuyển từ lỗ tịt (foremen caecum) tại vị trí tiếp giáp 2/3 trước với 1/3 sau của lưỡi tới phần dưới cổ ở tuần thứ 7 của thời kì bào thai, sau đó dịch chuyển ra trước tới màng nhầy giáp móng và cơ băng (strap muscle).
Trong thời gian di cư nó kết nối với lưỡi bởi một cấu trúc ống hẹp – ống giáp lưỡi. Cấu trúc này luôn biến mất lại ở tuần thứ 8 tới tuần thứ 10 của thời kì bào thai.
Kén giáp lưỡi là một dị tật bẩm sinh (xuất hiện từ lúc sinh) là kết quả của sự dãn dần của một tổ chức còn sót lại tại nơi tuyến giáp nguyên thủy hình thành, để lại một khoang hoặc túi gọi là nang. Những nang này chứa dịch và chất nhầy và có thể lớn hơn nếu bị nhiễm trùng. Các nang rất lớn có thể gây lên khó nuốt hoặc khó thở.
Ống giáp lưỡi liên quan mật thiết với xương móng, có khoảng 15% số trường hợp nang ở ngay xương móng và 65% ở phía dưới xương móng.
Triệu chứng của kén giáp lưỡi
Triệu chứng chính của bệnh là khối u ở chính giữa cổ. Khối u di động theo nhịp nuốt và khi sờ bạn sẽ thấy căng nhưng không đau.
Con bạn có thể gặp các triệu chứng kén giáp lưỡi khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các biểu hiệu của bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.
Biến chứng kén giáp lưỡi
Nang ống giáp lưỡi nếu không được điều trị sẽ gây ra một số biến chứng bao gồm:
- Nhiễm trùng nang giáp gây sưng, nóng, đỏ, đau và có thể có áp-xe mủ.
- Rò rỉ mủ qua da hay qua họng.
- Bệnh có thể tái phát sau phẫu thuật.
- Biến dạng vùng cổ.
- Suy tuyến giáp.
- Ung thư giáp lưỡi.
Chẩn đoán nang ống giáp lưỡi
- Nhìn chung, để chẩn đoán phải dựa vào khám lâm sàng. Một khối phồng điển hình di chuyển lên trên khi lưỡi thè ra trước và khi nuốt do ống giáp lưỡi thường dính với gốc lưỡi. Tầm quan trọng nhất để xác định nếu nang ống giáp lưỡi có chứa tổ chức tuyến giáp. Bên cạnh khám lâm sàng và tìm hiểu tiền sử bệnh, quá trình chẩn đoán kén giáp lưỡi bao gồm các bước sau:
- Thử máu (đánh giá chức năng tuyến giáp).
- Khám siêu âm để đánh giá nang và cơ xung quanh khối phồng. Hình ảnh siêu âm sẽ cho thấy một vùng loãng âm có thành mỏng. Nhưng cũng chỉ phát hiện được ở khoảng 50% bệnh nhân.
- CT scans tuyến giáp và xương móng, trước khi cắt bỏ nang ống giáp lưỡi.
Phương pháp điều trị kén giáp lưỡi
Tùy theo tình trạng của trẻ, bác sĩ sẽ chỉ định một số phương pháp điều trị sau đây:
- Kháng sinh: Dạng uống hoặc dạng tiêm.
- Thuốc kháng viêm.
- Phẫu thuật Sistrunk.
- Mổ dưới gây mê nội khí quản.
- Rạch da ngang cổ ngay trên u nang.
Nang ống giáp lưỡi là một dị tật bẩm sinh do sự bất thường của phôi thai trong quá trình hình thành nên tuyến giáp. Nang giáp lưỡi có thể gây ra một số biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị. Do đó, khi có những biểu hiện bất thường vùng cổ cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.
