Nhịp tim chậm có thể do một số bệnh lý, chẳng hạn như các bệnh về tim mạch, bệnh suy tuyến giáp, rối loạn điện giải,… ngoài ra có thể do việc sử dụng thuốc. Nếu không phát hiện và khắc phục kịp thời, bệnh có thể gây mệt mỏi nghiêm trọng, suy tim và thậm chí là ngất xỉu và đột tử.
Nhịp tim chậm là gì?
Thông thường, quả tim chúng ta có 1 bộ máy phát nhịp với vai trò duy trì hoạt động tim ổn định, nhịp nhàng. Bộ máy phát nhịp và dẫn nhịp bao gồm nút xoang, nút nhĩ thất, bó His cùng mạng lưới Purkinje. Nút xoang có vai trò làm chủ nhịp tim, phát xung động khoảng 60 – 100 lần/phút. Tim co bóp nhờ vào quá trình xung động dẫn truyền đến nút nhĩ thất rồi qua bó His và mạng lưới Purkinje sau đó lan ra khắp quả tim.
Nguyên nhân gây nhịp tim chậm
Nhịp tim chậm có thể là do sinh lý bình thường nhưng cũng có thể là bất thường nếu do một số bệnh lý, một số yếu tố gây ra. Rất nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến tình trạng nhịp tim bị chậm. Chẳng hạn như:
- Bệnh tim thiếu máu cục bộ.
- Bệnh cơ tim không do thiếu máu.
- Bệnh lí tim bẩm sinh.
- Thoái hóa hệ dẫn truyền.
- Nhồi máu cơ tim cấp.
- Viêm cơ tim.
- Cường phế vị.
- Do một số thuốc: digoxin, chẹn beta giao cảm…
- Ngộ độc một số loại cây cỏ, thảo dược.
- Rối loạn chuyển hóa: toan máu, tăng hạ kali máu, suy giáp, giảm thân nhiệt, giảm oxy máu.
Đối tượng nguy cơ bệnh nhịp tim chậm
- Tuổi cao.
- Tăng huyết áp.
- Đái tháo đường.
- Hút thuốc lá.
- Nghiện rượu.
- Sử dụng một số thuốc dài ngày mà không kiểm tra: digoxin, chẹn beta giao cảm, các thuốc chống loạn nhịp tim…
Triệu chứng tim đập chậm
Trên thực tế, nhịp tim chậm có thể hoàn toàn không có bất kỳ triệu chứng nào. Tuy nhiên, khi tim đập chậm có thể khiến cơ thể cảm thấy:
- Chóng mặt hoặc choáng váng, quay cuồng, nặng hơn có thể đột ngột kiệt sức hoặc ngất xỉu.
- Khó thở, đặc biệt là khi tập luyện hoặc gắng sức.
- Cảm thấy rất mệt mỏi.
- Đau ngực, hoặc có cảm giác đánh trống ngực.
- Hay nhầm lẫn, khó giữ được sự tập trung.
Các biến chứng của nhịp tim chậm
Với đa số mọi người, nhịp tim chậm không gây ra bất kì biến chứng nào. Biến chứng xảy ra sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân nền khiến tim đập chậm.
Nếu nhịp tim chậm ở mức độ nghiêm trọng mà không được can thiệp kịp thời sẽ dẫn tới nhiều hậu quả nặng nề, bao gồm ngất xỉu, co giật, thậm chí đe dọa tử vong.
Chẩn đoán bệnh nhịp tim chậm
- Điện tâm đồ: Đây là phương pháp đơn giản, không phức tạp và cần phải thực hiện đầu tiên. Trên điện tim giúp xác định được nhịp tim, biểu hiện bệnh tim thiếu máu, bệnh block nhĩ thất hay dấu hiệu bị ngộ độc digoxin,…
- Holter điện tim: Quan sát, theo dõi điện tim trong vòng 24h giúp xác định những bất thường của nhịp tim, chẩn đoán suy nút xoang,…
- Siêu âm tim: Giúp tìm ra được nguyên nhân chẳng hạn như bệnh tim thiếu máu cục bộ,…
Điều trị bệnh nhịp tim chậm
Những cách điều trị nhịp tim chậm phụ thuộc vào loại vấn đề điện động trên điện tâm đồ, mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng và nguyên nhân làm nhịp tim chậm, bao gồm:
Điều trị các rối loạn tiềm ẩn (bệnh lý nền)
Nếu một bệnh tiềm ẩn chẳng hạn như suy giáp hoặc hội chứng ngưng thở khi ngủ gây chậm nhịp tim, việc điều trị các rối loạn này có thể giúp cải thiện tình trạng nhịp tim chậm.
Thay đổi thuốc
Một số loại thuốc (bao gồm cả các thuốc dùng để điều trị bệnh tim) có thể gây nhịp tim chậm. Bác sĩ sẽ kiểm tra những loại thuốc bạn đang dùng và có thể đề nghị phương pháp điều trị thay thế. Việc thay đổi loại thuốc hoặc giảm liều lượng có thể làm nhịp tim đập bình thường lại.
Cài máy tạo nhịp tim
Đây là thiết bị hoạt động bằng pin được cấy dưới xương đòn. Bác sĩ sẽ luồn dây điện của thiết bị này qua tĩnh mạch và vào tim. Điện cực ở cuối sợi dây được gắn vào mô tim. Ngoài ra, thiết bị này giúp theo dõi nhịp tim và tạo ra các xung điện khi cần thiết để duy trì nhịp tim thích hợp.
Hầu hết các máy tạo nhịp tim cũng có thể chụp và ghi lại thông tin để bác sĩ tim mạch có thể sử dụng nhằm theo dõi tim. Bạn phải tái khám thường xuyên theo lịch để kiểm tra tim và đảm bảo máy tạo nhịp tim hoạt động đúng chức năng.
Phòng ngừa tình trạng tim đập chậm
Bạn sẽ có thể kiểm soát bệnh nếu áp dụng các biện pháp sau:
- Một chế độ ăn uống lành mạnh cho tim bao gồm nhiều trái cây, rau, ngũ cốc, cá và thực phẩm từ sữa không béo hoặc ít chất béo.
- Vận động thể lực thường xuyên, nếu có thể bạn nên tập luyện tất cả các ngày trong tuần. Bác sĩ có thể cho biết cường độ tập luyện nào là an toàn cho bạn.
- Giữ cân nặng ở mức ổn định.
- Bỏ thuốc lá.
- Kiểm soát các vấn đề sức khỏe khác, chẳng hạn như cao huyết áp và cholesterol cao.
Nhịp tim chậm là một tình trạng mà bất cứ ai cũng có thể gặp phải. Chính vì thế mà bạn không nên chủ quan mà cần đi khám sức khỏe định kỳ để nhận biết sớm nhất những bất thường trong cơ thể. Từ đó, khắc phục sớm và bảo vệ sức khỏe một cách tốt nhất.
