Thiếu máu do thiếu vitamin B12 thường xảy ra ở những người có chế độ ăn thiếu dinh dưỡng. Bệnh thường không khó trị, chỉ cần bổ sung vitamin B12 qua chế độ ăn hàng ngày và dùng thêm thuốc. Tùy thuộc vào nguyên nhân gây thiếu vitamin B12 mà bạn sẽ phải cần bổ sung chất này trong một khoảng thời gian hoặc suốt đời.
Thiếu máu do thiếu vitamin B12
Thiếu máu do thiếu vitamin B12 là tình trạng cơ thể không đủ vitamin B12 cần thiết cho quá trình tạo hồng cầu và biệt hóa nguyên bào hồng cầu, từ đó sẽ khiến cơ thể thiếu máu do không tạo đủ hồng cầu.
Ngoài thiếu máu, việc thiếu hụt vitamin B12 cũng khiến cơ thể dễ bị tổn thương thần kinh, giảm thị lực, suy giảm trí nhớ, viêm lưỡi và các vấn đề khác.
Nguyên nhân gây
Bạn có thể bị bệnh nếu không có đủ vitamin B12 trong chế độ ăn uống từ thực phẩm như sữa, trứng và thịt. Nhiều khả năng bị thiếu vitamin này ở người lớn tuổi, hoặc người ăn chay. Nó cũng có thể xảy ra nếu cơ thể không thể hấp thụ đủ từ thực phẩm.
Ruột hấp thụ vitamin B12 từ thức ăn. Một loại protein mà dạ dày tạo ra. Khi không có đủ sẽ dẫn đến bị thiếu máu do thiếu vitamin B12 có tên là thiếu máu ác tính.
Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh
Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc Thiếu máu do thiếu vitamin B12, bao gồm:
- Tuổi tác: Người lớn tuổi có thể bị giảm khả năng hấp thu vitamin B12.
- Người ăn chay trường cũng có khả năng bị thiếu hụt vitamin B12.
- Đang dùng một số loại thuốc (thuốc kháng sinh, thuốc chống động kinh, metformin, colchicine, thuốc nhóm PPI…).
- Đã phẫu thuật cắt bỏ phần cuối ruột non.
- Vùng miền: Thiếu vitamin B12 phổ biến hơn ở người gốc Bắc Âu.
- Bị mắc một số bệnh khác như đái tháo đường type 1, bệnh tuyến giáp, bệnh bạch biến…
- Tiền sử gia đình bị thiếu máu do thiếu hụt vitamin B12.
Đối tượng nguy cơ bệnh Thiếu máu do thiếu vitamin B12
- Người có chế độ ăn thuần chay hoặc ăn chay trường;
- Phẫu thuật dạ dày hoặc phẫu thuật dạ dày – ruột;
- Bệnh lý đường ruột;
- Trẻ sinh ra từ bà mẹ thiếu vitamin B12;
- Phơi nhiễm nitơ oxit – Những người tiếp xúc với liều lượng cao hoặc kéo dài với khí nitơ oxit (N O), dưới dạng thuốc gây mê đường hô hấp hoặc lạm dụng thuốc, có thể phát triển nhanh chóng sự thiếu hụt vitamin B12;
- Nhiễm HIV;
- Nhiễm HP dạ dày;
- Người lớn tuổi;
- Sử dụng thuốc kháng tiết acid, PPI kéo dài;
- Đái tháo đường điều trị Metformin.
Triệu chứng bệnh Thiếu máu do thiếu vitamin B12
Các triệu chứng thường gặp phổ biến của thiếu máu do thiếu vitamin B12 là:
- Biểu hiện toàn thân: mệt mỏi, sụt cân, chóng mặt, da nhợt nhạt hoặc vàng, chóng mặt.
- Nhịp tim không đều.
- Tê hoặc ngứa ran ở bàn tay và bàn chân, yếu cơ.
- Tính tình thay đổi.
- Đi đứng mất thăng bằng.
- Hay lú lẫn, hay quên.
Thiếu máu do thiếu vitamin B12 có thể gây ra biến chứng gì?
Mặc dù không phổ biến, thiếu hụt vitamin B12 hoặc axit folic (có hoặc không có thiếu máu) có thể dẫn đến biến chứng, đặc biệt nếu bạn đã thiếu vitamin B12 hoặc axit folic trong một thời gian dài.
Biến chứng tiềm tàng có thể bao gồm các vấn đề của hệ thần kinh, vô sinh tạm thời, bệnh tim, biến chứng khi mang thai và dị tật bẩm sinh.
Một số biến chứng sẽ cải thiện với điều trị thích hợp, nhưng những biến chứng khác như các vấn đề với hệ thần kinh có thể sẽ để lại ảnh hưởng vĩnh viễn.
Nếu bạn nghi ngờ mình bị thiếu máu do thiếu vitamin, bạn nên sắp xếp thời gian đến gặp bác sĩ ngay. Trong một số trường hợp, bạn có thể được giới thiệu đến một bác sĩ chuyên điều trị các bệnh về máu để được tìm ra chính xác nguyên nhân gây thiếu máu và đưa ra hướng điều trị phù hợp cho bạn.
Chuẩn đoán bệnh thiếu máu do thiếu vitamin B12
- Xét nghiệm công thức máu toàn phần để kiểm tra số lượng và kích thước hồng cầu. Khi thiếu vitamin B12, hồng cầu của bạn sẽ to hơn bình thường.
- Kiểm tra nồng độ vitamin B12 trong máu.
- Xét nghiệm kháng thể kháng yếu tố nội tại. Ở bệnh nhân thiếu máu ác tính sẽ xuất hiện kháng thể này trong máu.
- Xét nghiệm Schilling để kiểm tra xem lượng yếu tố nội tại trong cơ thể có đủ hay không.
- Định lượng acid metylmalonic (MMA) máu: Mức MMA sẽ tăng lên khi thiếu hụt vitamin B12.
- Sinh thiết tủy xương.
Cách khắc phục thiếu máu do thiếu vitamin B12
Tùy vào thể trạng bệnh nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh mà bác sĩ sẽ kê đơn thuốc và áp dụng những phương pháp điều trị phù hợp.
Thông thường, thiếu máu do thiếu vitamin B12 rất dễ điều trị bằng chế độ ăn uống và bổ sung vitamin B12.
Vitamin B12 có cả ở dạng viên và dạng thuốc xịt mũi. Nếu bệnh nhân bị thiếu hụt vitamin B12 nghiêm trọng, có thể cần phải dùng đến đường tiêm (cyanocobalamin, hydroxocobalamin) ở liều cao hơn.
Chế độ dinh dưỡng
Thông thường, thiếu máu do thiếu vitamin B12 rất dễ điều trị bằng chế độ ăn uống và bổ sung vitamin. Để tăng lượng vitamin B12 trong chế độ ăn uống. Bạn hãy ăn nhiều thực phẩm có chứa nó, chẳng hạn như:
- Thịt bò, gan và thịt gà.
- Cá và động vật có vỏ như cá hồi, cá hồi, cá ngừ và nghêu.
- Ngũ cốc ăn sáng.
- Sữa ít béo, sữa chua và phô mai.
- Trứng.
