Polyp dây thanh quản có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến hơn đối với người trưởng thành. Nếu không điều trị dứt điểm, bệnh sẽ ảnh hưởng đến giọng nói và gây khàn tiếng kéo dài. Phẫu thuật polyp thanh quản là chỉ định chữa trị hiệu quả thường gặp.
Polyp dây thanh quản là bệnh gì?
Polyp dây thanh quản là tình trạng bệnh xuất hiện những u nhú nhỏ bằng hạt tấm hoặc hạt đậu trên bề mặt niêm mạc dây thanh. Các khối u nhú này thường xuất hiện ở 1/3 giữa và mặt trong của dây thanh quản.
Polyp thanh quản là một căn bệnh lành tính, không gây nguy hiểm đến tính mạng của người bệnh. Tuy nhiên trong trường hợp xấu thì các khối u phát triển nhanh, làm thay đổi giọng nói và gây ảnh hưởng không tốt đến giao tiếp cũng như chất lượng cuộc sống. Đặc biệt đối với những người cần đến giọng nói như giáo viên, ca sĩ, hướng dẫn viên du lịch, phát thanh viên,… thì vấn đề này càng ảnh hưởng nặng.
Nguyên nhân gây bệnh
- Bệnh polyp dây thanh thường là do tổn thương phù nề niêm mạc dây thanh kéo dài, dẫn đến thoái hóa niêm mạc tạo polyp dây thanh với nhiều nguyên nhân khác nhau như: Viêm nhiễm vùng họng thanh quản, nói nhiều, nói to kéo dài, lạm dụng giọng nói hoặc do nghề nghiệp như làm nghề giảng dạy, phát thanh viên, hướng dẫn viên du lịch, kinh doanh…
- Những người thường xuyên hút thuốc lá, uống rượu bia: ảnh hưởng vùng họng và dây thanh bị phù nề, gây viêm dây thanh kéo dài, tổn thương nặng dẫn đến hình thành polyp dây thanh.
- Một yếu tố thuận lợi được đề cập đến là do có sự kích thích cơ học bởi sự tác động làm dây thanh căng quá mức, từ đó dẫn đến các mạch máu nhỏ trên dây thanh bị vỡ gây tụ máu, hậu quả là polyp xuất huyết dây thanh xuất hiện.
- Sự thay đổi nội tiết tố: Phụ nữ trong thời kỳ kinh nguyệt thường có sự thay đổi về nội tiết tố, dây thanh xuất hiện xuất huyết nhẹ. Nếu như bạn nói nhiều, nói to, la hét, hát liên tục sẽ làm dây thanh bị tổn thương và dễ phát sinh polyp dây thanh.
Triệu chứng polyp dây thanh quản
- Rối loạn giọng là triệu chứng xuất hiện đầu tiên cảnh báo bạn có polyp thanh quản. Nguyên nhân do hai dây thanh âm không khép kín được, dây thanh rung động không đều dẫn đến hiện tượng khàn tiếng khi người bệnh nói, giọng hát bị thay đổi.
- Mức độ rối loạn giọng phụ thuộc vào kích thước của polyp, khi polyp càng to thì càng làm cho khoảng hở thanh môn khi phát âm rộng hơn. Do đó, khi nói giọng khàn càng nhiều.
- Do khàn tiếng nên càng nói càng mất hơi nhiều, người bệnh thường sẽ rất mệt, hụt hơi và không nói được lâu. Khàn tiếng lúc đầu chỉ xảy ra từng đợt, dần dần, khàn tiếng xảy ra liên tục. Mức độ nặng, nhẹ của khàn tiếng tùy thuộc hạt xơ dây thanh to hay nhỏ và mức độ nhược cơ của dây thanh.
- Với loại polyp có chân, khi nói, polyp có thể di động khi thanh môn đóng, mở, do đó, người bệnh có cảm giác vướng ở họng như có sợi tóc hay vật gì cản trở nên khạc nhiều càng làm cho polyp phù nề, giọng càng khàn.
- Người bệnh có thể có hụt hơi, nói mất hơi, ho khan.
- Bị ngắn hơi, nói thường hụt hơi.
- Ho khan kéo dài mà không rõ nguyên nhân, vùng cổ họng bị đau nhức kéo dài, có khi đau vùng mang tai.
