Những nguyên nhân làm tăng men gan

Khi các tế bào gan bị phá hủy sẽ giải phóng các enzyme hay gọi là men gan vào máu, men gan cao là dấu hiệu cho thấy sự tổn thương các tế bào gan bao gồm tổn thương viêm và hoại tử gan. Nguyên nhân làm tăng men gan như virus, lạm dụng rượu bia, thuốc và chế độ ăn uống.

Men gan tăng cao là gì?

Men, hay còn gọi với tên khoa học là enzyme xúc tác có vai trò hỗ trợ, đẩy nhanh các phản ứng sinh hóa trong cơ thể.

Men gan gồm 4 loại chính là: 

• Phosphatase kiềm, kí hiệu là ALP, bình thường ở mức 30 – 115 U/L với cả nam và nữ.
• Aspartate transaminase, kí hiệu là AST, bình thường ở mức thấp hơn 40 U/L.
• Gamma – glutamyl transpeptidase, kí hiệu là GGT, bình thường ở mức dưới 60 U/L với nam và 7 – 32 U/L với nữ.
• Alanine transaminase, kí hiệu là ALT, bình thường thấp hơn 37 U/L với nữ và 40 U/L với nam.

4 men gan này đều có vai trò quan trọng trong hoạt động của tế bào gan cũng như sức khỏe của cơ thể. Khi tế bào gan bị tổn thương, nồng độ các enzyme này thường tăng cao. Khi nồng độ men gan vượt quá bình thường, nó cũng tác dụng ngược lại làm tổn thương tế bào gan.

Do đó, men gan cao là dấu hiệu cho thấy gan đang gặp phải tổn thương, đây có thể chỉ là tổn thương cấp tính nhưng nếu không can thiệp, nó sẽ tiến triển thành những bệnh gan nguy hiểm như: viêm gan, xơ gan, ung thư gan,…

Chỉ số men gan bình thường

Bình thường, chỉ số men gan ALT ở người trưởng thành nên nằm trong mức:

• ALT thấp hơn 40U/L đối với nam, thấp hơn 37 U/L đối với nữ.
• AST ở cả nam và nữ nên thấp hơn 40U/L.
• GGT ở nam nên nằm dưới mức 60U/L, ở nam nên nằm trong mức 07-32UL.
• ALP ở cả nam và nữ nên nằm trong khoảng 30-115U/L.

Chỉ số men gan cao hơn mức tiêu chuẩn là dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy bạn đang gặp các vấn đề xấu ở gan. Nếu không được kiểm soát kịp thời, men gan cao sẽ tiến triển thành những chứng bệnh nguy hiểm.

Nguyên nhân gây tăng men gan

Men gan tăng cao có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Nguyên nhân gây men gan cao đến từ nhiều yếu tố. Nếu không được kiểm soát, tình trạng này sẽ làm cho bệnh nặng hơn, thậm chí là tử vong trong thời gian ngắn vì biến chứng của bệnh.

Men gan cao do tác dụng phụ của thuốc

Việc sử dụng thuốc tân dược liên tục trong thời gian dài là yếu tố dễ khiến bạn bị tăng men gan. Các loại thuốc giảm đau hoặc kháng sinh tuy có thể giúp nhanh thoát khỏi những triệu chứng khó chịu nhưng sau mỗi lần sử dụng, chúng sẽ đọng lại một lượng độc tố nhất định trong gan.

Đến một lúc nào đó, lượng độc tố này có đủ khả năng phát tán, làm ảnh hưởng xấu đến lá gan của bạn.

Bệnh viêm gan siêu vi

Viêm gan siêu vi, đặc biệt là:

• Viêm gan siêu vi A.
• Viêm gan siêu vi B.
• Viêm gan siêu vi C.

Dù ở loại nào thì viêm gan cũng là nguyên nhân chủ yếu khiến men gan tăng cao. Việc điều trị bệnh chỉ mang tính chất giảm nhẹ triệu chứng chứ không giúp bạn khỏi bệnh hoàn toàn.

Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu

Gan nhiễm mỡ không chỉ xảy ra ở những người hay uống rượu, bia. Bệnh còn có nhiều khả năng xuất hiện ở những người không hoặc ít sử dụng đồ uống có cồn.

Gan nhiễm mỡ không do rượu là một trong những nguyên nhân gây tăng men gan phổ biến. Bên cạnh đó, tình trạng này cũng có thể khiến bạn mắc phải các bệnh lý khác như béo phì, tiểu đường tuýp 2…

Bệnh gan do rượu

Bệnh gan do rượu có 3 loại thường gặp, bao gồm:

• Xơ gan.
• Viêm gan.
• Gan nhiễm mỡ.

Cả 3 loại này đều gây ra nhiều tác động xấu đến gan, làm ảnh hưởng đến chỉ số men gan của người bệnh.

Tăng men gan do bệnh viêm gan tự miễn

Men gan cao do viêm gan tự miễn có 2 dạng. Dạng thứ nhất là do biến chứng của các rối loạn tự miễn khác như viêm khớp dạng thấp, bệnh celiac… Dạng này có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Dạng thứ 2 xảy ra phổ biến ở trẻ em hoặc người trẻ tuổi.

Rối loạn chất sắt (Hemochromatosis)

Việc tiêu thụ quá nhiều chất sắt trong thời gian dài có thể dẫn đến hội chứng rối loạn Hemochromatosis (còn gọi là rối loạn chất sắt). Hội chứng này cũng là nguyên nhân gây men gan cao, đặc biệt là hai loại men gan AST và ALT.

Men gan cao do bệnh Wilson

Bệnh Wilson xảy ra khi cơ thể bị rối loạn chuyển hóa chất đồng. Tình trạng này không chỉ làm men gan tăng cao mà còn nguy hiểm đến tính mạng của người bệnh.

Rối loạn chuyển hóa chất đồng có thể gây ra hàng loạt biến chứng như xơ gan, ung thư gan và suy gan.

Có nhiều nguyên nhân làm tăng men gan nhưng phổ biến nhất vẫn là bệnh lý về gan và tác dụng phụ của thuốc điều trị. Nếu gặp phải tình trạng này, nên sớm tới bệnh viện kiểm tra để xác định nguyên nhân, các biện pháp điều trị sẽ giúp kiểm soát chỉ số men gan, hạn chế tổn thương ngược lại cho tế bào gan.