Bệnh viêm gan C là một bệnh gây nhiều biến chứng nguy hiểm, có thể dẫn đến tổn thương gan nghiêm trọng. Bệnh lây nhiễm nhanh và phổ biến hiện nay. Điều đáng nói là HCV không biểu hiện triệu chứng rõ ràng, có đến 90% người bệnh không biết mình mắc bệnh.
Viêm gan C là bệnh gì?
Bệnh viêm gan C là một căn bệnh do Hepatitis C Virus ( HCV) gây nên. Chúng tấn công và làm tổn thương gan. Thông thường bệnh sẽ tiến triển rất chậm, không có triệu chứng cụ thể nhưng tiến triển rất nhanh.
Bệnh lây truyền từ người mang virus viêm gan C sang cho người lành theo 3 con đường: Đường máu, đường tình dục và mẹ truyền cho con qua nhau thai khi sinh.
Nguy cơ lây nhiễm theo đường tình dục của HCV hiếm hơn bệnh viêm gan B. Hiện tượng mẹ truyền virus viêm gan C cho con đã có ghi nhận nhưng tỷ lệ cũng thấp. Như vậy, nguy cơ lây nhiễm virus viêm gan C chủ yếu theo đường máu (người nhận máu hoặc chế phẩm máu nhiễm siêu vi C; dùng chung kim tiêm nhiễm siêu vi C; một số nguyên nhân khác như châm cứu, bấm lỗ tai, xăm mình mà các dụng cụ hành nghề không tuyệt đối vô khuẩn…).
Ngoài ra, có một tỷ lệ khoảng từ 30 – 40% trường hợp bị nhiễm HCV nhưng không rõ nguyên nhân lây nhiễm.
Hiện nay vẫn chưa có vắc xin phòng viêm gan C nhưng vẫn có thể được điều trị bằng thuốc kháng virus.
Nguyên nhân gây bệnh viêm gan C
Nguyên nhân bệnh viêm gan C là do Hepatitis C virus (HCV) gây ra. HCV sau khi xâm nhập vào máu sẽ tấn công gan. Tại đây, chúng sinh sôi nảy nở khiến cho các tế bào gan sưng phồng và chết dần đi, gây bệnh HCV. Và nếu không được hỗ trợ cải thiện sớm, bệnh sẽ tiến triển xấu đi gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm đe dọa tính mạng người bệnh.
Một số nguyên nhân chính gây bệnh có thể là:
- Do di truyền.
- Đối phương tiếp xúc trực tiếp với máu của người bị nhiễm bệnh.
- Quan hệ tình dục không lành mạnh, không có biện pháp phòng ngừa hiệu quả.
- Có thể truyền từ mẹ sang con.
- Sử dụng một số dụng cụ chưa được khử trùng trong một số trường hợp như: Dùng chung ống kim tiêm với người bị bệnh; chữa đau răng; xăm mình, châm cứu; sử dụng chung bàn chải, dao cạo râu,…
Những triệu chứng của bệnh HCV
Một số triệu chứng thông thường người bệnh có thể nhận ra như là:
- Cơ thể mệt mỏi, uể oải, đau nhức.
- Người bệnh mất cảm giác thèm ăn, thường không muốn ăn, ăn không ngon.
- Vàng da, vàng mắt.
- Người bệnh lười vận động, ngại hoạt động.
- Da bị sạm màu.
- Bất thường trong nước tiểu: Nước tiểu sậm màu hơn bình thường.
- Có một số triệu chứng giống cúm như: sốt, người ớn lạnh, hay đau đầu và bị đổ mồ hôi vào ban đêm.
Biến chứng của bệnh HCV
Viêm gan C có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, bao gồm:
- Tình trạng viêm gan mạn tính: biểu hiện bởi các triệu chứng của suy chức năng gan từ nhẹ đến nặng. Tuy vậy, đa số trường hợp ít có triệu chứng rõ ràng.
- Xơ gan: Viêm gan kéo dài gây tổn thương gan, các mô tổn thương liên tục được thay thế bằng các mô sẹo, khiến gan dần bị xơ hóa. Theo WHO, có khoảng 15 – 30% người bị viêm gan mãn tính tiến triển thành xơ gan trong vòng 20 năm. Biểu hiện xơ gan là tùy giai đoạn còn bù trừ hay mất bù trừ của chức năng tế bào gan và tăng áp lực tĩnh mạch cửa gan. Một số biểu hiện trầm trọng hay thấy như ói ra máu, chảy máu khó cầm, nhiễm trùng ổ bụng, hôn mê, và cuối cùng là tử vong do các biến chứng này.
- Ung thư gan: Virus viêm gan C được xác định là một trong những nguyên nhân gây ung thư gan. Những người bị xơ gan liên quan đến HCV có nguy cơ ung thư gan cao hơn những người bị xơ gan liên quan đến uống nhiều rượu. Nguy cơ ung thư sẽ cao hơn nữa nếu người bệnh vừa bị viêm gan C vừa nghiện rượu.