- Giọng nói dần dần thay đổi, âm thô và rít.
Biến chứng gây bệnh polyp dây thanh quản
Chủ yếu ảnh hưởng tới giọng nói của người bệnh, đặc biệt, người bệnh làm nghề giáo viên, ca sĩ, hướng dẫn viên du lịch, phát thanh viên, bán hàng… Bệnh không trở thành ác tính (ung thư), không gây nguy hiểm tới tính mạng người bệnh nhưng bệnh không tự khỏi.
Để chẩn đoán polyp dây thanh quản, cần nội soi để biết được tình trạng của dây thanh quản, kích thước, vị trí của polyp để có hướng điều trị đúng.
Chuẩn đoán và điều trị bệnh
Chuẩn đoán
Việc chẩn đoán polyp dây thanh thường được thực hiện bằng nội soi thanh quản sử dụng ống mềm qua đường mũi hoặc ống cứng qua đường miệng.
- Nội soi thanh quản thường quy: Sử dụng hệ thống nội soi Tai Mũi Họng cùng ống nội soi thanh quản để quan sát tổn thương dây thanh.
- Nội soi Hoạt nghiệm thanh quản: Sử dụng nguồn sáng sợi quang học quay lại hình ảnh di chuyển chậm của hoạt động dây thanh. Kỹ thuật này giúp khảo sát được hình thể và chức năng dây thanh, các tổn thương dây thanh gây ảnh hưởng chức năng phát âm..
Điều trị
Khi mắc polyp dây thanh, cả bác sĩ và người bệnh cần nắm rõ nguyên tắc điều trị là:
- Không can thiệp điều trị nếu bệnh chưa xuất hiện triệu chứng mà chỉ tình cờ phát hiện được khi đi khám. Trường hợp này bệnh nhân cần được theo dõi định kỳ để đánh giá sự tiến triển của bệnh.
- Can thiệp điều trị bằng thuốc kháng viêm, kháng sinh phù hợp nếu bệnh bắt đầu xuất hiện những triệu chứng nhẹ, chưa gây nhiều ảnh hưởng đến người bệnh.
- Can thiệp điều trị bằng phẫu thuật nếu khối u lớn và phát triển nhanh, gây chèn ép ảnh hưởng nghiêm trọng đến giọng nói, sức khỏe và tâm lý người bệnh.
Biện pháp phòng tránh bệnh polyp dây thanh quản
Để phòng ngừa nguy cơ mắc polyp dây thanh quản, chúng ta cần lưu ý và tuân thủ các nguyên tắc như sau:
- Tránh sử dụng gắng sức dây thanh: Hạn chế nói nhiều, nói to, la hét, hát liên tục.
- Giảm hút thuốc, giảm caffeine, giảm uống rượu bia.
- Bổ sung đầy đủ nước, uống 2 lít nước mỗi ngày.
- Hạn chế ăn đồ ăn cay, nóng hoặc quá lạnh gây kích thích vòm họng.
- Hạn chế nói to trong thời gian dài, la ó, gào thét.
- Luyện phát âm đúng cách để hồi phục giọng nói toàn diện.
- Chú ý giữ ấm vùng cổ họng.
- Tránh trào ngược dạ dày thực quản: ăn đúng bữa, tránh ăn khuya, uống thuốc dạ dày.
- Những người phải thường xuyên tiếp xúc với hóa chất độc hại, ô nhiễm thì nên sử dụng khẩu trang phòng hộ và vệ sinh mũi họng thường xuyên.
- Thường xuyên vận động, thể dục nâng cao sức đề kháng.
Polyp dây thanh tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng không thể vì thế mà chủ quan đối với căn bệnh này. Nếu thấy có các dấu hiệu nghi ngờ bị mắc polyp thanh quản, bạn hãy đến ngay cơ sở y tế để được khám và điều trị. Nếu như khối u phát triển nhanh sẽ gây không ít rắc rối cho nười bệnh. Việc phát hiện sớm có thể nâng cao hiệu quả điều trị. Ngoài ra, một chế độ sinh dưỡng và sinh hoạt khoa học giúp hỗ trợ và phòng tránh rủi ro về sức khỏe.
