U thận lành tính không nguy hiểm nhưng vẫn có những biểu hiện bất thường, làm ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh và tiềm ẩn nguy cơ phát triển thành u ác tính.
U thận lành tính là gì?
U thận lành tính là tình trạng khối u hình thành và phát triển trong quả thận, nhưng không có khả năng di căn đến các bộ phận khác của cơ thể. Đôi khi, kích thước của khối u có thể lớn dần, chèn lên các cơ quan nội tạng và các mô lân cận.
Các khối tăng trưởng lành tính rất phổ biến và có thể hình thành ở bất cứ đâu trong cơ thể con người. Khi được phát hiện, chúng có thể gây ra sự lo lắng, sợ hãi. Tuy nhiên, điều may mắn là hầu hết các khối u đều lành tính.
Bất cứ ai trong chúng ta cũng có thể phát triển một khối u lành tính, bao gồm cả trẻ em. Tuy nhiên, các kết quả thống kê cho thấy người lớn tuổi có nhiều khả năng phát triển khối u hơn so với các nhóm đối tượng khác.
Nguyên nhân gây bệnh
Nguyên nhân gây u thận lành tính rất đa dạng và hiện vẫn là một trong những vấn đề được các chuyên gia quan tâm. Cụ thể:
- Do người bệnh có các bệnh lý về thận, nhưng không được điều trị kịp thời và đúng phác đồ làm xuất hiện các khối u thận.
- Do người bệnh sử dụng các loại thuốc ức chế enzyme monoamin oxidase trong điều trị trầm cảm, chất kích thích… nên gây ra các khối u thận.
- Do người bệnh có những vấn đề liên quan đến rối loạn di truyền như bệnh xơ hóa thần kinh đệm 1, bệnh di truyền đa u tuyến nội tiết type 1…
- Do người bệnh có thói quen sống thiếu khoa học: ăn uống không lành mạnh, ít vận động, dùng thuốc không đúng chỉ định, hút thuốc lá…
Yếu tố nguy cơ cao mắc bệnh
Trên thực tế, hầu hết mọi người đều có thể bị u thận lành tính. Tuy nhiên, yếu tố nguy cơ thuộc về nhóm:
- Người có độ tuổi từ 20-50, nguy cơ có xu hướng tăng dần theo độ tuổi.
- Nam giới dễ mắc u thận hơn nữ giới.
- Người thường gặp các vấn đề về sức khỏe.
Dấu hiệu nhận biết bệnh u thận lành tính
Dấu hiệu nhận biết khối u lành tính ở thận bao gồm:
- Tăng huyết áp: Đây là một trong những triệu chứng điển hình của u thận lành tính. Người bệnh bị tăng huyết áp khá cao, đột ngột và gây nguy hiểm cho sức khỏe.
- Tăng nhịp tim bất thường: Nhiều trường hợp tăng đến 180 lần/phút.
- Màu da tái nhợt, xanh xao, người mệt mỏi, yếu ớt, sụt cân.
- Buồn nôn, khó thở, ớn lạnh, hay đổ mồ hôi.
- Có vấn đề về tiêu hóa như táo bón.
- Đau đầu không tìm được nguyên nhân.
- Tâm trạng bất an, lo lắng, bồn chồn.
Phần lớn trường hợp u thận lành tính không có triệu chứng nhưng nhóm đối tượng đặc thù như phụ nữ mang thai, người lao động tay chân… sẽ có biểu hiện nghiêm trọng và dễ nhận biết hơn.
Chẩn đoán u lành tính ở thận
Để chẩn đoán u thận lành tính, các bác sĩ sử dụng nhiều biện pháp khác nhau. Chìa khóa của việc chẩn đoán là xác định xem khối u là lành tính hay ác tính. Các phương pháp lâm sàng và cận lâm sàng được thực hiện như sau:
- Khám lâm sàng.
Bác sĩ có thể bắt đầu bằng việc khám sức khỏe và thu thập tiền sử bệnh, trao đổi về các triệu chứng người bệnh đang gặp phải.
