Đại tràng là bộ phận dễ bị tổn thương nhất trong hệ tiêu hóa. Bởi đây là nơi chứa đựng các chất thừa của thức ăn. Là một trong những môi trường lý tưởng cho vi khuẩn phát triển. Viêm loét là tình trạng tổn thương đại tràng phổ biến nhất.
Bệnh viêm đại tràng là gì?
Đại tràng hay ruột già, là một ống cơ rỗng xử lý chất thải từ quá trình tiêu hóa của ruột non, loại bỏ nước và những phần còn lại như phân qua hậu môn. Đại tràng nằm trong phúc mạc, một túi lớn chứa ruột, trong khoang bụng. Viêm đại tràng là tình trạng sưng (viêm) mãn tính đại tràng. Đây là một trong hai căn bệnh viêm ruột phổ biến nhất hiện nay.
Nguyên nhân gây viêm đại tràng
Ngoài yếu tố di truyền trong gia đình, các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra nguyên nhân chính xác gây bệnh viêm đại tràng. Tuy nhiên, có một vài điều có thể làm tăng nguy cơ mắc căn bệnh này bao gồm:
- Nhiễm trùng gây ra bởi một loại virus hoặc ký sinh trùng.
- Ngộ độc thực phẩm do vi khuẩn.
- Bệnh Crohn.
- Máu lưu thông kém (viêm đại tràng do thiếu máu cục bộ).
- Xạ trị ruột già trong quá khứ (hẹp do xạ trị).
- Viêm ruột hoại tử ở trẻ sơ sinh.
- Viêm đại tràng giả mạc do nhiễm difficile clostridia.
- Hệ miễn dịch bị suy giảm.
- Sinh sống tại các khu đô thị hoặc khu công nghiệp.
- Tác dụng của các loại thuốc điều trị kháng viêm không steroid.
Ngoài ra, thói quen giữ vệ sinh cá nhân quá sạch sẽ từ lúc bé có thể giúp bạn tránh được những căn bệnh khi còn trẻ, song lại có thể làm cho bạn dễ dàng mắc phải các rối loạn trong hệ miễn dịch như bệnh viêm đại tràng khi về già.
Dấu hiệu của bệnh viêm đại tràng
Các triệu chứng đau đại tràng phổ biến là:
- Đau bụng và đầy hơi có thể liên tục hoặc đến và đi.
- Máu trong phân.
- Liên tục muốn đi tiêu (mót rặn).
- Mất nước.
- Tiêu chảy.
- Sốt.
Bạn có thể gặp các dấu hiệu viêm đại tràng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.
Bệnh viêm đại tràng có nguy hiểm không?
Bệnh viêm đại tràng nếu phát hiện sớm và có sự hướng dẫn điều trị của bác sĩ thì không có gì nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu người bệnh tự ý dùng thuốc khiến bệnh từ nhẹ chuyển thành nặng, không điều trị dứt điểm, bác sĩ phát hiện quá muộn thì đau đại tràng có thể chuyển biến thành ung thư đại tràng, vô cùng nguy hiểm.
Một số biến chứng nguy hiểm của viêm đại tràng có thể kể đến như: Đại tràng bị xuất huyết ồ ạt, thủng đại tràng, giãn đại tràng cấp tính và ung thư đại tràng. Đây đều là những biến chứng nguy hiểm khiến người bệnh đau đơn, thậm chí có thể gây tử vong nếu người bệnh không được phát hiện bệnh và điều trị kịp thời.
Phương pháp chẩn đoán bệnh viêm đại tràng
Việc hỏi bệnh sử kết hợp thăm khám lâm sàng là bước đầu tiên quan trọng trong định hướng chẩn đoán các bệnh viêm đại tràng. Sau đó bác sĩ có thể cho người bệnh thực hiện các xét nghiệm cần thiết để chẩn đoán như:
- Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu có thể giúp bác sĩ kiểm tra tình trạng thiếu máu, tình trạng nhiễm trùng, hoặc các nguyên nhân miễn dịch khác.
- Xét nghiệm mẫu phân: Hồng cầu, bạch cầu hoặc ký sinh trùng trong phân có thể giúp chẩn đoán nguyên nhân viêm đại tràng chính xác hơn.
- Nội soi đại tràng: Phương pháp này cho phép bác sĩ xem toàn bộ ruột kết bằng một ống mỏng, linh hoạt, có ánh sáng và được gắn camera ở đầu. Trong quá trình nội soi, bác sĩ cũng có thể lấy các mẫu mô nhỏ (sinh thiết) nhằm khẳng định chẩn đoán chính xác hơn.
- Nội soi đại tràng sigma: Bác sĩ sử dụng một ống nội soi mảnh, linh hoạt, có ánh sáng để kiểm tra trực tràng và đại tràng xích ma – phần dưới của đại tràng.
- Chụp X-quang: Nếu người bệnh có các triệu chứng nghiêm trọng, bác sĩ có thể chụp X-quang vùng bụng tiêu chuẩn để loại trừ các biến chứng nghiêm trọng, chẳng hạn như thủng ruột kết, tắc ruột.
