Ung thư da hắc tố là bệnh lý nguy hiểm ở da, thường gặp ở những bệnh nhân dưới 40 tuổi, đặc biệt là phụ nữ. Một số thói quen có thể khiến bạn bị ung thư da hắc tố, chẳng hạn như phơi nắng hoặc tắm nắng nhân tạo. Hiểu về ung thư da hắc tố sẽ giúp bạn phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời.
Ung thư hắc tố là bệnh gì?
Ung thư hắc tố còn được gọi là ung thư hắc tố da hay ung thư sắc tố. Đây là loại nghiêm trọng nhất trong số các bệnh ung thư da. Bệnh thường xuất phát từ các tế bào sản xuất melanin, được biết đến như một loại sắc tố có thể quyết định màu sắc của da.
Phân loại ung thư tế bào hắc tố
- Ung thư tế bào hắc tố bề mặt lan rộng: Đây là loại phổ biến nhất, thường xuất hiện ở thân mình và tứ chi. Các tế bào ban đầu phát triển chậm trước khi lan rộng ra bề mặt da.
- Ung thư tế bào hắc tố dạng nốt: Đây là loại thường gặp nhiều thứ nhì, thường xuất hiện ở thân mình, đầu và cổ. Nó có xu hướng phát triển nhanh hơn các loại khác. Nó có thể có màu xanh đen hoặc đỏ.
- Ung thư tế bào hắc tố ác tính tại chỗ: Loại này ít gặp và thường gặp ở người lớn tuổi. Ung thư thường gặp ở vị trí tiếp xúc nhiều với mặt trời trong nhiều năm, như vùng mặt. Nó thường tiến triển chậm và ít ác tính hơn các loại khác.
- Ung thư tế bào hắc tố ở các vùng ít tiếp xúc ánh sáng: Đây là loại hiếm gặp nhất. Ung thư xuất hiện ở lòng bàn tay, lòng bàn chân hoặc ở dưới móng. Do người có màu da tối thường không mắc các loại ung thư hắc tố khác nên loại này được xem là phổ biến nhất ở người da tối màu.
Nguyên nhân gây ung thư hắc tố da
Tia UV không phải là nguyên nhân gây tất cả các trường hợp ung thư hắc tố, đặc biệt ở các vị trí không tiếp xúc với ánh nắng mặt trời:
Điều đó chứng tỏ có nhiều yếu tố nguy cơ khác của ung thư hắc tố, bao gồm:
- Da trắng: Có ít các sắc tố trên da có nghĩa rằng bạn có ít khả năng bảo vệ khỏi các bức xạ UV hơn. Người tóc vàng, người dễ dàng có các tàn nhang, rám nắng có nguy cơ phát triển ung thư hắc tố hơn người da da đen.
- Tiền sử rám nắng: Tăng nguy cơ ung thư hắc tố.
- Sống vùng gần xích đạo: Tó nguy cơ tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời với năng lượng bức xạ cao hơn, phơi nhiễm với tia UV nhiều hơn.
- Có nhiều nốt ruồi hoặc các nốt ruồi không bình thường: Có nhiều hơn 50 nốt ruồi là yếu tố nguy cơ của ung thư hắc tố. Tương tự, có nhiều các nốt ruồi bất thường cũng là yếu tố nguy cơ của bệnh.
- Tiền sử gia đình bị ung thư hắc tố: Người có tiền sử gia đình mắc ung thư hắc tố, đặc biệt là người thân thế hệ 1 như bố mẹ, anh chị em có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
- Suy giảm hệ miễn dịch: Người có hệ miễn dịch bị suy giảm có nguy cơ ung thư hắc tố da cao hơn.
Triệu chứng của bệnh
Dưới đây là các dấu hiệu của ung thư da hắc tố ở giai đoạn sớm mà bạn nên chú ý:
- Nốt ruồi trên cơ thể bị thay đổi màu sắc, hình dạng và kích thước.
- Nốt ruồi dần sẫm màu, bị loét sùi, không đối xứng.
- Một số đốm, mảng da có màu lạ đột ngột xuất hiện và lan ra.
- Da ngứa hoặc bị chảy máu.
- Đặc biệt, ung thư hắc tố xuất hiện ở mắt sẽ làm thay đổi thị lực người bệnh.
Điều trị ung thư hắc tố da
Cách điều trị ung thư hắc tố da phụ thuộc và giai đoạn và thể trạng của bệnh nhân.
Ung thư hắc tố da giai đoạn sớm:
- Với các ung thư hắc tố da giai đoạn sớm điều trị là phẫu thuật loại bỏ tổn thương.
- Các tổn thương rất nhỏ có thể được loại bỏ hoàn toàn trong quá trình sinh thiết và không yêu cầu điều trị thêm.
Ung thư hắc tố da giai đoạn lan tràn:
- Phẫu thuật: Bao gồm phẫu thuật tổn thương và các hạch bạch huyết vùng để phòng ngừa tái phát và di căn xa.
- Hóa chất: Sử dụng thuốc hóa chất để tiêu diệt tế bào ung thư.
- Xạ trị: Bổ trợ sau phẫu thuật. Có thể sử dụng xạ trị triệu chứng.
- Liệu pháp miễn dịch: Giúp hệ miễn dịch của cơ thể có thể tiêu diệt các tế bào ung thư. Một số miễn dịch đã được cấp phép sử dụng tại Việt Nam như Pembrolizumab.
Cách phòng ngừa bệnh
Một số phương pháp có thể được áp dụng để phòng ngừa ung thư hắc tố da nên được áp dụng là:
- Hạn chế và có biện pháp tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời.
- Khám chuyên khoa với những trường hợp phát hiện tổn thương nghi ngờ hoặc có tiền sử gia đình có người mắc ung thư hắc tố.
- Thường xuyên theo dõi và tự khám da toàn thân.
- Che chắn da cẩn thận, mặc quần áo dài tay và đeo kính chống nắng khi ra ngoài.
Ung thư tế bào hắc tố là một loại ung thư da có độ ác tính cao. Ở giai đoạn sớm, bệnh khó được phát hiện. Việc quan trọng nhất là phải quan sát kỹ để tìm các dấu hiệu hoặc thay đổi trên da. Có nhiều phương pháp điều trị, phụ thuộc vào giai đoạn bệnh và tình trạng sức khỏe của bạn. Hãy đến gặp bác sĩ nếu bạn quan sát thấy có bất kỳ thay đổi gì trên da của mình nhé.
