Ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối là gì?
Ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối (giai đoạn IV) là giai đoạn nặng nhất. Các tế bào ác tính đã lan đến các cơ quan bên ngoài cổ tử cung và tử cung như bàng quang, trực tràng, xương, phổi, gan,…
Phân loại ung thư cổ tử cung giai đoạn IV
Ung thư cổ tử cung giai đoạn 4 là giai đoạn cuối, gồm 2 giai đoạn nhỏ.
- Giai đoạn IVA: Ở giai đoạn IVA, tế bào ung thư từ cổ tử cung đã lan đến các bộ phận xung quanh vùng chậu như bàng quang, trực tràng.
- Giai đoạn IVB: Ở giai đoạn IVB, tế bào ung thư từ cổ tử cung đã lan đến các bộ phận khác của cơ thể như gan, phổi, xương hoặc các hạch bạch huyết ở xa.
Dấu hiệu ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối
Ở giai đoạn cuối, ung thư cổ tử cung đã di căn sang các bộ phận khác của cơ thể. Vì vậy các dấu hiệu, triệu chứng của ung thư cổ tử cung được phân loại theo vị trí có tế bào ung thư di căn đến. 8 dấu hiệu Ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối thường gặp như sau:
Đau vùng chậu
Đau vùng chậu là một trong các gợi ý cho bác sĩ về triệu chứng ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối. Nguyên nhân của đau vùng chậu là do các tế bào ung thư xâm lấn đến vùng xương chậu.
Khó thở
Khó thở cũng là dấu hiệu hay gặp ở giai đoạn này. Nguyên nhân là do khối u di căn lên phổi, làm tắc nghẽn phế quản, gây suy hô hấp.
Đi tiểu ra máu
Ung thư cổ tử cung giai đoạn IV di căn vào bàng quang nên bệnh nhân đau buốt khi tiểu, tiểu ra máu, tiểu không kiểm soát, tiểu són, tiểu rắt…
Xuất huyết âm đạo
Xuất huyết âm đạo bất thường là dấu hiệu phổ biến của ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối. Sau khi loại trừ nguyên nhân vận động mạnh hoặc trong chu kỳ kinh nguyệt, xuất huyết âm đạo bất thường không kèm đau bụng hay đau lưng là dấu hiệu cần phải đi khám bác sĩ ngay.
Dịch tiết âm đạo bất thường
Nếu dịch tiết âm đạo bất thường (có màu xanh, trắng đục lẫn máu) và có mùi khó chịu thì có thể đây là biểu hiện của bệnh ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối.
Chu kỳ kinh nguyệt không đều
Nếu chu kỳ kinh nguyệt đang đều đặn bỗng nhiên đến sớm hơn hay kéo dài hơn nhưng không tìm ra nguyên nhân cụ thể thì cần chú ý vì đây có thể là dấu hiệu ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối. Sau khi loại trừ nguyên nhân do căng thẳng hay do thay đổi chế độ sinh hoạt, ăn uống thì ung thư cổ tử cung có thể là nguyên nhân dẫn đến rối loạn này.
Sụt cân, mệt mỏi
Ở giai đoạn cuối, khối u phát triển to khiến người bệnh thường xuyên mất ngủ, sụt cân, thiếu năng lượng.
Táo bón, buồn nôn và nôn
Tế bào ung thư cổ tử cung di căn đến trực tràng, dạ dày khiến người bệnh bị rối loạn tiêu hóa.
Điều trị ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối
Những biện pháp điều trị được áp dụng cho ung thư giai đoạn này là:
Phẫu thuật
Nếu ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối mới lan ra khỏi cổ tử cung song còn khu trú ở vùng chậu thì phẫu thuật một phần đoạn chậu hoặc toàn phần sẽ đạt hiệu quả điều trị tốt. Song đây là một cuộc đại phẫu nên bệnh nhân cần được kiểm tra sức khỏe xem có đáp ứng cho cuộc phẫu thuật cũng như hồi phục sau phẫu thuật hay không.
Hóa xạ trị
Hai phương pháp này thường được kết hợp để đạt hiệu quả kiểm soát sự phát triển của khối u tốt nhất. Khi tế bào ung thư lan rộng, di căn nhiều nơi thì hóa xạ trị giúp tiêu diệt tốt hơn so với phẫu thuật. Những bệnh nhân giai đoạn cuối không thể chữa khỏi cũng có thể cải thiện chất lượng sống, giảm đau đớn cho người bệnh.
