Trẻ bị nấm lưỡi, miệng là vấn đề sức khỏe rất thường gặp, nhất là với trẻ dưới 1 tuổi. Nấm ở lưỡi, miệng không quá nguy hiểm nhưng nếu để kéo dài sẽ làm trẻ khó chịu, quấy khóc, gây khó ăn trong ăn uống.
Trẻ bị nấm miệng là bệnh gì?
Nấm miệng là một trong những bệnh lý thường mắc ở trẻ, đặc biệt là trẻ sơ sinh. Đây là một loại bệnh do nấm Candida albicans phát triển quá mức gây nên. Khi bị bệnh, trẻ thường có các chấm trắng, đỏ xuất hiện ở lưỡi. Các chấm trắng hình thành ở đầu lưỡi, sau đó lan rộng thành mảng trắng khắp mặt lưỡi. Nếu không điều trị kịp thời, nấm sẽ loang ra khắp lưỡi khiến trẻ mất vị giác, bỏ ăn và quấy khóc. Nghiêm trọng hơn, nấm mọc dày lan vào đường thở có thể gây viêm phổi, hoặc gây rối loạn tiêu hóa…
Nguyên nhân gây bệnh nấm miệng ở trẻ
Nguyên nhân chính dẫn đến trình trạng nấm ở lưỡi, miệng của trẻ là do một loại nấm có tên Candida albicans. Khi cơ thể khỏe mạnh, loại nấm này sẽ chung sống hòa bình với cơ thể. Nếu gặp các yếu tố thuận lợi như sức đề kháng trẻ yếu, trẻ sử dụng kháng sinh dài ngày,… thì chúng sẽ phát triển và gây hại.
Một số các yếu tố góp phần làm tăng nguy cơ nấm lưỡi, miệng ở trẻ là:
Mẹ bị nhiễm nấm sinh dục
Bé có thể bị nhiễm nấm từ mẹ trong quá trình sinh nở nếu người mẹ bị nấm sinh dục và chưa được điều trị triệt để.
Hệ thống miễn dịch của trẻ kém
Do hệ thống miễn dịch của trẻ còn chưa hoàn thiện, yếu nên trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới 1 tuổi rất dễ bị nấm, đặc biệt là ở lưỡi và miệng. Đối tượng có nguy cơ mắc nấm miệng cao hơn là trẻ sinh nhẹ cân, sinh non, trẻ bị suy dinh dưỡng.
Trẻ sử dụng kháng sinh sai cách
Khi sử dụng kháng sinh dài ngày, sai cách có thể làm mất cân bằng hệ vi sinh, từ đó tạo điều kiện cho nấm phát triển gây bệnh.
Ngoài ra, một số yếu tố khác như miệng trẻ không được vệ sinh thường xuyên, đúng cách, miệng; bé ngậm bú các dụng cụ như ti giả, núm ti,… bị nhiễm nấm cũng sẽ khiến trẻ mắc bệnh.
Biểu hiện nấm miệng ở trẻ
Trong giai đoạn đầu, các triệu chứng của bệnh tia miệng chưa rõ ràng, tuy nhiên khi tình trạng nặng nề hơn, cha mẹ cần chú ý tới những biểu hiện điển hình như sau:
Xuất hiện các mảng bám màu trắng kem hoặc màu vàng nhạt giống phô mai bên trong má, amidan, tưa lưỡi, nướu hoặc ở môi.
- Có tình trạng chảy máu nhẹ nếu vô tình bị cọ xát.
- Trẻ kêu đau nhức, khô rát, nhai ngậm, nuốt khó khăn.
- Khóe miệng khô kèm nứt nẻ.
- Miệng trẻ có mùi khó chịu.
Triệu chứng nấm miệng ở trẻ sơ sinh: Lưỡi trẻ xuất hiện đốm trắng, con quấy khóc, khó chịu khi bú hoặc bỏ bú. Ngoài ra trẻ bú mẹ bị nấm miệng có thể truyền vi khuẩn sang vú mẹ và khiến:
- Núm vú bị đỏ, nhạy cảm hơn, ngứa và nứt.
- Da căng bóng bất thường kèm bong tróc trên quầng vú.
- Đau núm vú giữa mỗi lần cho con bú.
Biến chứng bệnh nấm miệng ở trẻ em
Nấm miệng tuy không nguy hiểm, nhưng nếu không được điều trị kịp thời, dứt điểm, tái đi tái lại nhiều có thể dẫn đến một số biến chứng như:
- Suy dinh dưỡng, chậm phát triển: Nấm miệng lan từ miệng xuống thực quản gây khó nuốt, nôn trớ khi ăn, trẻ biếng ăn lâu ngày dẫn tới thiếu chất, giảm hấp thu dinh dưỡng, chậm lớn hơn các bạn cùng lứa.
- Viêm họng, viêm phế quản: Nấm lây lan từ miệng xuống họng và tới cơ quan hô hấp của trẻ gây viêm.
