Ngoại tâm thu thất là chứng bệnh gây rối loạn nhịp co bóp của tim, có thể gặp ở người mắc bệnh tim mạch hoặc người chưa từng có tiền sử bệnh. Tỉ lệ mắc bệnh đang ngày càng gia tăng, nguy hiểm hơn ở người có bệnh lý tim mạch trước đó. Việc điều trị sớm sẽ hạn chế tình trạng bệnh tiến triển nặng và các biến chứng nguy hiểm.
Ngoại tâm thu thất là gì?
Ngoại tâm thu thất là hiện tượng nhịp tim đập quá sớm do tâm thất tự động phát nhịp, làm rối loạn nhịp bình thường của tim. Trái tim bị ngoại tâm thu thất sẽ có một nhịp bình thường, một nhịp phụ, một khoảng dừng nhẹ, sau đó là một nhịp mạnh hơn bình thường. Tim phải nạp nhiều máu hơn trong thời gian tạm dừng, tạo thêm lực cho nhịp đập tiếp theo. Quy trình này có thể xảy ra ngẫu nhiên hoặc lặp lại với tần suất xác định.
Nguyên nhân gây ngoại tâm thu thất
Mọi người ở mọi lứa tuổi đều có thể gặp những cơn ngoại tâm thu thất. Trong hầu hết các trường hợp ngoại tâm thu thất không thường xuyên, nguyên nhân cơ bản không thể xác định được. Trong khi đó, với những cơn ngoại tâm thu thất lặp lại, nguyên nhân thường do:
- Một số loại thuốc như thuốc thông mũi, thuốc kháng histamine…
- Lạm dụng rượu hoặc ma túy.
- Chất kích thích như caffeine, thuốc lá.
- Tăng mức adrenaline trong cơ thể do tập thể dục gắng sức hoặc lo lắng thái quá.
- Cơ tim bị tổn thương do các bệnh lý như tim bẩm sinh, bệnh mạch vành, suy tim, bệnh cơ tim…
- Một số rối loạn nội tiết như cường giáp.
Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc ngoại tâm thất
Có rất nhiều yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh ngoại tâm thu thất, bao gồm:
- Sử dụng caffeine, thuốc lá và rượu.
- Dùng chất kích thích như cocaine hoặc methamphetamine.
- Vận động quá mức.
- Đau tim.
- Bệnh tim, bao gồm bệnh tim bẩm sinh, bệnh mạch vành, suy tim, nhồi máu cơ tim và cơ tim bị suy yếu (bệnh cơ tim).
- Cao huyết áp.
- Lo lắng quá mức.
Triệu chứng ngoại tâm thu thất
Hầu hết người mắc bệnh này không có hoặc rất ít triệu chứng.
- Cảm giác bất thường ở ngực.
- Đánh trống ngực.
- Cảm giác hụt nhịp.
- Nghẹn cổ họng.
- Thắt nghẹn vùng ngực.
- Nhịp bị bỏ qua.
- Rớt nhịp.
- Kèm theo đó là tình trạng chóng mặt, đau và khó chịu ở ngực…
Thỉnh thoảng, bạn sẽ cảm thấy tự nhiên tim đập lỡ một nhịp, sau đó sẽ có một nhịp mạnh hơn bình thường bù lại.
Ngoại tâm thu thất có nguy hiểm không?
Bản thân các cơn ngoại tâm thu thất có thể là biểu hiện của các bệnh lý tim mạch nghiêm trọng như suy tim, bệnh mạch vành…, vốn là các bệnh lý có nguy cơ gây tử vong. Mặt khác, ngoại tâm thu thất quá nhiều, lâu ngày sẽ làm giảm chức năng tim dẫn đến suy tim.
Biện pháp điều trị ngoại tâm thu thất
Điều trị cho bệnh nhân ngoại tâm thu thất được chia thành 2 nhóm: Nhóm có bệnh tim và nhóm không có bệnh tim. Bên cạnh đó, dựa trên tần suất xảy ra, kèm theo các triệu chứng khác mà bác sĩ sẽ chỉ định điều trị khắc phục tình trạng này.
Dù người khỏe mạnh bị ngoại tâm thu thất nhưng tần suất xảy ra nhiều, kèm theo các dấu hiệu nguy hiểm, nguy cơ cao khác thì bệnh nhân sẽ được điều trị bằng một hoặc kết hợp các phương pháp sau:
Thuốc chẹn kênh Kali
Thuốc chẹn kênh Kali được ưu tiên, nếu không đáp ứng hoặc không thể sử dụng, sẽ xem xét thay thế bằng thuốc chẹn beta giao cảm, thuốc chẹn kênh canxi.
Triệt đốt điện tim
Đây là lựa chọn điều trị phù hợp với những bệnh nhân có ngoại tâm thu thất dày, kèm theo rối loạn co bóp tâm thất hoặc không đáp ứng điều trị nội khoa.
Cấy máy khử rung tim
Khi các phương pháp điều trị trên không đạt hiệu quả, một thiết bị khử rung tim sẽ được cấy vào lồng ngực. Thiết bị này có vai trò tạo sốc điện nhằm khôi phục lại hoạt động bình thường của tim, kiểm soát chứng ngoại tâm thu thất và nhịp tim bất thường.
Thay đổi lối sống lành mạnh
Lối sống kém lành mạnh như: Căng thẳng thường xuyên, sinh hoạt và nghỉ ngơi không điều độ, sử dụng chất kích thích thần kinh,… đều là yếu tố nguy cơ dẫn đến ngoại tâm thu thất cũng như các rối loạn tim mạch khác. Vì thế thay đổi lối sống lành mạnh có ý nghĩa quan trọng trong điều trị.
Phòng ngừa ngoại tâm thu thất
Để phòng ngừa các cơn ngoại tâm thu thất và cải thiện sức khỏe tim mạch, bạn nên:
- Ghi nhật ký: Nếu bạn thường xuyên gặp phải cơn ngoại tâm thu thất, hãy ghi nhật ký trong ngày về thời điểm xuất hiện triệu chứng bệnh.
- Hạn chế sử dụng chất kích thích: Caffeine, rượu bia, thuốc lá và các chất kích thích khiến cơn ngoại tâm thu thất xảy đến nhiều hơn. Vì thế, hạn chế hoặc tránh sử dụng những chất này sẽ góp phần giảm bớt triệu chứng của ngoại tâm thu thất.
- Kiểm soát căng thẳng: Lo lắng, căng thẳng thường xuyên có thể kích hoạt nhịp tim không đều. Vì thế, bạn cần học cách cân bằng cảm xúc và loại bỏ stress khỏi cuộc sống.
- Tập thể dục với cường độ vừa phải.
Ngoại tâm thu thất là dạng rối loạn nhịp tim khá thường gặp, tuy nhiên nếu kiên trì và tuân thủ điều trị, bệnh sẽ được kiểm soát. Nếu xuất hiện ở người có bệnh lý tim mạch trước đó, cần theo dõi sát sao và phòng ngừa biến chứng nguy hiểm.
