Chế độ dinh dưỡng luôn đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị bất kỳ loại bệnh nào. Ở những bệnh nhân mắc bệnh thận, khả năng bài tiết lọc chất độc của người bị suy thận rất kém. Người suy thận luôn phải chú ý tới chế độ ăn của mình nhất là lượng muối. Vậy những thực phẩm nào tốt cho người mắc bệnh thận?
Bệnh thận là một căn bệnh phổ biến ảnh hưởng đến chức năng quan trọng của thận như lọc chất thải, điều hòa huyết áp, cân bằng nước và điện giải… Bệnh tiểu đường và cao huyết áp là những yếu tố nguy cơ phổ biến nhất đối với bệnh thận. Ngoài ra béo phì, hút thuốc, di truyền, giới tính và tuổi tác cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Khi thận không hoạt động đúng cách, các chất thải sẽ tích tụ trong máu, kể cả các chất thải từ thực phẩm. Vì vậy, việc áp dụng một chế độ ăn uống với các thực phẩm tốt cho thận sẽ là vô cùng cần thiết cho những người bị bệnh thận.
Những thực phẩm người bị bệnh thận nên ăn
Súp lơ
Súp lơ là một loại rau có nhiều chất dinh dưỡng, bao gồm vitamin C, vitamin K và vitamin B, folate. Loại rau này cũng có đầy đủ các hợp chất chống viêm như indoles và là một nguồn chất xơ dồi dào. Trong 124g súp lơ nấu chín chứa:
- Natri: 19mg
- Kali: 176mg
- Phốt pho: 40mg
Bạn có thể làm súp lơ nghiền ăn thay khoai tây vì đây là một món ăn chứa ít kali.
Tỏi
Những người có vấn đề về thận nên hạn chế lượng natri trong chế độ ăn, kể cả natri trong muối. Trong trường hợp này, tỏi là một sự lựa chọn tốt thay thế cho muối đối với những ai thắc mắc người bệnh thận nên ăn gì. Loại củ này giúp thêm hương vị cho món ăn và cung cấp nhiều dinh dưỡng cần thiết.
Tỏi là một nguồn giàu mangan, vitamin C và vitamin B6 và chứa các hợp chất lưu huỳnh có đặc tính kháng viêm.
Ba tép (9g) tỏi chứa:
- Natri: 1,5mg
- Kali: 36mg
- Phốt pho: 14mg
Dầu ô liu
Dầu ô liu là nguồn cung cấp chất béo và không chứa phốt pho nên đây là một lựa chọn rất tốt cho những người mắc bệnh thận. Thực phẩm lành mạnh, giàu calo như dầu ô liu rất quan trọng với những người bệnh thận cần kiểm soát cân nặng.
Phần lớn chất béo trong dầu ô liu là chất béo không bão hòa đơn gọi là axit oleic, có đặc tính kháng viêm. Hơn nữa, chất béo không bão hòa đơn ổn định ở nhiệt độ cao nên dầu ô liu trở thành một lựa chọn lành mạnh cho việc nấu nướng.
Trong 28g dầu ô liu chứa:
- Natri: 0,6mg
- Kali: 0,3mg
- Phốt pho: 0mg
Quả việt quất
Quả việt quất chứa nhiều chất dinh dưỡng và là một trong những loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa. Đặc biệt, những quả mọng ngọt ngào này chứa chất chống oxy hóa được gọi là anthocyanins, có thể bảo vệ chống lại bệnh tim, một số bệnh ung thư, suy giảm trí tuệ và tiểu đường.
Việt quất cũng là một món lý tưởng để đưa vào danh sách câu trả lời cho câu hỏi người bệnh thận nên ăn gì, vì loại quả này có ít natri, phốt pho và kali.