- Chẩn đoán cận lâm sàng.
- Xét nghiệm máu đánh giá chức năng thận qua các chỉ số: creatinin, ure, axit uric…
- Phân tích nước tiểu để tìm hồng cầu, bạch cầu, nồng độ hormone tuyến thượng thận…
- Siêu âm để đánh giá số lượng, kích thước, cấu tạo khối u…
- Chụp cắt lớp vi tính (CT scan) giúp xác định đặc tính khối u thận lành tính, hoạt động của thận còn lại…
- Chụp cộng hưởng từ (MRI), chụp cắt lớp phát xạ positron (PET) cũng được chỉ định để kiểm tra vị trí, kích thước, tính chất khối u.
- Chụp thận có thuốc cản quang giúp tìm kiếm sự chèn ép vào nhu mô thận và phân biệt với các bệnh lý thận khác, cụ thể như thận ứ nước.
- Xét nghiệm di truyền có thể được chỉ định để xác định yếu tố nguy cơ gây u thận lành tính, nhất là với Hội chứng polyp gia đình và bệnh di truyền đa u tuyến nội tiết tuýp 1.
- Sinh thiết u thận để chẩn đoán xác định u thận lành tính hoặc ác tính, giúp bác sĩ đưa ra phương án điều trị phù hợp.
Phương pháp điều trị
Không phải tất cả các khối u thận lành tính đều cần điều trị. Nếu khối u của người bệnh nhỏ và không gây ra bất kỳ triệu chứng nào, bác sĩ có thể hướng dẫn một số biện pháp theo dõi định kỳ. Nếu bác sĩ chỉ định điều trị, phương pháp cụ thể sẽ phụ thuộc vào vị trí của khối u, nguy cơ ảnh hưởng đến các cơ quan nội tạng, dây thần kinh, mạch máu…
- Phẫu thuật nội soi: Phẫu thuật khối u thường được thực hiện bằng kỹ thuật nội soi để hạn chế nguy cơ xâm lấn, vết mổ nhỏ hơn, ít chảy máu và rút ngắn thời gian hồi phục. Khi thực hiện phương pháp này, người bệnh có thể cần ở lại bệnh viện 1-2 ngày để chờ ổn định và xuất viện.
- Phẫu thuật mổ mở: Thời gian phục hồi sau mổ mở tỷ lệ thuận với mức độ can thiệp xâm lấn. Sau khi khối u đã được loại bỏ, người bệnh có thể cần liệu pháp vận động, chăm sóc chuyên biệt để giải quyết các vấn đề mà khối u để lại.
Phòng ngừa u thận lành tính
Nhận biết các yếu tố nguy cơ góp phần gây ra u thận có thể giúp bạn xây dựng một lối sống khoa học, lành mạnh, góp phần làm giảm nguy cơ ung thư. Theo các chuyên gia Tiết niệu Thận học, dưới đây là những cách tốt nhất để ngăn ngừa u thận:
- Hạn chế và nỗ lực ngừng hẳn việc sử dụng thuốc lá, tránh xa khói thuốc.
- Xây dựng một chế độ dinh dưỡng lành mạnh, cân bằng bằng cách.
- Hạn chế ăn các loại thịt chế biến sẵn.
- Áp dụng các chế độ ăn tập trung vào thực phẩm có nguồn gốc thực vật, đạm từ thịt nạc và chất béo lành mạnh.
- Tránh uống rượu hoặc uống có chừng mực.
- Giữ cân nặng hợp lý bằng cách tăng cường vận động cơ thể ít nhất 30 phút/ngày.
- Che chắn cơ thể khỏi ánh nắng mặt trời.
- Tiêm phòng các bệnh nhiễm virus có thể dẫn đến ung thư thận, chẳng hạn như viêm gan B và HPV.
- Không sử dụng thuốc, nhất là thuốc kê đơn, khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
- Quan tâm đến sức khỏe và tuân thủ lịch chăm sóc sức khỏe định kỳ để tầm soát các loại ung thư kịp thời, mang đến hiệu quả điều trị cao.
