Không kiểm soát được ham muốn tiêu thụ một lượng lớn thức ăn là một trong những triệu chứng của chứng rối loạn ăn uống vô độ. Rối loạn này có thể tác động tiêu cực đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Rối loạn ăn uống là gì?
Rối loạn ăn uống là bệnh tâm thần gây ảnh hưởng đến thói quen ăn uống của người bệnh, có thể gây ra chán ăn hoặc háu ăn bất thường, ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe và vóc dáng. Những người mắc chứng rối loạn ăn uống tâm thần thường lo ngại hoặc đau khổ quá mức về vóc dáng, cân nặng của bản thân, từ đó gây ra chế độ ăn uống không đúng cách.
Nguyên nhân nào gây ra rối loạn ăn uống
Hiên nay, nguyên nhân chính xác của rối loạn ăn uống vẫn chưa rõ. Giống như những bệnh tâm thần khác, có nhiều nguyên nhân gây ra rối loạn ăn uống, chẳng hạn như:
- Di truyền: Một số người có thể mang gen bệnh, làm tăng nguy cơ mắc chứng rối loạn ăn uống. Những người có anh, chị, em ruột hoặc bố mẹ mắc chứng rối loạn ăn uống cũng có nhiều nguy cơ mắc bệnh này.
- Sức khỏe tâm lý và tình cảm: Những người bị rối loạn ăn uống thường có vấn đề về tâm lý và tình cảm, những vấn đề đó cũng góp phần gây ra bệnh. Họ thường có lòng tự trọng thấp, cầu toàn, hành vi bốc đồng và các mối quan hệ rắc rối.
- Xã hội: Người ta thường đánh đồng những người có vóc dáng mảnh khảnh thường thành công và giàu có.
Các biểu hiện của chứng ăn vô độ
Đa số những người mắc chứng ăn vô độ bị thừa cân hoặc béo phì, nhưng vẫn có những người có cân nặng bình thường. Các dấu hiệu về hành vi và cảm xúc của chứng ăn vô độ bao gồm:
- Ăn một lượng thức ăn lớn bất thường trong một khoảng thời gian nhất định, chẳng hạn như ăn quá nhiều trong hai giờ đồng hồ.
- Có cảm giác hành vi ăn uống nằm ngoài tầm kiểm soát.
- Vẫn ăn không ngừng dù đã cảm thấy no hoặc không cảm thấy đói.
- Tốc độ ăn rất nhanh khi trong cơn ăn.
- Ăn không ngừng cho tới khi no không thể chịu được nữa.
- Thường xuyên ăn một mình hoặc ăn trong bí mật.
- Cảm thấy tuyệt vọng, chán ghét, xấu hổ, tội lỗi, hoặc buồn bã về hành vi ăn uống của bản thân.
- Thường xuyên ăn kiêng, và có thể vẫn không giảm được cân nặng.
Biến chứng và tác hại của bệnh rối loạn ăn uống
Rối loạn ăn uống gây ra nhiều biến chứng, một vài biến chứng có thể dẫn tới tử vong. Rối loạn ăn uống càng trầm trọng hoặc càng kéo dài, nguy cơ bạn gặp các biến chứng nguy hiểm càng tăng. Các biến chứng đó là:
- Các bệnh hệ thống.
- Mắc bệnh trầm cảm hoặc bệnh rối loạn lo âu.
- Suy nghĩ hoặc hành vi tự tử.
- Gặp vấn đề trong việc phát triển thể chất và tâm lý.
- Gặp vấn đề trong các mối quan hệ.
- Lạm dụng các chất có hại cho sức khỏe.
- Gặp vấn đề về học tập và làm việc.
- Tử vong.
Rối loạn ăn uống là căn bệnh cần phải được chữa trị. Bạn nên tìm đến bác sĩ để được khám và điều trị khi thấy mình có các dấu hiệu của bệnh rối loạn ăn uống.
Điều trị chứng rối loạn ăn uống
Điều trị tâm lý
Bác sĩ sẽ giải thích về ảnh hưởng nghiêm trọng của thói quen ăn uống xấu, thay vào đó sẽ dần thay thế bằng thói quen ăn uống và dinh dưỡng lành mạnh. Ngoài ra, bác sĩ tâm lý cũng sẽ hỗ trợ người bệnh vượt qua các rào cản, vấn đề tâm lý khác gặp phải. Phương pháp điều trị có thể là liệu pháp dựa trên gia đình (FBT) hoặc liệu pháp nhận thức hành vi (CBT).
Điều trị bằng thuốc
Khi bệnh nhân rối loạn ăn uống tâm thần nặng, có thể cần dùng đến thuốc chống trầm cảm và lo âu để giảm triệu chứng bệnh, giảm các suy nghĩ hoặc hành vi tiêu cực. Việc sử dụng thuốc phải có chỉ định và theo dõi của bác sĩ chuyên khoa.
Điều trị tại bệnh viện
Nếu chứng rối loạn ăn uống tâm thần gây ra vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như suy dinh dưỡng nặng, béo phì dẫn đến bệnh tim mạch, huyết áp,… thì có thể phải nhập viện theo dõi và điều trị.
Phong cách sống và biện pháp khắc phục
Khi có rối loạn ăn uống, điều trị liên tục không phải là một trong những ưu tiên. Nhưng tự chăm sóc thích hợp có thể giúp cảm thấy tốt hơn và giúp duy trì sức khỏe tổng thể.
Cố gắng làm các bước sau là một phần của thói quen hàng ngày:
- Tham gia vào kế hoạch điều trị. Đừng bỏ qua các khóa trị liệu và cố gắng không bỏ qua kế hoạch bữa ăn.
- Tham khảo ý kiến bác sĩ về vitamin và khoáng chất bổ sung thích hợp. Hãy đảm bảo nhận được tất cả các chất dinh dưỡng cần thiết.
- Đừng tự cô lập từ các thành viên gia đình và bạn bè.
- Tham khảo ý kiến của bác sĩ về các bài tập thể dục thích hợp.
- Đọc sách giúp giải tỏa stress. Hãy xem xét thảo luận về những cuốn sách nên đọc với bác sĩ.
Ăn uống vô độ thường có thể dẫn đến tăng cân và các vấn đề sức khỏe như béo phì. Khi cố gắng giảm cân, điều quan trọng là phải chăm sóc cơ thể. Cố gắng xây dựng lối sống lành mạnh, tập thể dục, ăn ba bữa cân bằng mỗi ngày và cung cấp đủ nước cho cơ thể. Trao đổi với chuyên gia chăm sóc sức khỏe về kế hoạch điều trị là một trong những cách tốt nhất để điều trị chứng rối loạn ăn uống vô độ.
