Bệnh tim là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên thế giới. Tuy nhiên, ung thư tim lại là một bệnh lý hiếm gặp. Số trường hợp bị u ác tính xuất phát ở tim không nhiều, một nghiên cứu khám nghiệm được tiến hành trên 12.000 tử thi đã phát hiện trong số này chỉ có khoảng 7 người phát hiện ung thư tim.
Tổng quan về ung thư tim
Ung thư tim là một loại ung thư bắt nguồn từ các mô mềm của cơ thể (sarcoma), do sự tăng sinh mất kiểm soát của các tế bào, tạo thành khối u ác tính trong tim. Hầu hết các trường hợp xuất hiện khối u trong tim đều không phải là ung thư. Tuy nhiên, một số khối u tim có khả năng tăng sinh bất thường và phát triển thành ung thư tim.
Tỷ lệ mắc bệnh ung thư tim là cực kỳ hiếm. Hầu hết các trường hợp ung thư được tìm thấy ở tim đều là di căn từ những bộ phận khác trong cơ thể. Ung thư xuất phát từ các vùng gần tim, chẳng hạn như ung thư phổi và ung thư vú, bệnh tiến triển đến tim hoặc lớp niêm mạc xung quanh tim (màng ngoài tim). Ung thư có thể bắt đầu ở những nơi khác trong cơ thể và di căn đến tim qua đường máu. Các bệnh ung thư có nguy cơ ảnh hưởng đến tim bao gồm ung thư phổi, ung thư vú, ung thư thực quản, ung thư thận, bệnh bạch cầu, ung thư hạch và u ác tính.
Theo Hiệp hội Tim mạch châu Âu, hầu hết các u nguyên phát tại tim là lành tính, chỉ có khoảng 25% trường hợp ác tính.
Nguyên nhân gây ung thư tim
Nguyên nhân, yếu tố nguy cơ gây ung thư tim hiện nay vẫn chưa có kết quả nghiên cứu rõ ràng, nhiều chuyên gia cho rằng, ung thư tim hình thành do:
Di truyền
- Hầu hết trẻ em mắc bệnh Rhabdomyoma đều bị xơ cứng ống, một hội chứng gây ra bởi sự thay đổi (đột biến) trong DNA.
Hệ thống miễn dịch bị tổn thương
- U lympho tim nguyên phát xảy ra thường xuyên ở những người có hệ thống miễn dịch hoạt động kém.
Tuổi tác
- Một số khối u xảy ra thường xuyên hơn ở người lớn và một số khác thường gặp hơn ở trẻ sơ sinh và trẻ em.
Chế độ sinh hoạt không phù hợp
- Thức khuya, ngủ dậy trễ, không tập thể dục… cùng với đó, một chế độ ăn uống với đồ ăn nhanh, các loại thức ăn được chế biến dưới nhiệt độ cao như thịt hun khói, thịt nướng… thực phẩm chứa nhiều nấm mốc, hư hỏng… sẽ bào mòn sức khỏe của bạn.
Triệu chứng của bệnh
Khối u tim ác tính phát triển nhanh chóng, xâm lấn vào các bộ phận quan trọng khác của tim, điều này phá vỡ cấu trúc, chức năng của cơ quan, gây ra triệu chứng.
Khối u tim lành tính cũng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nếu vị trí của nó can thiệp vào chức năng tim, biểu hiện bệnh phần nào phản ánh vị trí, kích thước, cấu trúc khối u.
Những biểu hiện, triệu chứng của bệnh bao gồm:
- Tắc nghẽn lưu thông máu về tim: Khi ung thư tim tiến triển, khối u có thể cản trở dòng máu lưu thông qua tim. Trường hợp u trong buồng tim trên có nguy cơ làm giảm lưu lượng máu vào buồng dưới (tâm thất), khiến bệnh nhân cảm thấy khó thở, mệt mỏi, đặc biệt khi gắng sức.
- Giảm lượng máu ra khỏi tim: Bệnh nhân đau ngực, choáng váng, mệt mỏi, khó thở, thậm chí ngất xỉu.
- Rối loạn chức năng cơ tim: Người bệnh cảm thấy khó thở, sưng phù ở chân, đau thắt ngực, mệt mỏi.
- Nhịp tim không đều: Mạch đập nhanh, nhịp gấp, không ổn định.
Một vài khối u tim nguyên phát có thể gây ra các triệu chứng như: sốt và ớn lạnh, mệt mỏi, đổ mồ hôi đêm, giảm cân, đau khớp, đau ngực dữ dội khi bạn hít thở, khó thở, đặc biệt là lúc người bệnh nằm xuống.
