Việc duy trì huyết sắc tố hemoglobin trong giới hạn sinh lý rất quan trọng với phụ nữ mang thai. Trong đó, điều kiện tiên quyết là một thực đơn đáp ứng yêu cầu cung cấp đầy đủ năng lượng phù hợp với từng giai đoạn thai kỳ. Đồng thời mẹ bầu nên tập trung nhiều vào các nguồn thực phẩm giàu chất sắt.
Vai trò của sắt với bà bầu
Cơ thể con người sử dụng sắt để tạo ra huyết sắc tố, một chất trong tế bào hồng cầu có nhiệm vụ vận chuyển oxy đi khắp cơ thể. Khi mang thai, cơ thể người mẹ sẽ cung cấp máu và oxy cho em bé, do đó nhu cầu về sắt cũng tăng lên để theo kịp sự gia tăng nguồn cung cấp máu.
Nhận đủ chất sắt có thể ngăn ngừa tình trạng quá ít tế bào hồng cầu hay còn được gọi là thiếu máu do thiếu sắt. Trên thực tế, lượng sắt mà mẹ bầu cần mỗi ngày sẽ nhiều gấp đôi so với khi không mang thai, khoảng 27mg/ngày
Nguy cơ thiếu máu ở bà bầu
Những phụ nữ có nguy cơ cao xuất hiện thiếu máu thiếu sắt trong khi mang thai nếu:
- Khoảng cách giữa hai lần mang thai liên tiếp quá gần nhau.
- Mang thai với hơn một thai nhi (mang thai đôi, mang thai ba, thậm chí nhiều hơn).
- Nôn quá thường xuyên, quá nhiều do bị nghén buổi sáng.
- Mang thai khi còn ở lứa tuổi vị thành niên.
- Không thu nhận đủ lượng sắt cần thiết.
- Trước khi mang thai là người có chu kì kinh nguyệt ra nhiều máu (cường kinh).
- Có tiền sử thiếu máu trước khi mang thai.
Những thực phẩm giàu chất sắt cho bà bầu thiếu máu
Đâu là những thực phẩm giàu chất sắt cho bà bầu thiếu máu? Là câu hỏi được rất nhiều bà mẹ quan tâm, dưới đây là những thực phẩm chứa nhiều chất sắt bạn nên biết.
Thịt đỏ
Các loại thịt đỏ như thịt bò, thịt cừu, thịt heo… chứa lượng chất sắt rất lớn. Trong 100g thịt bò chứa 2,6 mg sắt. Đặc biệt, sắt từ động vật ở dạng heme được chứng minh dễ dàng hấp thụ hơn so với sắt non-heme từ thực vật. Ngoài ra, thịt bò cũng giàu dưỡng chất khác như protein, kẽm, selen và một số vitamin B.
Gan và nội tạng động vật
Các loại nội tạng phổ biến như gan, thận, não, tim… đều giàu chất sắt và chứa những thành phần cực kỳ bổ dưỡng như protein, vitamin A, vitamin B, đồng, selen, nhất là choline tốt cho sự phát triển não bộ của thai nhi.
Thịt gà
Thịt gà là loại thực phẩm bổ sung sắt cho bà bầu. Loại thịt này chứa hàm lượng chất sắt khá phong phú, 100g thịt gà có đến 1,3 mg sắt heme. Thêm vào đó, lượng protein cùng những vitamin, chất dinh dưỡng khác mà thịt gà mang đến cho mẹ và thai nhi cũng rất dồi dào.
Cải bó xôi
Cải bó xôi hay rau chân vịt và các nguồn rau có lá màu xanh đậm khác chứa nhiều sắt nhưng lại ít calo nên rất tốt cho bà bầu. Tuy đây là thực phẩm bổ sung sắt cho bà bầu từ thực vật nhưng nhờ hàm lượng vitamin C trong cải bó xôi cao, do đó làm tăng đáng kể sự hấp thụ sắt.
Hạt bí
Hạt bí ngô là một món ăn nhẹ thơm ngon, di động. Mỗi 100g hạt bí có chứa 3,3 mg chất sắt, do đó đây chính là một loại thực phẩm bổ sung sắt cho bà bầu lý tưởng. Ngoài ra, hạt bí còn là một nguồn vitamin K, kẽm và mangan dồi dào. Ít người biết rằng, chúng cũng là một trong những nguồn magie tốt nhất.
Các loại đậu
Đậu là một nguồn sắt tuyệt vời, đặc biệt là cho người ăn chay và phụ nữ có thai. Không những thế, mẹ bầu cũng có thể chế biến các loại đậu cũng thành món ăn vặt vừa ít calo, vừa giàu chất xơ hòa tan.
Lưu ý khi bổ sung sắt
Tránh uống cà phê, chè cùng với bữa ăn
Chất cafein, tanin có trong cà phê, chè sẽ kìm hãm sự hấp thụ các chất sắt từ thực phẩm. Do đó bà bầu không nên sử dụng chúng trong bữa ăn. Mặt khác, đây là chất kích thích không tốt cho phụ nữ có thai. Vậy nên, mẹ bầu cần tránh xa các chất này.
Ăn nhiều thực phẩm giàu vitamin C
Việc hấp thụ chất sắt sẽ trở nên hiệu quả hơn nếu bà bầu ăn nhiều các thực phẩm giàu vitamin C như cam, dâu tây, ổi… sau bữa ăn.
Giảm các thức ăn như đậu, ngũ cốc nguyên hạt
Giống như chất caffeine có trong cà phê, các loại thức ăn như đậu, ngũ cốc nguyên hạt, thức ăn từ đậu nành và rau chứa nhiều phytate gây ức chế hấp thu sắt. Không nên sử dụng đồng thời các loại thực phẩm này khi đang ăn những món ăn bổ sung chất sắt cho bà bầu.
Canxi cản trở sự hấp thụ sắt
Sắt và canxi sẽ kìm hãm tác dụng của nhau, vì vậy khi sử dụng các thực phẩm bổ sung sắt, bà bầu cần lưu ý và cân nhắc các nguồn cung cấp canxi khác. Tốt nhất không nên dùng 2 dưỡng chất này cùng lúc hoặc phải có sự hướng dẫn của bác sĩ.
Có thể nói rằng, máu là thành phần quan trọng nhất trong cơ thể chúng ta, đặc biệt đối với mẹ bầu, rất dễ xảy ra tình trạng thiếu máu. Vì thế việc bổ sung các thực phẩm nhiều sắt là rất cần thiết. Ngoài vấn đề bà bầu ăn gì bổ máu, mẹ cũng nên quan tâm hơn đến chế độ sinh hoạt, nghỉ ngơi hợp lý để có một kỳ vượt cạn thành công. Giúp mẹ bầu và thai nhi tăng cường sức khỏe, hạn chế các mối nguy cơ ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.
