Viêm bàng quang là một trong các bệnh lý đường tiết niệu thường gặp. Bệnh nếu không được phát hiện và chữa trị kịp thời sẽ để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng.
Viêm bàng quang là gì?
Viêm bàng quang là tình trạng viêm cấp tính hoặc mãn tính trong bàng quang. Nguyên nhân thường gặp nhất là do nhiễm khuẩn, chiếm hơn 50% số trường hợp nhiễm khuẩn đường tiết niệu. Trong một số trường hợp, bệnh có thể tái phát nhiều lần trong thời gian dài. Viêm bàng quang còn có thể do một số nguyên nhân khác như: thuốc, xạ trị vùng chậu, rò bàng quang và đường tiêu hóa.
Nếu chữa trị kịp thời và đúng cách, người bệnh mau chóng khỏi bệnh. Phương pháp chữa trị hiệu quả viêm bàng quang do vi khuẩn là sử dụng kháng sinh phù hợp. Với các trường hợp viêm bàng quang do nguyên nhân khác, bác sĩ sẽ tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh để đưa ra hướng điều trị thích hợp.
Nguyên nhân gây bệnh
Do sự tấn công của vi khuẩn
Như đã phân tích ở trên, vi khuẩn trong bàng quang là nguyên nhân chính gây bệnh. Đặc biệt, chúng ta không thể không nhắc tới vi khuẩn E.coli, tụ cầu vàng hoặc trực khuẩn mủ xanh,…
Chúng có cơ hội xâm nhập vào cơ thể và gây bệnh là do sức đề kháng của người bệnh có dấu hiệu suy giảm. Ngoài ra, khi niệu đạo tổn thương, các loại vi khuẩn gây bệnh cũng dễ dàng đe dọa tới sức khỏe của chúng ta.
Các nguyên nhân khác
- Viêm bàng quang kẽ.
- Xạ trị, nhất là xạ trị vùng chậu.
- Thuốc: thuốc hóa trị như ifosfamide, cyclophosphamide…
Các yếu tố nguy cơ gây bệnh
Có nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ viêm bàng quang, bao gồm:
- Giới tính: Viêm bàng quang xảy ra ở phụ nữ nhiều hơn ở nam giới.
- Tuổi tác: Nguy cơ bị viêm bàng quang tăng dần theo độ tuổi.
- Bất động lâu ngày.
- Quan hệ tình dục không an toàn.
- Đang trong thời kỳ mang thai.
- Đang mãn kinh.
- Có sỏi trong bàng quang, sỏi thận, sỏi niệu quản.
- Phì đại tiền liệt tuyến.
- Bị bệnh đái tháo đường, nhiễm HIV hoặc đang điều trị ung thư.
- Sử dụng ống thông tiểu trong thời gian dài.
- Do vệ sinh không đúng cách khiến vi khuẩn từ hậu môn có thể xâm nhập vào niệu đạo lên bàng quang gây viêm.
Triệu chứng của viêm bàng quang
Triệu chứng viêm bàng quang phổ biến là:
- Tiểu ra máu, nước tiểu đục hoặc có mùi hôi.
- Đi tiểu nhiều lần trong ngày hơn bình thường, mỗi lần chỉ tiểu ra một ít.
- Đau hoặc có cảm giác nóng rát khi đi tiểu.
- Lúc nào cũng có cảm giác phải đi tiểu gấp.
- Đau trằn bụng dưới.
- Đau lưng ở hai bên hoặc đau ở giữa lưng.
- Tè dầm vào ban ngày ở trẻ em.
- Sốt nhẹ.
Viêm bàng quang nếu không được điều trị kịp thời sẽ dẫn đến các biến chứng gây tổn thương thận vĩnh viễn, đặc biệt ở người già và trẻ nhỏ do các dấu hiệu viêm bàng quang thường ít khi được phát hiện hoặc bị nhầm với bệnh khác.
Các biến chứng gây ra bởi bệnh lý viêm bàng quang
Bệnh viêm bàng quang nếu không được điều trị kịp thời, người bệnh có khả năng đối mặt với những biến chứng nguy hiểm như:
- Tiểu ra máu: Khi bệnh viêm bàng quang tiến triển nặng, người bệnh có thể đi tiểu ra máu do niêm mạc bàng quang phù nề xuất huyết.
- Viêm đài bể thận: Nguyên nhân là do vi khuẩn từ bàng quang di chuyển ngược lên trên thận gây viêm thận có thể tạo thành các sẹo xơ nhu mô thận dẫn đến nguy cơ suy giảm chức năng thận.
- Nguy cơ vô sinh, hiếm muộn: Ở nam giới, đường bài tiết nước tiểu ở niệu đạo cũng đồng thời là đường xuất tinh, có mối liên hệ mật thiết giữa đường tiết niệu và đường sinh dục. Sự viêm nhiễm ở đường tiết niệu có khả năng lây lan sang cơ quan sinh dục như tinh hoàn, mào tinh, ống dẫn tinh; từ đó dẫn tới tình trạng suy giảm khả năng sinh sản, tăng nguy cơ hiếm muộn.
