Viêm đại tràng co thắt là bệnh lý thường gặp, tuy lành tính nhưng có thể gây ám ảnh cho người bệnh bởi những những triệu chứng dai dẳng gây ảnh hưởng trực tiếp tới sinh hoạt hàng ngày của người bệnh.
Viêm đại tràng co thắt là bệnh gì?
Bệnh viêm đại tràng co thắt là tình trạng rối loạn chức năng ở đại tràng khiến nhu động ruột co bóp thất thường gây đau đớn dữ dội, thậm chí có thể sờ thấy cục nổi lên dọc theo khung đại tràng. Bệnh còn có tên gọi khác là hội chứng ruột kích thích, bệnh đại tràng chức năng,…
Viêm đại tràng co thắt được đặc trưng bởi 3 cơ chế chính:
- Sự cảm thụ bất thường chức năng ống tiêu hóa: Tăng tính nhạy cảm, nội tạng dễ kích thích.
- Thay đổi tính chịu đựng của ruột, giảm khả năng chịu áp lực của khối thức ăn ở một số đoạn ruột.
- Rối loạn vận động của ruột, tăng nhu động ruột gây tiêu chảy, giảm nhu động ruột gây táo bón.
Nguyên nhân gây bệnh
Viêm ruột, nhiễm trùng
Ở người bị viêm đại tràng co thắt, hệ miễn dịch đường ruột cũng suy giảm. Nếu vi khuẩn, virus nhân cơ hội gây bệnh nhiễm trùng thì bệnh càng nguy hiểm. Triệu chứng thấy rõ của tình trạng này là tiêu chảy nặng kéo dài.
Yếu tố tâm lý
Mặc dù tình trạng căng thẳng, lo lắng không trực tiếp gây viêm đại tràng co thắt nhưng đối với những trường hợp thường xuyên bị áp lực công việc, thường xuyên mệt mỏi, mất ngủ, lo âu… thì các triệu chứng bệnh trở nên rõ ràng hơn.
Ăn uống kém lành mạnh
Chế độ ăn uống kém lành mạnh, cụ thể như ăn nhiều đồ cay nóng, thức ăn nhanh chứa nhiều chất bảo quản, thức ăn để lâu hoặc không đảm bảo vệ sinh; thường xuyên sử dụng bia, rượu, nước ngọt có ga và các chất kích thích khác…
Rối loạn nội tiết tố
Theo thống kê, phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với đàn ông, nguyên nhân chủ yếu do thay đổi nội tiết tố trong chu kỳ kinh nguyệt, thời kỳ mang thai hay tiền mãn kinh.
Một số nguyên nhân khác
Nguyên nhân khác của IBS có thể kể đến sự thay đổi của hormone trong chu kỳ kinh nguyệt, tác dụng phụ của thuốc kháng sinh hay yếu tố di truyền…
Đối tượng có nguy cơ mắc bệnh
Nếu thuộc trong những đối tượng này, bạn có khả năng cao mắc bệnh viêm đại tràng co thắt:
- Độ tuổi: Bệnh thường xảy ra ở những người trên 50 tuổi.
- Giới tính: Theo nghiên cứu thì nữ có khả năng mắc bệnh cao hơn nam giới gấp 2 lần. Nguyên nhân là bắt nguồn từ estrogen trước và sau kỳ mãn kinh sinh ra.
- Gia đình: Nếu thành viên nào trong gia đình mắc bệnh đường ruột thì nguy cơ cao bạn cũng bị bệnh.
- Chế độ ăn uống: Những người có thói quen ăn uống không lành mạnh, thiếu khoa học dễ bị bệnh.
- Tâm lý: Người thường xuyên lo âu, căng thẳng, áp lực công việc… sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn người bình thường.
Để tránh nguy cơ mắc bệnh, bạn nên tìm hiểu kĩ nguyên nhân gây bệnh, từ đó có phương pháp phòng tránh hiệu quả.
Dấu hiệu và triệu chứng của bệnh
Đau bụng quặn thắt
Người bệnh sẽ có triệu chứng đau bụng là thường gặp nhất, xuất hiện sau khi ăn đồ chua, cay, nóng, đồ sống và đau bụng dưới phía hố chậu trái. Cơn đau sẽ thuyên giảm khi người bệnh trung tiện hoặc đại tiện.
Đặc biệt khi căng thẳng, lo âu người bệnh cũng sẽ dễ dàng nhận thấy cơn đau co thắt xuất hiện.
Đại tiện thất thường
Bệnh nhân đại tràng co thắt có triệu chứng đại tiện thất thường thấy rõ như đi ngoài nhiều lần, táo bón và tiêu chảy xen kẽ. Sau khi đi vệ sinh, bệnh nhân vẫn cảm thấy đau bụng và buồn đi tiếp. Phần đầu phân rắn, đuôi nát, có thể có chất nhầy và mùi hôi
Chướng bụng, đầy hơi
Ngoài các triệu chứng đau bụng hay rối loạn tiêu hóa, người bệnh có thể có các dấu hiệu chướng bụng đầy hơi đi kèm bởi trong ruột lúc này sản sinh ra nhiều khí.
