Tràn dịch màng tinh hoàn là hiện tượng bệnh lý ứ nước giữa hai lá màng tinh hoàn. Hầu hết tràn dịch màng tinh hoàn thường xảy ra ở người trưởng thành và phổ biến nhất ở nam giới trên 40 tuổi, trẻ nhỏ cũng có thể mắc căn bệnh này.
Tràn dịch màng tinh hoàn là gì?
Tràn dịch màng tinh hoàn là tình trạng tụ dịch ở một hoặc cả hai bìu. Bị tràn dịch tinh hoàn hầu như sẽ chỉ xảy ra tại một bên, thế nhưng có đôi khi xảy ra ở cả 2 bên của tinh hoàn, khiến tinh hoàn sưng lên hoặc bị to bất thường.
Phân loại bệnh trần dịch màng tinh hoàn
Có hai loại tràn dịch màng tinh hoàn thường gặp đó là tràn dịch tinh hoàn không thông thương và tràn dịch tinh hoàn thông thương.
- Tràn dịch tinh hoàn không thông thường: Túi chứa tinh hoàn vẫn đóng như bình thường, nhưng cơ thể không thu chất dinh dưỡng bên trong và khiến kích thước túi dịch không giảm dần.
- Tràn dịch tinh hoàn thông thường: Túi chứa tinh hoàn không đóng lại dẫn đến chất lỏng có thể đi vào hoặc đi ra. Có thể nhận thấy trẻ bị sưng bìu vào ban ngày khi bé đứng hoặc ngồi nhưng có thể giảm sưng khi bé nằm ngủ vào ban đêm.
Nguyên nhân gây tràn dịch màng tinh hoàn
- Thường là hậu quả của chấn thương hoặc nhiễm trùng bên trong bìu.
- Nhiễm trùng thường xảy ra ở tinh hoàn hoặc mào tinh hoàn. Nhiễm trùng có thể lây qua chấn thương hoặc qua đường tình dục.
- Ung thư tinh hoàn.
Triệu chứng tràn dịch tinh hoàn
Khi mắc phải tình trạng tràn dịch tinh hoàn, bệnh nhân có thể xuất hiện một số triệu chứng sau:
- Tình trạng sưng to nhưng không có cảm giác đau đớn có thể xảy ra ở một bên hoặc hai bên tinh hoàn.
- Lúc này, tinh hoàn giống như quả bóng nhỏ có chứa đầy chất lỏng ở bên trong bìu.
- Với những trường hợp sưng quá nặng có thể gây cảm giác khó chịu cho người bệnh.
- Tình trạng sưng thường trở nên nghiêm trọng hơn vào buổi tối và có thể giảm nhẹ vào buổi sáng.
- Khi có sự thay đổi kích thước ở tinh hoàn thì mức độ đau cũng sẽ thay đổi.
- Người bị tràn dịch màng tinh hoàn sẽ bất tiện trong một số hoạt động, sinh hoạt như đi bộ hay quan hệ tình dục.
Bệnh tràn dịch tinh hoàn có nguy hiểm không?
Nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, tràn dịch tinh hoàn sẽ không gây nguy hiểm cho người bệnh. Ngược lại, nếu để bệnh lâu ngày mà không được can thiệp điều trị kịp thời, bệnh sẽ có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm. Cụ thể như sau:
- Ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới: Đối với những bệnh nhân mắc tràn dịch tinh hoàn mà không được điều trị thì tinh hoàn sẽ phải ở trong trạng thái ngâm nước suốt một thời gian dài. Điều này sẽ ảnh hưởng đến rất nhiều bộ phận như ống dẫn tinh, mào tinh hoàn,… và lâu dài sẽ khiến cho việc sản xuất tinh trùng bị ảnh hưởng tiêu cực. Đây cũng là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng tinh trùng yếu và số lượng tinh trùng ít, từ đó khả năng sinh sản của nam giới cũng bị suy giảm.
- Ảnh hưởng đến đời sống quan hệ tình dục: Khi dịch tích tụ tại màng tinh hoàn, da bìu của dương vật sẽ thường xuyên bị kéo căng và tình trạng này sẽ khiến các anh luôn cảm thấy khó chịu, thậm chí đau khi quan hệ và dẫn đến mất hứng trong quan hệ tình dục.