Điều trị ung thư tim
Phương pháp chuẩn đoán
Để chẩn đoán ung thư tim, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện những xét nghiệm sau:
- Siêu âm tim: Xem xét cấu trúc tim, kiểm tra những bất thường trong hoạt động của tim, bao gồm khả năng co bóp, kích thước, hình dạng của tim, chuyển động bơm máu từ các thành tim và van tim, kiểm tra khối u, viêm nhiễm xung quanh van tim.
- Chụp CT: Hình ảnh từ chụp CT giúp phân biệt các khối u lành tính và ác tính.
- Chụp MRI: Cung cấp hình ảnh chi tiết của khối u, giúp bác sĩ xác định cụ thể tình trạng ung thư tim, như giai đoạn bệnh, mức độ tiến triển.
- Sinh thiết tế bào tim: Thủ thuật y tế với độ chính xác cao giúp chẩn đoán hầu hết các bệnh ung thư.
Những giai đoạn của ung thư tim
Dựa vào mức độ phát triển về kích thước của khối u trong tim và khả năng lây lan của các tế bào ung thư mà ung thư tim được chia thành 4 giai đoạn tiến triển chính bao gồm:
- Giai đoạn 1: Khối u ở giai đoạn này kích thước còn khá nhỏ và đang phát triển tại chỗ, chưa lan rộng sang khu vực khác. Khối u bám rễ tại tim gây ảnh hưởng tới sự tuần hoàn của các mạch máu ở đây dẫn đến những biểu hiện như nhức đầu, ho, sốt, thở khò khè, tim bị viêm nhẹ. Rất khó để xác định tình trạng ung thư ở giai đoạn 1
- Giai đoạn 2: Sang tới giai đoạn 2 khối u đã bắt đầu manh nha xâm lấn tới các mô xung quanh tim, bao gồm các hạch bạch huyết, lớp trong mạch máu, tổ chức trong tim, phế quản chính. Kích thước khối u có dấu hiệu gia tăng lên khoảng 2cm
- Giai đoạn 3: Ở giai đoạn 3 hoạt động và chức năng tim đã bị ảnh hưởng ít nhiều bởi sự phát triển của khối u. Nó cũng gây tổn thương sâu rộng hơn tới các hạch bạch huyết và những cơ quan khác trong cơ thể
- Giai đoạn 4: Ung thư tim đã thâm nhập vào nhiều bộ phận khác. Khối u tàn phá nghiêm trọng chức năng tim khiến cho máu ở các buồng tim bị trộn lẫn vào nhau. Do thiếu máu nuôi hệ thần kinh và các tổ chức khác nên cơ hội sống sót của bệnh nhân là vô cùng thấp.
Phương pháp điều trị bệnh ung thư tim
Cần xem xét loại ung thư tim mà bệnh nhân mắc phải là u lành tính hay ác tính, thứ phát hay nguyên phát và giai đoạn tiến triển để quyết định phương thức điều trị sao cho phù hợp. Hầu hết các ca ung thư tim đều cần phải thực hiện phẫu thuật.
- Với khối u lành tính: Bệnh nhân có thể được điều trị khỏi nếu loại bỏ được hoàn toàn khối u. Trường hợp khối u quá lớn hoặc có nhiều khối u, việc loại bỏ một phần các tế bào tăng sinh trong tim có thể cải thiện hoặc giúp một số triệu chứng khỏi hẳn. Một số bệnh nhân có thể được theo dõi bằng siêu âm tim định kỳ hàng năm thay vì phẫu thuật.
- Với khối u ác tính: Vì tính chất tăng sinh nhanh chóng và xâm lấn sang các bộ phận khác nên khó điều trị hơn. Theo đó, hóa trị và xạ trị là phương pháp thường được dùng để làm chậm sự tiến triển của tế bào ác tính và làm giảm triệu chứng bệnh.
Phẫu thuật ghép tim hoặc thay tim
Tùy tình hình bệnh cảnh bác sĩ sẽ có chỉ định riêng. Giúp bệnh nhân nâng cao thể trạng bằng cách kết hợp với chế độ dinh dưỡng hợp lý, chế độ sinh hoạt và luyện tập điều độ. Phối hợp với các liệu pháp điều trị thay thế khác như đông y, yoga, châm cứu, các bài thuốc dân gian giúp bồi bổ sức khỏe cho người bệnh,…
Ung thư tim là bệnh hiếm gặp, song các biểu hiện thường không rõ ràng khiến cho việc phát hiện bệnh gặp khó khăn. Do đó, người có yếu tố nguy cơ nên thăm khám sức khỏe định kỳ và tầm soát các vấn đề về tim để đảm bảo sức khỏe của tim vẫn luôn ổn định.