Triệu chứng toàn thân
Hội chứng co thắt viêm đại tràng dù không phải là căn bệnh ác tính nhưng lại ảnh hưởng đến sức khỏe bởi những cơn đau làm người bệnh cảm thấy chán ăn, rối loạn tiêu hóa, mệt mỏi khó ngủ, lo lắng, và trầm cảm dẫn đến tình trạng suy nhược cơ thể…
Ảnh hưởng của bệnh lý này lên toàn bộ chất lượng cuộc sống của bệnh nhân được xem là biến chứng nghiêm trọng nhất.
Những triệu chứng sau cảnh báo tình trạng bệnh nghiêm trọng gồm:
- Chảy máu trực tràng.
- Tiêu chảy vào ban đêm.
- Khó nuốt thức ăn.
- Thiếu máu do thiếu sắt.
- Sụt cân nhanh không rõ nguyên do.
- Nôn nhiều.
- Đi đại tiện nhiều lần trong ngày hoặc nhiều ngày lại không đại tiện được.
- Đau bụng quặn thắt thường xuyên, cơn đau tăng không giảm dù đi ngoài hay xì hơi.
Khi gặp những triệu chứng này, bệnh nhân cần sớm tới thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán, điều trị sớm.
Đại tràng co thắt có nguy hiểm không?
Đây là bệnh lành tính, không gây tổn thương thực thể đường ruột, không gây nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, bệnh kéo dài gây rối loạn chức năng đại tràng, ảnh hưởng đến tiêu hóa. Những cơn đau thắt kéo dài cũng ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, cuộc sống của bệnh nhân.
Nên sớm khắc phục bệnh, loại bỏ hoặc hạn chế tối đa nguyên nhân gây bệnh. Nếu bệnh không được điều trị có thể gây những biến chứng nguy hiểm, đặc biệt là ung thư đại tràng.
Điều trị đại tràng co thắt
Điều trị co thắt đại tràng là nhằm mục đích giảm các triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng từ co thắt, không thể ngăn chặn vĩnh viễn co thắt đại tràng xảy ra.
- Quản lý căng thẳng: Học cách quản lý căng thẳng và giảm tác động của nó đối với sức khỏe tinh thần và thể chất khi nó xảy ra. Điều này có thể giúp ngăn ngừa co thắt đại tràng trong tương lai.
- Tăng hoạt động thể chất: Tập thể dục thường xuyên hơn có thể giúp giữ cho đường tiêu hóa của bạn hoạt động tốt nhất.
- Ăn nhiều chất xơ: Ăn nhiều chất xơ có thể làm giảm tình trạng phân lỏng hoặc rối loạn nhu động ruột. Bổ sung chất xơ thông qua việc ăn trái cây, rau, ngũ cốc, đậu. Giảm lượng chất béo trong khẩu phần ăn cũng có thể làm giảm kích ứng ruột kết.
- Ngưng sử dụng rượu, bia và thuốc lá: Không nên sử dụng thường xuyên các loại đồ uống chứa cồn, đồ uống kích thích để giảm triệu chứng co thắt và ngăn ngừa bệnh tái phát trong tương lai.
- Thuốc chống tiêu chảy: Cả hai loại thuốc chống tiêu chảy không kê đơn và theo toa có thể giúp giảm bớt một số triệu chứng co thắt đại tràng và ngừng tiêu chảy.
- Thuốc chống co thắt: Những loại thuốc này có thể làm giảm các cơn đau nghiêm trọng do co thắt đại tràng.
Phòng tránh viêm đại tràng co thắt
Bệnh viêm đại tràng co thắt hiện vẫn chưa có thuốc đặc trị. Chính vì vậy, để phòng ngừa cũng như cải thiện các triệu chứng của bệnh thì việc tuân thủ chế độ viêm đại tràng co thắt nên ăn gì, kiêng gì và lối sống khoa học chính là cách hiệu quả nhất. Cụ thể, người bệnh cần:
- Bổ sung các thực phẩm giàu đạm, dễ tiêu hoá như thịt nạc, cá, sữa chua,..
- Ăn nhiều rau xanh giúp hệ tiêu hoá hoạt động tốt hơn.
- Uống nhiều nước, bổ sung thêm muối khoáng, các loại vitamin cần thiết cho cơ thể.
- Hạn chế sử dụng rượu bia, chất kích thích, đồ ăn cay nóng,…
- Giữ tinh thần luôn vui vẻ, lạc quan, thoải mái.
- Tích cực tập luyện thể dục, thể thao nâng cao sức đề kháng của cơ thể, giúp cơ thể nói chung và hệ tiêu hoá nói riêng khoẻ mạnh hơn.
Viêm đại tràng gây co thắt mặc dù không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng gây ra nhiều triệu chứng làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bạn. Chính vì vậy không nên chủ quan mà hãy đến ngay y bác sĩ để được chẩn đoán và kịp thời có phương pháp điều trị hợp lý tránh để bệnh tái đi tái lại nhiều lần, dần dần làm suy yếu đi sức khỏe tổng quát. Bên cạnh đó, điều chỉnh sinh hoạt và dinh dưỡng giúp tăng sức đề kháng bảo hỗ trợ việc điều trị và bảo vệ sức khỏe.