- Gây áp lực cho tinh hoàn: Lượng dịch nhiều bất thường khiến cho quá trình tuần hoàn máu tại tinh hoàn cũng bị ảnh hưởng nhiều, tinh hoàn phải chịu nhiều áp lực. Điều này đồng nghĩa với việc khả năng sản xuất tinh trùng cũng giảm.
Phương pháp chẩn đoán cận lâm sàng
Sau khi thăm khám lâm sàng, bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân thực hiện các xét nghiệm sau:
- Xét nghiệm máu và nước tiểu: Để xác định tình trạng viêm và cố gắng tìm nguyên nhân gây ra tình trạng tràn dịch tinh hoàn (ví dụ như bị viêm tinh hoàn hoặc mào tinh hoàn, nhiễm trùng đường tiết niệu-sinh dục).
- Siêu âm để phát hiện dấu hiệu của khối u tinh hoàn hoặc hiện tượng thoát vị bẹn (nếu có).
- Trường hợp lượng dịch bị tràn quá lớn và không thể khám được, bác sĩ có thể tháo dịch bằng kim nhỏ và lấy dịch làm xét nghiệm tìm nguyên nhân (nhiễm trùng, lao, ung thư,…)
Điều trị tràn dịch màng tinh hoàn
Phần lớn tràn dịch tinh mạc là vô hại, không gây đau. Đặc biệt, tình trạng tràn dịch tinh mạc trẻ sơ sinh có thể tự khỏi trong khoảng tầm một năm mà không cần phương pháp điều trị cụ thể.
Đối với người lớn, nếu tràn dịch màng tinh hoàn không gây ra triệu chứng có thể không cần điều trị gì và thời gian hết triệu chứng phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh.
- Dẫn lưu lượng dịch trong màng tinh hoàn: Phương pháp này giúp dẫn lượng dịch tràn trong màng tinh hoàn ra ngoài bằng ống tiêm. Tuy nhiên, bệnh vẫn có khả năng tái phát sau đó nên hiệu quả của lựa chọn chữa trị này không được đánh giá cao.
- Liệu pháp xơ hóa: Phương pháp này đưa một lượng chất ngăn tái tràn dịch tinh mạc sau khi dẫn lưu dịch trong màng tinh. Tuy không phổ biến nhưng lựa chọn trên có thể áp dụng được cho một số cá nhân không đáp ứng được ca mổ tràn dịch màng tinh hoàn.
- Phẫu thuật tràn dịch tinh mạc: Trong một số trường hợp, phẫu thuật tràn dịch màng tinh hoàn ở trẻ nhỏ sẽ cần thiết, đặc biệt nếu túi dịch trong bìu quá lớn hoặc không được nhỏ dần đi theo thời gian. Trong khi đó, mổ tràn dịch màng tinh hoàn ở người lớn thường được chỉ định nếu bệnh xảy ra ở dạng giao tiếp, có khả năng dẫn đến thoát vị bẹn.
Biện pháp phòng bệnh tràn dịch màng tinh hoàn
Để hạn chế tối đa nguy cơ bị tràn dịch màng tinh hoàn thì nam giới nên có biện pháp phòng bệnh từ xa. Cụ thể như việc:
- Nên tránh những tổn thương ở bộ phận sinh dục nam trong quá trình làm việc, sinh hoạt và vận động. Đặc biệt là khi chơi thể thao hay những sinh hoạt cần nhiều đến sức khỏe.
- Không nên mặc những chiếc quần lót quá chật, bó sát cơ thể. Chúng không chỉ ảnh hưởng đến tinh hoàn mà còn cản trở sự sự phát triển của dương vật.
- Nên hạn chế uống những loại đồ uống có cồn như bia rượu hay những chất kích thích khác. Bởi chúng không tốt cho cơ quan sinh dục nam.
- Cần tránh những động tác hay tư thế quan hệ tình dục quá thô bạo vì chúng rất dễ làm cho bộ phận sinh dục bị tổn thương.
- Nên đi khám nam khoa định kỳ khoảng 3 – 6 tháng 1 lần. Mục đích là để xác định sự bất thường của bộ phận sinh dục nam và có hướng điều trị kịp thời.
Mặc dù tràn dịch tinh mạc thường không phải là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng nhưng nếu có bất kỳ sự bất thường nào ở vùng bìu như sưng, đau tinh hoàn, bạn cũng nên dành thời gian đến các phòng khám nam khoa để kiểm tra.
