Thủng dạ dày là biến chứng của một số bệnh lý dạ dày mạn tính hoặc do chấn thương. Bệnh diễn ra khi xuất hiện một hoặc nhiều lỗ thủng tại dạ dày. Các triệu chứng thủng dạ dày thường rầm rộ và xuất hiện sớm.
Thủng dạ dày là gì?
Thủng dạ dày là tình trạng tổn thương toàn bộ độ dày của thành cơ quan. Dạ dày được bao phủ toàn bộ bởi lá phúc mạc nên khi thủng tạo ra sự thông thương giữa lòng dạ dày và ổ phúc mạc. Nếu lỗ thủng xảy ra cấp tính, không đủ thời gian để có phản ứng viêm, thì dịch vị có thể tự do đi vào khoang phúc mạc gây viêm phúc mạc do hóa chất.
Thủng dạ dày có thể được nghi ngờ dựa trên biểu hiện lâm sàng của bệnh nhân, hoặc có thể chẩn đoán hình ảnh học tìm khí tự do trong ổ bụng trên X-quang hoặc CT Scan bụng. Để điều trị thủng dạ dày thì phẫu thuật là phương pháp cần thiết nhất.
Nguyên nhân nào gây ra thủng dạ dày
Các bệnh có thể gây thủng dạ dày, bao gồm:
- Viêm ruột thừa, phổ biến hơn ở những người lớn tuổi.
- Viêm túi thừa, đây là một căn bệnh tiêu hóa.
- Loét dạ dày.
- Sỏi mật.
- Nhiễm trùng túi mật.
- Các bệnh viêm đường ruột như bệnh Crohn hoặc viêm loét đại tràng.
- Viêm ở túi thừa Meckel, đây là tình trạng bất thường bẩm sinh của ruột non, tương tự như ruột thừa.
- Ung thư dạ dày.
Các nguyên nhân khác bao gồm:
- Chấn thương vùng bụng.
- Dao đâm hoặc đạn bắn vào bụng.
- Phẫu thuật bụng.
- Loét dạ dày do dùng aspirin, thuốc chống viêm không steroid và steroid (thường gặp ở người lớn tuổi).
- Nuốt phải của các vật thể lạ hoặc các chất ăn da.
Dấu hiệu nhận biết khi mắc bệnh
Thủng dạ dày có nhiều triệu chứng, bao gồm:
- Đau dạ dày nặng.
- Ớn lạnh.
- Sốt.
- Buồn nôn.
- Nôn.
Khi bạn đã có một lỗ thủng dạ dày và bị viêm phúc mạc, vùng bụng sẽ cảm thấy rất mềm, nhũn. Cơn đau thường nặng hơn khi người khác chạm vào hoặc sờ nắn quanh khu vực đó hoặc trong khi di chuyển. Bạn cảm thấy bớt đau khi nằm yên. Vùng bụng bị đau có thể phình ra nhiều hơn so với bình thường và gây khó chịu.
Ngoài các triệu chứng chung của thủng dạ dày, các triệu chứng của viêm phúc mạc có thể bao gồm:
- Mệt mỏi.
- Đi tiểu, phân hoặc thải khí ít.
- Khó thở.
- Tim đập nhanh.
- Chóng mặt.
Biến chứng có thể gặp khi mắc thủng dạ dày
Một số biến chứng thủng dạ dày có thể gây ra, bao gồm:
- Nhiễm trùng huyết: Đây có thể là biểu hiện ban đầu của thủng. Khả năng bảo vệ cơ thể trước lỗ thủng của bề mặt phúc mạc có thể bị suy giảm ở những bệnh nhân mắc các bệnh nội khoa nặng, đặc biệt là những bệnh nhân yếu, cao tuổi và suy giảm miễn dịch, dẫn đến nhiễm trùng huyết.
- Suy đa cơ quan.
- Dính ruột, tắc ruột.
- Rối loạn tri giác.
Phương pháp chẩn đoán và điều trị
Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán tình trạng thủng dạ dày
Phương pháp chẩn đoán bệnh thủng dạ dày
Thăm khám lâm sàng, hỏi tiền sử bệnh:
- Có tiền sử loét dạ dày – tá tràng.
- Đau bụng đột ngột dữ dội.
- Bụng cứng như gỗ.
- Mất vùng đục trước gan (hơi tự do dưới gan nhiều).
Xét nghiệm:
- Chụp X-quang bụng không sửa soạn: thấy liềm dưới hoành.
- Siêu âm bụng: hướng dẫn chọc dò, hơi tự do, dịch ổ bụng.
- Chụp cắt lớp vi tính: bóng hơi khu trú, dịch tự do, viêm phúc mạc, liệt ruột.
- Xét nghiệm máu, định lượng ure, Creatinin.
Phương pháp điều trị thủng dạ dày hiệu quả
Khi bệnh nhân được chẩn đoán thủng dạ dày thì điều trị hiệu quả nhất là phẫu thuật. Lưu ý cần chuẩn bị hồi sức bệnh nhân tốt trước khi mổ. Xử trí ban đầu bao gồm:
- Thở oxy.
- Truyền dịch.
- Sử dụng thuốc kháng sinh.
- Sử dụng thuốc giảm đau, giảm tiết dạ dày.
- Đặt ống thông mũi dạ dày.
Phẫu thuật là phương pháp điều trị chính cho hầu hết các trường hợp thủng dạ dày. Hiện nay, phẫu thuật nội soi hoặc mở được chỉ định trong hầu hết các trường hợp. Ngoài ra, nguyên nhân gây ra thủng dạ dày chủ yếu là do loét dạ dày tá tràng nên việc điều trị loét và H. pylori (nếu có) sau khi phẫu thuật là điều cần thiết.
Phòng ngừa thủng dạ dày
Một số biện pháp giúp phòng ngừa thủng dạ dày:
- Điều trị bệnh loét dạ dày – tá tràng do Helicobacter Pylori dứt điểm.
- Rèn luyện thể thao nâng cao sức khỏe.
- Xây dựng chế độ ăn uống khoa học.
- Phòng ngừa tốt các nguy cơ như viêm túi thừa, ung thư dạ dày.
- Tránh chấn thương vùng bụng.
- Khi nghi ngờ bị thủng dạ dày cần đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế cấp cứu ngay.
Thủng dạ dày là bệnh nguy hiểm ảnh hưởng tới việc tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng của người bệnh. Các triệu chứng thủng dạ dày thường xuất hiện đột ngột và dữ dội, khi nghi ngờ có thủng dạ dày, người nhà cần đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất càng sớm càng tốt, tránh biến chứng xấu. Ngoài ra, hãy chủ động bảo vệ sức khỏe của mình bằng chế độ dinh dưỡng kết hợp việc tập luyện giúp tăng cường sức đề kháng, đẩy lùi nguy cơ mắc bệnh.