Virút viêm gan C ngoài việc tấn công và hủy hoại gan thì các biến chứng của bệnh còn gây ảnh hưởng đến các bộ phận và hệ thống khác trong cơ thể. Bởi vì trong khi nhiễm virus viêm gan C thì cơ thể hình thành kháng thể để chống lại, chính kháng thể này tạo ra những phản ứng gây ra các tác hại đến các cơ quan khác của cơ thể như thận bị tổn thương, tê, ngứa và đau do tổn thương dây thần kinh, đau khớp, da mẩn đỏ, loét. Ngoài ra, viêm gan siêu vi C cũng có thể làm tăng nguy cơ phát triển các bệnh khác bao gồm đái tháo đường, trầm cảm…
Điều trị viêm gan C
Tùy thuộc vào tình trạng, giai đoạn của bệnh nhân mà bác sĩ sẽ có phương pháp điều trị phù hợp.
- Ở giai đoạn cấp tính: Cần tăng cường khả năng miễn dịch để chống lại virus viêm gan C.
- Ở giai đoạn mãn tính: Bệnh nhân cần được loại bỏ virus ra khỏi cơ thể trước khi bệnh tiến triển để lại những biến chứng nguy hiểm.
Ngoài ra, bệnh nhân sẽ được chỉ định sử dụng một số loại thuốc để điều trị bệnh viêm gan C như: Interferon, Ribavirin.
- Interferon: được sử dụng để làm tăng sức đề kháng tự nhiên để tiêu diệt virus viêm gan C. Đặc biệt, đây là loại thuốc sẽ bị phá hủy qua đường tiêu hóa vì thế thuốc này chỉ được sử dụng tiêm dưới da.
- Ribavirin: thuốc này hỗ trợ có thể làm tăng cường tác dụng điều trị của thuốc interferon khi sử dụng. Thuốc này làm tăng hiệu quả của interferon, nhưng nếu chỉ sử dụng ribavirin thì không thể tiêu diệt được virus.
Khi kết hợp Peg-interferon và Ribavirin không hiệu quả với cơ thể và gan biến chứng sang giai đoạn ung thư, các bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân chuyển sang điều trị bằng phương pháp xạ trị, hóa trị.
Nếu tình trạng bệnh HCV đã chuyển sang các biến chứng nghiêm trọng do nhiễm HCV mạn tính, ghép gan là lựa chọn phù hợp được bác sĩ khuyến cáo. Trong quá trình cấy ghép gan, bác sĩ phẫu thuật sẽ loại bỏ phần gan bị hư hỏng của bệnh nhân và thay thế nó bằng một lá gan khỏe mạnh. Hầu hết gan được cấy ghép đến từ những người hiến tặng đã qua đời, người thân có tỉ lệ gan khỏe và phù hợp với người bệnh…
Phòng ngừa bệnh viêm gan C
Không giống như bệnh viêm gan A, viêm gan B, bệnh viêm gan C hiện chưa có vacxin phòng ngừa. Bản thân mỗi người cần nâng cao ý thức tự bảo vệ mình khỏi nhiễm bệnh bằng cách tránh các con đường lây truyền của bệnh.
- Bạn cần tránh tiếp xúc với máu bị nhiễm HCV bằng cách không dùng chung kim tiêm hay các vật dụng cá nhân dễ gây chảy máu như dao cạo râu, kềm cắt móng tay, bàn chải đánh răng, kim tiêm…
- Trong sinh hoạt tình dục, khi đã biết hoặc nghi ngờ người tiếp xúc có mang virus viêm gan C thì cần thiết phải dùng bao cao su để đảm bảo an toàn.
- Ăn một chế độ ăn uống cân bằng, đầy đủ dinh dưỡng là một trong những cách tốt nhất để giữ sức khỏe. Nếu người bệnh bị tích tụ chất lỏng dẫn đến sưng phù, bác sĩ có thể yêu cầu cắt giảm muối.
- Tránh uống rượu. Sử dụng bất cứ một loại thuốc, chất bổ sung và thảo dược nào cần phải tham khảo bác sĩ để chắc chắn nó an toàn, không gây hại cho gan.
- Khám sức khỏe định kỳ cũng là phương pháp giúp bạn bảo vệ lá gan, phát hiện sớm và điều trị kịp thời viêm gan C cũng như các bệnh về gan khác.
Viêm gan C là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến các bệnh về gan mãn tính. Mặc dù nguy hiểm nhưng bệnh hoàn toàn có thể chữa khỏi bằng các phương pháp điều trị thích hợp. Do đó, người bệnh khi có các biểu hiện bất thường hoặc nghi ngờ mình bị lây nhiễm HCV nên đến các cơ sở y tế uy tín để được kiểm tra và làm xét nghiệm chẩn đoán kịp thời.