- Khàn giọng, giảm khả năng nói: Nấm lan từ miệng xuống thanh quản gây khó khăn trong việc phát âm, tập nói của trẻ.
Biện pháp điều trị nấm miệng ở trẻ nhỏ
Điều trị nấm miệng cho con tại nhà
Nấm miệng là bệnh thường gặp ở trẻ và có thể thuyên giảm nếu ba mẹ biết cách điều trị tại nhà cho trẻ. Nguyên tắc điều trị nấm miệng cho trẻ tại nhà chính là vệ sinh răng miệng một cách khoa học.
- Nên đánh tưa miệng cho trẻ trước khi ăn, khi trẻ đang đói để giảm kích thích gây nôn trớ.
- Bố mẹ nên vệ sinh tay, dụng cụ cho trẻ ăn, quần áo và chăn màn thật sách.
- Không nên cạy các chấm trắng trên lưỡi trẻ vì có thể sẽ gây chảy máu và nhiễm trùng.
- Không nên lấy mật ong, rau ngót hay cỏ mực để rơ lưỡi cho bé vì trong các thứ này có thể tồn tại bào tử nấm gây bệnh lý khác cho trẻ. Bên cạnh đó, chúng còn có thể gây xước, làm vết loét lan rộng ra.
Chế độ dinh dưỡng cho trẻ nấm lưỡi
Một chế độ dinh dưỡng khoa học sẽ giúp nâng cao sức để kháng cho trẻ, từ đó giúp bệnh nhanh khỏi hơn.
Trẻ bị nấm miệng nên kiêng các thực phẩm sau:
- Thực phẩm nhiều đường: Đường là nguồn thức ăn rất yêu thích của nấm Candida nên việc ăn quá nhiều thức ăn có chứa đường sẽ tạo điều kiện cho nấm phát triển mạnh mẽ hơn. Một số thực phẩm nhiều đường cần hạn chế là bánh kẹo, nước ngọt, hoa quả sấy,…
- Hải sản: Những thực phẩm như tôm, cua, ghẹ,… dễ gây dị ứng cho cơ thể, khiến triệu chứng ngứa ngáy do nấm gây ra càng nặng nề hơn.
- Đồ ăn cay nóng: Những đồ ăn cay nóng như tỏi, hành, ớt,… sẽ làm các vết loét ở miệng trầm trọng hơn. Ngoài ra, các thực phẩm này khiến cơ thể cảm thấy nóng bức hơn, tăng cảm giác ngứa ngáy và làm giảm hoạt động của gan, thận.
- Những thực phẩm trẻ nên ăn khi bị nấm miệng: Cha mẹ nên bổ sung những thực phẩm sau vào thực đơn hàng ngày của trẻ để nấm miệng nhanh chóng được cải thiện.
- Sữa chua: Sữa chua cung cấp nguồn lợi khuẩn dồi dào, giúp khôi phục sự cân bằng hệ vi sinh trong khoang miệng hiệu quả, từ đó kìm hãm sự phát triển của nấm.
- Thực phẩm giàu vitamin C: Vitamin C giúp nâng cao hệ miễn dịch cho cơ thể của trẻ hiệu quả, giúp chống chọi lại bệnh tật hiệu quả, đặc biệt là nấm miệng. Các loại thực phẩm giàu vitamin C là rau ngót, chanh tươi, cam, quýt,…
Cách phòng ngừa nấm miệng ở trẻ
Sau khi đã khỏi bệnh, các vết loét dần biến mất và miệng lưỡi trẻ trở về bình thường. Tuy nhiên, bệnh có thể tái nhiễm nhiều lần do chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Vì vậy, các lưu ý sau đây sẽ giúp bố mẹ có thể phòng và ngừa bệnh tái phát cho trẻ:
- Cho trẻ uống đủ nước theo độ tuổi và thể trạng để đảm bảo cơ thể luôn khỏe mạnh và hỗ trợ tăng cường đề kháng.
- Vệ sinh khoang miệng hằng ngày cho trẻ ít nhất là 2 lần mỗi ngày vào buổi sáng và trước khi đi ngủ.
- Xây dựng chế độ dinh dưỡng lành mạnh, nhiều rau xanh, trái cây tươi cho trẻ trước, trong và sau khi bị bệnh.
- Tránh để trẻ ăn các thực phẩm dễ gây dị ứng như hải sản hoặc thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ, đường, đồ ăn nhanh, thức uống có gas…
- Tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc, kháng sinh và tự ý điều trị tại nhà cho con bằng các mẹo dân gian.
- Nên đưa con tới các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám sức khỏe định kỳ và kịp thời ngay khi có các dấu hiệu bất thường hoặc phát hiện bệnh không thuyên giảm.
Bệnh nấm miệng tuy không quá nguy hiểm nhưng về lâu dài có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ. Vì thế khi thấy dấu hiệu của bệnh nấm miệng mẹ nên thực hiện các bước điều trị bệnh, nếu không thuyên giảm có thể đưa trẻ đi khám.