Trong 148g quả việt quất tươi chứa:
- Natri: 1,5mg
- Kali: 114mg
- Phốt pho: 18mg
Cá chẽm
Cá chẽm là một loại thực phẩm chất lượng cao có chứa chất béo vô cùng lành mạnh gọi là omega-3. Omega-3 giúp giảm viêm và có thể giảm nguy cơ suy giảm nhận thức, trầm cảm và lo âu. Ngoài ra, cá chẽm còn có hàm lượng phốt pho thấp hơn các loại hải sản khác.
Tuy nhiên, bạn chỉ được dùng một phần nhỏ để giữ mức phốt pho trong tầm kiểm soát.
Trong 85g cá chẽm nấu chín chứa:
- Natri: 74 mg
- Kali: 279mg
- Phốt pho: 211mg
Nho đỏ
Nho đỏ không chỉ ngon mà còn cung cấp một lượng dinh dưỡng rất đáng kể. Nho đỏ có hàm lượng vitamin C cao và chứa các chất chống oxy hóa gọi là flavonoid, được chứng minh là có khả năng giảm viêm.
Ngoài ra, nho đỏ có hàm lượng resveratrol cao, một loại flavonoid được chứng minh là có lợi cho sức khỏe tim mạch và giúp chống bệnh tiểu đường cũng như suy giảm nhận thức.
Những trái cây ngọt này khá tốt với thận vì trong 75g nho chỉ chứa:
- Natri: 1,5mg
- Kali: 144mg
- Phốt pho: 15mg
Lòng trắng trứng
Mặc dù lòng đỏ trứng rất bổ dưỡng nhưng cũng có lượng phốt pho khá cao nên thường không được nhắc tới khi trả lời câu hỏi người bệnh thận nên ăn gì. Vậy nên những người theo chế độ ăn kiêng dành riêng cho người bệnh thận thường chỉ ăn lòng trắng trứng. Lòng trắng trứng cung cấp một nguồn protein an toàn với thận.
Lòng trắng trứng là một lựa chọn thích hợp cho những người phải trải qua quá trình chạy thận nhân tạo có nhu cầu protein cao nhưng cần phải hạn chế phốt pho.
Hai lòng trắng trứng lớn (66g) chứa:
- Natri: 110mg
- Kali: 108mg
- Phốt pho: 10mg
Bắp cải
Bắp cải thuộc họ rau cải và chứa các vitamin, khoáng chất và các hợp chất thực vật mạnh mẽ. Đây là nguồn vitamin K, vitamin C và vitamin B dồi dào. Hơn nữa, bắp cải cung cấp chất xơ không hòa tan, một loại chất xơ giúp hệ thống tiêu hóa của bạn khỏe mạnh bằng cách thúc đẩy chuyển động ruột thường xuyên.
Lượng kali, phốt pho và natri trong bắp cải rất thấp. Trong 70g bắp cải có chứa:
- Natri: 13mg
- Kali: 119mg
- Phốt pho: 18mg
Ớt chuông
Ớt chuông chứa một lượng chất dinh dưỡng dồi dào nhưng lại ít kali hơn nhiều loại rau khác. Những quả ớt có màu rực rỡ này chứa đầy vitamin C chống oxy hóa mạnh mẽ. Một quả ớt chuông 74g cung cấp tới 158% lượng vitamin C cần thiết mỗi ngày. Ớt chuông cũng cung cấp vitamin A, một chất dinh dưỡng quan trọng cho chức năng miễn dịch, thường bị tổn thương ở những người bị bệnh thận.
Một quả ớt chuông 74g chứa:
- Natri: 3 mg
- Kali: 156 mg
- Phốt pho: 19 mg
Cải lông
Nhiều loại rau xanh có lợi cho sức khỏe như rau chân vịt và cải xoăn có hàm lượng kali cao nên rất khó đưa vào chế độ ăn dành cho người bị bệnh thận. Tuy nhiên, rau cải lông là một loại thực vật giàu chất dinh dưỡng có hàm lượng kali thấp nên đây sẽ là thực phẩm tốt cho thận. Cải lông sẽ là một trong các loại rau tốt cho người suy thận, có thể dùng kèm thêm các món salad và các món ăn phụ khác. Cải lông cũng là một nguồn giàu vitamin K, mangan và canxi, tất cả đều quan trọng đối với sức khỏe của xương.
