Sỏi niệu đạo chiếm tỷ lệ ít nhất trong bệnh lý sỏi tiết niệu, chỉ xấp xỉ 5%. Tuy nhiên, bệnh cũng gây ra những biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe nếu không được điều trị kịp thời.
Sỏi niệu đạo là bệnh gì?
Sỏi niệu đạo là tình trạng xuất hiện khi các tinh thể khoáng chất cứng nằm trong ống niệu đạo. Những viên sỏi này có kích thước ngày càng lớn theo thời gian, làm chặn dòng chảy của nước tiểu ra ngoài cơ thể. Nếu không được điều trị đúng cách sẽ là nguyên nhân gây nhiễm khuẩn niệu tái phát nhiều lần, thậm chí gây ra các biến chứng như rối loạn đi tiểu gây ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Nguyên nhân gây bệnh sỏi niệu đạo
- Sỏi thận, sỏi bàng quang di chuyển xuống: Đây là nguyên nhân chính dẫn đến bệnh sỏi niệu đạo. Sỏi thận, sỏi bàng quang có một tỷ lệ nhất định trôi theo dòng nước tiểu những mắc kẹt tại niệu đạo không thể thoát ra khỏi cơ thể. Viên sỏi tăng dần kích thước theo thời gian gây ra những triệu chứng khó chịu cho người bệnh.
- Túi thừa niệu đạo gây ra sỏi niệu đạo: Ống niệu đạo có những chỗ bị thu hẹp bất thường hoặc những túi thừa. Tại những chỗ này, nước tiểu bị ứ đọng tạo điều kiện cho các tinh thể khoáng chất lắng đọng tạo thành sỏi.
- Cấu tạo hệ sinh dục nam: Các dị tật ở bao quy đầu như hẹp bao quy đầu, dính bao quy đầu… ở trẻ em nam và nam giới trưởng thành gây cản trở sự bài tiết của nước tiểu. Khi nước tiểu không thoát được hết ra ngoài, gây ứ đọng, kết tinh thành sỏi.
Những dấu hiệu của bệnh
Với những sỏi nhỏ sẽ không gây ra triệu chứng gì, khi sỏi đủ lớn, chúng sẽ xuất hiện với những dấu hiệu rõ ràng như:
- Đau: Sỏi ở niệu đạo gây đau ở tầng sinh môn, dương vật đau rát, có thể xuất hiện những cơn đau quặn thận do bí tiểu hoàn toàn.
- Tiểu ra máu: Sỏi niệu đạo có thể dẫn đến tiểu ra máu ở đầu bãi, khi bắt đầu tiểu.
- Rối loạn tiểu tiện: Sỏi ở niệu đạo gây bí tiểu, tiểu khó, tiểu buốt, tiểu rắt, sờ nắn dọc theo niệu đạo có thể thấy sỏi.
- Sốt: Người bệnh bị sốt, xảy ra khi tình trạng viêm nhiễm trong hệ tiết niệu. Người bệnh bị sốt cao, ớn lạnh và rét run do sự phát triển sinh sôi của vi khuẩn và nấm trong đường tiết niệu.
Những nguy hiểm mà sỏi niệu đạo có thể gây ra
Ống niệu đạo là nơi cuối cùng mà nước tiểu phải đi qua trước khi thoát ra ngoài cơ thể. Thế nhưng do sỏi kẹt ở niệu đạo sẽ gây bít tắc đường tiểu, dẫn đến ứ đọng nước tiểu ở toàn bộ hệ tiết niệu. Do đó sỏi niệu đạo sẽ gây ra những hậu quả nguy hiểm cho sức khỏe.
- Gây nhiễm trùng đường tiết niệu: Do nước tiểu bị ứ đọng sẽ tạo điều kiện cho sự phát triển của vi khuẩn, do sự cọ xát của viên sỏi giải phóng vi khuẩn gây ra tình trạng nhiễm trùng đường tiết niệu. Nhiễm trùng đường niệu nếu không được chữa trị sẽ gây ra biến chứng nguy hiểm như viêm bàng quang, ứ mủ thận…
- Gây thận ứ nước, giãn bể thận, giãn đài thận: Sự bít tắc tại niệu đạo khiến nước tiểu không thoát được ra ngoài gây ứ đọng nước tiểu tại thận, niệu quản, bàng quang. Nước tiểu tích lâu ngày sẽ gây ra tình trạng thận ứ nước, giãn bể thận và đài thận rất nguy hiểm.
