Suy giảm chức năng gan sẽ ảnh hưởng rất lớn đến các quá trình quan trọng trong cơ thể như chuyển hóa, dự trữ và miễn dịch. Các bệnh lý như viêm gan, xơ gan, ung thư gan liên quan đến bia rượu, béo phì, sử dụng thuốc không khoa học… có thể làm cho người bệnh bị suy giảm chức năng gan.
Chức năng của gan
Theo nhiều nhà nghiên cứu, gan thực hiện khoảng 500 chức năng riêng biệt để đảm bảo hoạt đông duy trì sự sống của cơ thể. Dưới đây là những chức năng chính của gan:
- Chuyển hóa chất dinh dưỡng.
- Chức năng thanh lọc và đào thải độc tố.
- Lưu trữ năng lượng dưới dạng glycogen.
- Chức năng tổng hợp của gan.
- Sản xuất mật.
Suy giảm chức năng gan là gì?
Suy giảm chức năng gan (còn gọi là suy gan) xảy ra do nhiều nguyên nhân như nhiễm trùng, bệnh tự miễn, thuốc, hóa chất độc hại. Bệnh chia làm hai loại là suy gan cấp tính và suy gan mạn tính.
Suy gan cấp tính có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân như lạm dụng thuốc tân dược, đặc biệt là kháng sinh và thuốc giảm đau; nhiễm các loại virus gây bệnh viêm gan A, B, C; ngộ độc hóa chất hoặc mắc các bệnh về gan.
Trong khi đó, nguyên nhân gây suy gan mạn tính là do hậu quả của bệnh viêm gan B, C; thường xuyên uống rượu, bia trong thời gian dài hoặc người mắc bệnh xơ gan, suy dinh dưỡng, rối loạn Hemochromatosis.
Suy gan khiến gan không thể thực hiện tốt nhiệm vụ của nó trong cơ thể. Từ đó, hệ miễn dịch và hàng loạt vấn đề sức khỏe khác cũng bị ảnh hưởng ở nhiều cấp độ.
Nguyên nhân gây bệnh
Suy gan gây ra bởi nhiều yếu tố, nguyên nhân khác nhau. Trong đó, có một vài nguyên chính gây bệnh thường gặp ở nhiều người, gồm:
- Viêm gan do vi rút: A, B, C, D…
- Quá liều Do thuốc paracetamol, halothane, thuốc kháng viêm không steroid.
- Bị ngộ độc nấm.
- Uống nhiều rượu bia.
- Hút thuốc lá.
- Thực phẩm chứa chất độc.
Dấu hiệu và chuẩn đoán suy giảm chức năng gan
Những dấu hiệu của bệnh gan chỉ xảy ra khi bệnh đã tiến đến giai đoạn nặng. Lúc này, gan không còn khả năng thực hiện đúng và đủ chức năng của mình. Khi đó, triệu chứng dễ nhận biết nhất bao gồm:
- Vàng da, vàng mắt.
- Sưng bụng và chân.
- Buồn ngủ.
- Da dễ bị bầm tím.
- Khó chịu ở bụng.
Các xét nghiệm thường được sử dụng để chẩn đoán suy gan cũng như các bệnh về gan bao gồm:
- Xét nghiệm máu: Giúp bác sĩ biết khả năng hoạt động của gan đang ở mức nào. Bạn có thể được đo thời gian đông máu, vì khi bị suy gan cấp máu sẽ đông chậm hơn bình thường.
- Xét nghiệm hình ảnh: Giúp bác sĩ nhìn thấy hiện trạng của lá gan và tìm ra nguyên nhân của vấn đề. Bao gồm siêu âm, chụp cắt lớp vi tính bụng (CT) và chụp cộng hưởng từ (MRI).
- Sinh thiết: Bác sĩ sẽ lấy ra một mô gan nhỏ và xem xét trong phòng thí nghiệm. Sinh thiết gan qua tĩnh mạch cảnh là một quy trình đặc biệt, trong đó bác sĩ sẽ đưa kim vào tĩnh mạch ở cổ của bạn.
Điều trị suy giảm chức năng gan
Thuốc
Acetylcystein có thể đảo ngược suy gan cấp tính do quá liều acetaminophen với điều kiện dùng ngay lập tức. Ngoài ra còn có các loại thuốc có tác dụng giải độc của nấm hoặc các hóa chất khác.
Chăm sóc hỗ trợ
Nếu chức năng gan suy giảm do virus, bệnh viện sẽ điều trị các triệu chứng của người bệnh cho đến khi virus ngừng hoạt động. Trong những trường hợp này, đôi khi gan sẽ tự phục hồi.
Ghép gan
Nếu suy gan là do tổn thương lâu dài, bước đầu tiên của điều trị là bảo tồn và phục hồi những phần gan vẫn còn khả năng hoạt động. Trường hợp tiến triển đến suy giảm chức năng gan, bệnh nhân bắt buộc phải ghép gan với tỷ lệ thành công khá cao.
Phòng ngừa suy giảm chức năng gan
Để ngăn ngừa suy giảm chức năng gan điều quan trong nhất là bạn cần hạn chế nguy cơ mắc bệnh xơ gan hoặc viêm gan:
- Tiêm đầy đủ vắc-xin phòng ngừa ngừa viêm gan A và B.
- Không hút thuốc lá; uống nhiều bia rượu, tránh uống rượu khi đang dùng acetaminophen.
- Hạn chế sử dụng đồ ăn nhanh, đồ hộp, chế biến sẵn, đặc biệt là những đồ ăn cay nóng nhiều dầu mỡ.
- Giữ gìn vệ sinh cá nhân sạch sẽ.
- Không dùng chung bàn chải đánh răng và dao cạo râu.
- Tập thể dục mỗi ngày sẽ mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe.
- Nếu dự định xăm hoặc bấm lỗ, xổ khuyên hãy chọn cơ sở đảm bảo điều kiện vệ sinh.
- Quan hệ tình dục an toàn với bao cao su.
- Không dùng chung bơm kim tiêm.
- Duy trì cân nặng hợp lí.
Các bệnh về gan xảy ra dần dần trong nhiều năm, dẫn tới chức năng gan bị suy giảm. Ngoài việc điều trị, cải thiện bệnh lý nền thì cũng cần chú ý bảo vệ gan, phòng ngừa bệnh gan từ sớm là việc rất quan trọng.