Điều trị trúng đích
Một số thuốc điều trị trúng đích đã được áp dụng cho bệnh nhân ung thư cổ tử cung và đạt được kết quả tốt. Tuy nhiên chi phí điều trị tương đối cao nên phương pháp này chưa được sử dụng phổ biến.
Giống như hầu hết các bệnh ung thư khác, mục tiêu điều trị ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối không phải là chữa khỏi hoàn toàn cho bệnh nhân mà là giảm thiểu tối đa các triệu chứng và kéo dài tuổi thọ cho người bệnh. Do đó, người bệnh thường được điều trị bằng thuốc kết hợp với các biện pháp chăm sóc giảm nhẹ khác.
Điều trị ung thư cổ tử cung giai đoạn IVB
Ở giai đoạn IVB, tế bào ung thư đã di căn đến các cơ quan xa, phổ biến nhất là di căn vào xương, phổi, gan. Do đó những phương pháp điều trị cho bệnh nhân ung thư cổ tử cung giai đoạn IVB nhằm mục đích giảm nhẹ triệu chứng và giảm đau.
Ở giai đoạn IVB, các phương pháp điều trị có thể gồm:
Xạ trị
Xạ trị như một liệu pháp giảm nhẹ để làm giảm các triệu chứng do ung thư gây ra cũng như cải thiện chất lượng sống.
Hóa trị
Ở giai đoạn IVB, hóa trị là phương pháp điều trị đầu tiên được lựa chọn. Tuy nhiên, chỉ có 15 đến 25% bệnh nhân có đáp ứng với hóa trị.
Không có một phương pháp hóa trị đơn lẻ nào đủ tốt để cải thiện thời gian sống sót của bệnh nhân ung thư cổ tử cung giai đoạn di căn. Nhiều thử nghiệm lâm sàng đã thử kết hợp thuốc Platinol với các loại thuốc khác để hy vọng khối u nhỏ lại. Các phác đồ kết hợp thuốc này có nhiều tác dụng phụ hơn và chỉ có tác dụng trong vài tháng trước khi các tế bào ung thư bắt đầu phát triển trở lại.
Chăm sóc bệnh nhân ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối
Ở giai đoạn cuối của ung thư cổ tử cung, bệnh nhân được chăm sóc giảm nhẹ, nhằm có được cuộc sống thoải mái nhất có thể. Chăm sóc giảm nhẹ có thể được thực hiện ở bất cứ giai đoạn tiến triển nào của bệnh ung thư cổ tử cung. Bệnh nhân và người thân có thể phương án chăm sóc giảm nhẹ tại bệnh viện hoặc tại nhà. Nhiều bệnh nhân và người thân chọn cách chăm sóc tại nhà sau khi ngưng điều trị ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối.
Giảm đau
Ở giai đoạn 4 của ung thư cổ tử cung bệnh nhân thường đau nhiều ở vùng chậu do khối u phát triển, chèn ép lên các cơ quan. Tế bào ung thư di căn cũng gây đau đớn ở phổi, ngực. Để giảm đau, có thể dùng thuốc để giúp bệnh nhân dễ chịu hơn. Ngoài ra có thể tiêm thuốc vào dây thần kinh, tủy sống hoặc mô quanh dây thần kinh để cản trở việc dẫn truyền tín hiệu đau, giảm bớt sự đau đớn.
Khó thở
Ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối thường di căn đến phổi. 70% trường hợp bệnh nhân ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối bị khó thở, suy hô hấp, đau ngực do khối u di căn, đây cũng là một điểm để nhận biết ung thư cổ tử cung giai đoạn 4. Một số cách để giảm khó thở như: thay đổi tư thế nằm, ngồi; sử dụng giường, nệm, gối có thể nâng cao đầu dễ dàng; dùng thiết bị hỗ trợ thở hoặc bình oxy tại nhà.
Đi tiểu ra máu
Cần giữ vệ sinh đường niệu tốt để tránh nhiễm trùng.
Sụt cân, mệt mỏi
Cần có chế độ dinh dưỡng hợp lý để giúp bệnh nhân vượt qua sự mệt mỏi do bệnh ung thư gây ra.
Ung thư cổ tử cung giai đoạn IV có thể coi là một án tử và không dễ chấp nhận đối với người bệnh và gia đình. Tuy nhiên, với sự phát triển của y học, các phương pháp điều trị, chăm sóc giảm nhẹ được áp dụng hiệu quả giúp kéo dài thời gian sống và nâng cao chất lượng sống cho người bệnh.