- Bàng quang tăng hoạt: Tình trạng viêm bàng quang kéo dài hay tái phát nhiều lần có khả năng dẫn tới các biến chứng lên thần kinh, cơ bàng quang, gây ra tình trạng bàng quang tăng hoạt, đi tiểu nhiều lần do khả năng chứa đựng nước tiểu của bàng quang giảm.
Chuẩn đoán bệnh viêm bàng quang
Viêm bàng quang có thể được chẩn đoán bằng các xét nghiệm như:
- Xét nghiệm tổng phân tích nước tiểu để kiểm tra sự xuất hiện của máu và/hoặc mủ trong nước tiểu.
- Cấy nước tiểu: Xét nghiệm này giúp xác định vi khuẩn gây nhiễm trùng bàng quang và vi khuẩn nhạy với kháng sinh.
- Nội soi bàng quang để kiểm tra bên trong của bàng quang.
- Xét nghiệm hình ảnh (chụp X-quang, chụp CT scanner) để kiểm tra thận.
Phương pháp điều trị bệnh viêm bàng quang
Việc điều trị bệnh viêm bàng quang sẽ tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh
Điều trị viêm bàng quang do vi khuẩn
Kháng sinh thường là lựa chọn đầu tiên của bác sĩ khi điều trị viêm bàng quang do vi khuẩn. Các loại thuốc được chỉ định để điều trị bệnh thường là amoxicillin, nitrofurantoin, ciprofloxacin, sulfamethoxazole, trimethoprim.
- Nhiễm khuẩn lần đầu: Bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh dùng kháng sinh trong 3 ngày dù những triệu chứng có được cải thiện đáng kể trong vòng 1 ngày.
- Nhiễm khuẩn tái phát: Sau khi điều trị đợt cấp viêm bàng quang, người bệnh có thể phải dùng kháng sinh dự phòng sau khi giao hợp hoặc sử dụng kháng sinh liều thấp mỗi ngày trong khoảng 3 đến 4 tuần.
- Viêm bàng quang mắc phải ở bệnh viện: Trường hợp này tương đối phức tạp do những vi khuẩn kháng thuốc.
- Phụ nữ mãn kinh có thể cần phải sử dụng thêm những loại thuốc estrogen dạng kem.
Điều trị viêm bàng quang gây ra do nguyên nhân khác
- Viêm bàng quang do hóa chất: Người bệnh tránh tiếp xúc với những hóa chất gây viêm bàng quang để giảm những triệu chứng bệnh và ngăn ngừa tình trạng bệnh tái phát.
- Viêm bàng quang do xạ trị hay do thuốc: Bác sĩ sẽ chỉ định bạn sử dụng thuốc để giảm bớt những triệu chứng hay uống nhiều nước hơn nhằm đào thải những chất gây kích thích bàng quang.
Phòng ngừa viêm bàng quang
- Uống đủ lượng nước hàng ngày.
- Đi tiểu khi cảm thấy mắc tiểu, không nên nhịn.
- Lau từ trước ra sau sau khi đi tiểu đối với nữ giới.
- Tránh sử dụng thuốc thụt rửa âm đạo hoặc thuốc vệ sinh phụ nữ dạng xịt.
- Tắm vòi hoa sen, hạn chế ngâm mình trong bồn tắm hay tắm dưới ao hồ, sông suối.
- Mặc quần lót rộng rãi làm từ chất liệu cotton và nên thay quần lót mỗi ngày.
- Dùng băng vệ sinh thay vì tampon khi hành kinh.
- Tránh sử dụng màng ngăn hoặc chất diệt tinh trùng.
- Đi tiểu trước và sau khi quan hệ tình dục.
- Vệ sinh sạch sẽ bộ phận sinh dục ngoài hàng ngày, đặc biệt cần quan tâm với người bị bệnh bại liệt, tiểu không tự chủ, dùng bỉm,…
- Điều trị tích cực bệnh sỏi tiết niệu, viêm tiết niệu, bệnh của tuyến tiền liệt.
- Vận động cơ thể đều đặn hàng ngày để việc bài tiết và lưu thông nước tiểu được dễ dàng.
- Có chế độ ăn uống hợp lý để tăng sức đề kháng chống chọi với bệnh tật, nhất là các bệnh nhiễm trùng.
Những triệu chứng viêm bàng quang rất dễ nhầm lẫn. Vì thế, người bệnh cần chú ý theo dõi tình trạng sức khỏe để nhanh chóng đi thăm khám. Khi được chữa trị theo phác đồ phù hợp, bệnh phần nào sẽ được kiểm soát tốt, qua đó ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm. Mọi người đừng chủ quan trước những vấn đề có liên quan tới bàng quang. Bên cạnh đó, người bệnh hoàn toàn có thể phòng ngừa bệnh bằng chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt khoa học để đảm bảo tình trạng sức khỏe.