Loại rau bổ dưỡng này cũng chứa nitrat giúp giảm huyết áp, một lợi ích quan trọng đối với những nguồi cần biết người bị bệnh thận nên ăn gì.
Trong 20g cải lông sống chứa:
- Natri: 6mg
- Kali: 74mg
- Phốt pho: 10mg
Củ cải
Củ cải là một loại rau có thể bổ sung vào chế độ ăn uống dành cho người bị bệnh thận vì củ cải có rất ít kali và phốt pho, nhưng có nhiều chất dinh dưỡng quan trọng khác. Củ cải là nguồn cung cấp vitamin C, một chất chống oxy hóa được chứng minh là làm giảm nguy cơ bệnh tim và đục thủy tinh thể. Ngoài ra, vị cay của củ cải cũng giúp bổ sung hương vị cho các món ăn natri thấp.
Trong 58g củ cải thái lát chứa:
- Natri: 23mg
- Kali: 135mg
- Phốt pho: 12mg
Nam việt quất
Nam việt quất chính là loại quả có lợi cho cả đường tiết niệu, và thận. Loại trái cây nhỏ bé này chứa các chất dinh dưỡng thực vật được gọi là proanthocyanidins loại A. Chất này giúp ngăn vi khuẩn dính vào niêm mạc đường tiết niệu và bàng quang, do đó ngăn ngừa nhiễm trùng. Chức năng này rất hữu ích cho những người bị bệnh thận, vì họ có nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu khá cao.
Trong 100g nam việt quất tươi chứa:
- Natri: 2mg
- Kali: 85mg
- Phốt pho: 13mg
Nam việt quất có thể ăn khô, nấu chín, tươi hoặc làm nước trái cây.
Dứa (thơm)
Nhiều loại trái cây nhiệt đới như cam, chuối và kiwi rất giàu kali nên thường không thích hợp cho những người mắc bệnh thận. Tuy nhiên, dứa là một sự thay thế ngọt ngào, chứa ít kali dành cho những người có vấn đề về thận. Hơn nữa, dứa giàu chất xơ, vitamin B, mangan và bromelain, một loại enzyme giúp giảm viêm.
Trong 165g dứa chứa:
- Natri: 2mg
- Kali: 180mg
- Phốt pho: 13mg
Những điều lưu ý ở bệnh nhân mắc bệnh thận
- Ăn giảm đạm: Đạm có vai trò trong xây dựng và tái tạo cơ thể; là thành phần chính của các men, kháng thể, nội tiết tố, dịch nội môi, vitamin…; sinh năng lượng. Tuy nhiên bệnh nhân suy thận nên thận không đào thải được các sản phẩm do chuyển hóa đạm sinh ra như ure, acid uric, do đó cần ăn giảm đạm.
- Đủ năng lượng: Vì ăn giảm đạm do đó cần tăng cường nhóm tinh bột, đường và chất béo để tránh suy dinh dưỡng.
- Chất béo: Tỷ lệ 15-25% tổng năng lượng trong đo 1/3 là chất béo no (mỡ động vật), 1/3 là acid béo không no một nối đôi (dầu thực vật), 1/3 là acid béo no nhiều nối đôi (cá hồi).
- Giảm muối, giảm phốt pho, tăng can xi.
- Lượng nước đưa vào vừa phải.
Thực phẩm tốt cho người bệnh thận có rất nhiều trong căn bếp nhà bạn. Bạn sẽ không cần băn khoăn người bệnh thận nên ăn gì, thực phẩm nào tốt cho thận nếu biết cách kết hợp các thực phẩm trên.