- Gây ra suy thận cấp và mạn tính: Khi tình trạng ứ nước kéo dài, gây giãn bể thận, giãn đài thận dẫn đến suy giảm chức năng thận. Đây là nguyên nhân gây ra bệnh suy thận cấp và mạn tính.
Chẩn đoán và điều trị bệnh
Chẩn đoán bệnh
Bệnh có thể được chẩn đoán ngay khi khám lâm sàng với bác sĩ chuyên khoa. Để chẩn đoán chính xác vị trí và kích thước của viên sỏi cần thực hiện những phương pháp cận lâm sàng sau:
- Xét nghiệm máu.
- Xét nghiệm nước tiểu.
- Siêu âm ổ bụng.
- Chụp X- quang hệ tiết niệu.
- Chụp X-quang niệu đạo ngược dòng.
- Chụp cộng hưởng từ.
Điều trị bệnh sỏi niệu đạo
Căn cứ vào vị trí và kích thước sỏi niệu đạo, bác sĩ sẽ có những chỉ định điều trị phù hợp đem lại hiệu quả điều trị cao nhất.
Điều trị nội khoa bằng thuốc có thể áp dụng cho sỏi niệu đạo kích thước nhỏ, chưa gây ra những triệu chứng khó chịu, đau đớn cho người bệnh.
Đối với sỏi lớn, ở vị trí khó cần can thiệp ngoại khoa để loại bỏ sỏi. Hiện nay, có thể loại bỏ sỏi nhờ phương pháp tán sỏi công nghệ hiện đại.
Tán sỏi qua da
Phương pháp này sử dụng sóng xung kích hội tụ vào vị trí viên sỏi làm vỡ sỏi thành các mảnh vụn nhỏ. Không sử dụng bất kỳ 1 can thiệp khác nào vào cơ thể do đó không có vết mổ, không đau. Các mảnh sỏi vụn được đào thải ra ngoài theo nước tiểu. Người bệnh hồi phục ngay sau tán sỏi và ra viện ngay trong ngày.
Tán sỏi qua đường hầm nhỏ
Phương pháp này bác sĩ sẽ chỉ rạch da vùng lưng hoặc thắt lưng đường kính rất nhỏ tạo một đường hầm nhỏ vào thận. Sau đó ống nội soi được luồn vào tiếp cận vị trí viên sỏi. Máy laser công suất lớn để phá vỡ viên sỏi thành những mảnh nhỏ rồi hút ra ngoài qua đường hầm nhỏ. Phương pháp tán sỏi này giúp người bệnh tránh sẹo xấu, chảy máu ít, đau ít và nhanh hồi phục.
Tán sỏi ngược dòng
Sau khi bệnh nhân được gây mê, bác sĩ dùng ống nội soi niệu quản qua đường niệu đạo lên niệu quản đến vị trí có sỏi. Sau đó luồn dây dẫn tia laser cách sỏi 1mm. Sau đó, bác sĩ căn cứ vào độ rắn của viên sỏi sẽ dùng tia laser cường độ tia lớn hay nhỏ làm vỡ viên sỏi. Khi sỏi đã được tán vỡ thành những mảnh vụn nhỏ, mảnh vụn sỏi sẽ theo nước tiểu xuống bàng quang và ra ngoài. Với, những mảnh sỏi lớn, bác sĩ sẽ dùng dụng cụ để đưa ra ngoài sau khi thực hiện tán sỏi.
Phương pháp phòng tránh bệnh
- Uống đủ nước: Phòng bệnh bằng các biện pháp như uống đủ nước nhất là khi thời tiết quá nóng bức hoặc làm việc nặng trong môi trường có nhiệt độ cao
- Vệ sinh sạch sẽ bộ phận sinh dục ngoài: Vệ sinh bộ phận sinh dục nhằm phòng tránh và điều trị tốt các bệnh nhiễm khuẩn đường tiết niệu.
- Chế độ ăn uống hợp lý: Ăn uống hợp lý, không ăn các thực phẩm chứa quá nhiều canxi, muối, đường… các chất có thể gây nên sỏi.
- Luyện tập thể dục: Thường xuyên tập thể dục, thể thao để tránh việc lắng đọng gây sỏi.
- Khám sức khỏe định kỳ: Cần chủ động phòng ngừa và kiểm tra sức khỏe định kỳ nhằm phát hiện sớm sỏi để có biện pháp điều trị phù hợp, tránh để quá muộn gây biến chứng nặng nề.