- Chụp cắt lớp: Chụp CT vùng bụng hoặc xương chậu có thể được thực hiện nếu bác sĩ nghi ngờ biến chứng từ viêm đại tràng. Chụp CT cũng có thể tiết lộ mức độ viêm của ruột kết.
- Chụp cắt lớp vi tính (CT) ruột non và cộng hưởng từ (MR) ruột: Bác sĩ có thể đề nghị một trong những xét nghiệm không xâm lấn này nếu họ muốn loại trừ bất kỳ chứng viêm nào trong ruột non. Các xét nghiệm này nhạy cảm hơn để xác định tổn thương cũng như biến chứng trong ruột non so với các xét nghiệm hình ảnh thông thường.
Các biện pháp điều trị viêm đại tràng
Điều trị viêm đại tràng nhằm mục đích cải thiện các triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh, người bệnh có thể tham khảo các biến pháp phổ biến như:
Nếu biết vị trí đau đại tràng là đau ở đâu, đồng thời gặp phải một số biểu hiện bệnh lý kể trên, người bệnh cần đến bệnh viện để khám nội soi đại tràng. Bác sĩ sẽ đưa ra lời khuyên để trị bệnh triệt để.
Người bị đau đại tràng không nên mua thuốc uống khi chưa có sự thăm khám của bác sĩ. Vì nếu uống thuốc không đúng cách, không đúng bệnh còn khiến bệnh bị nặng hơn, đôi khi gây nhờn thuốc rất khó điều trị tận gốc. Trong trường hợp bệnh viêm đại tràng nặng bác sĩ có thể yêu cầu phẫu thuật.
Biện pháp khắc phục tại nhà
Mặc dù không có bằng chứng khoa học về việc thay đổi lối sống và chế độ ăn uống có thể điều trị bệnh đại tràng. Tuy nhiên, trong một số trường hợp người bệnh có thể cải thiện các triệu chứng bằng một số lưu ý như sau:
- Hạn chế sử dụng các sản phẩm sữa: Nhiều người mắc bệnh viêm đại tràng hoặc các bệnh dạ dày khác thường bị tiêu chảy, đau bụng hoặc rối loạn tiêu hóa khi sử dụng các sản phẩm sữa. Do đó, hạn chế sử dụng sữa và các sản phẩm sữa có thể cải thiện các triệu chứng bệnh.
- Bổ sung vitamin và chất dinh dưỡng cần thiết: Sử dụng các loại thực phẩm như khoai tây, thịt nạc, cá, các loại rau xanh và các loại bắp cải.
- Tránh tiêu thụ các loại thực phẩm gây kích thích: Như đồ ăn nhiều dầu mỡ, đồ muối chua, thức ăn ngọt, thức ăn cay nóng và các chất kích thích như rượu, bia.
- Tập thể dục: Các động tác thể dục nhẹ nhàng có thể cải thiện căng thẳng, giảm trầm cảm và hỗ trợ bình thường hóa các chức năng ruột.
- Thư giãn: Thường xuyên thực hiện các bài tập thư giãn và hít thở như yoga và thiền có thể hỗ trợ cải thiện các dấu hiệu bệnh.
Cách phòng ngừa bệnh đau đại tràng
Nguyên nhân dẫn đến chứng đau đại tràng chủ yếu là do chế độ ăn uống kém lành mạnh, không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Cho nên để phòng ngừa bệnh viêm đại tràng, bạn cần:
- Tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh, tránh xa rượu, bia và các chất kích thích, ăn nhiều rau xanh, trái cây, uống nước sôi, không ăn thức ăn còn tươi, sống.
- Tẩy giun định kỳ 6 tháng 1 lần.
- Uống men tiêu hóa để bổ sung men vi sinh và lợi khuẩn cho ruột.
- Khi phát hiện dấu hiệu của bệnh viêm đại tràng, người bệnh cần đến bệnh viện uy tín để thăm khám sớm nhất. Khi có kết quả và hướng dẫn của bác sĩ, cần tuân thủ nghiêm ngặt lời khuyên của bác sĩ để bệnh viêm đại tràng không biến chứng nguy hiểm.
- Đặc biệt, khi chưa rõ bệnh tình cụ thể, người bệnh không nên tự ý mua thuốc. Vì dùng sai thuốc không những chữa được bệnh mà còn khiến bệnh tình nặng hơn, biến chứng nguy hiểm hơn.
Viêm đại tràng chiếm tỷ lệ cao trong số các bệnh về tiêu hóa ở Việt Nam. Nguyên nhân chủ yếu của bệnh thường xuất phát từ các sai lầm trong chế độ ăn uống và sinh hoạt. Để tránh mắc phải bệnh đại tràng, hoặc tránh để biến chứng nguy hiểm xảy ra, người dân nên nâng cao việc phòng ngừa bằng cách thiết lập một chế độ ăn, uống khoa học; sinh hoạt nghỉ ngơi hợp lý, tránh căng thẳng stress; tẩy giun định kỳ. Ngoài ra, người dân cũng nên đi thăm khám sức khỏe thường niên nhằm tầm soát, phát hiện và điều trị sớm bệnh
