Viêm gân gót chân là bệnh lý khá thường gặp, nhất là ở những vận động viên chuyên nghiệp. Tuy không quá nguy hiểm nhưng bệnh gây nhiều đau đớn và ảnh hưởng đến hoạt động đi lại hàng ngày, thể thao và vận động của người mắc.
Viêm gân gót chân là gì?
Viêm gân gót chân là tình trạng gân Achilles hoạt động quá mức dẫn tới tình trạng bị quá tải về lực và trọng lực, gây tổn thương vùng gót chân. Gân Achilles là khu vực có ít mạch máu, cách chỗ bám vào xương gót 3 – 6cm. Cấu tạo của gân gồm nhiều sợi collagen nhỏ nên chỉ cần một tác động bất ngờ cũng đủ gây tổn thương gót chân.
Viêm gân Achilles được chia thành 2 loại, cụ thể:
- Viêm điểm bám gân Achilles (Insertional Achilles tendinitis): Tổn thương này tác động tới nơi thấp nhất của gân, nơi gân được gắn vào xương gót chân.
- Viêm sợi gân (Noninsertional Achilles tendinitis): Đây là tình trạng viêm liên quan tới các sợi ở phần giữa của gân, thường xảy ra ở người trẻ tuổi.
Nguyên nhân gây viêm gân gót chân Achilles
Nguyên nhân dẫn đến viêm gân Achilles gồm:
- Tuổi tác: Sợi gân được làm từ Collagen nên khi tuổi càng cao thì lượng Collagen sẽ suy giảm, khiến các mô liên kết với chất đàn hồi không còn được mượt mà nữa và gây ra tổn thương gân gót chân.
- Chấn thương: Những chấn thương do chơi thể thao, tai nạn giao thông, tai nạn lao động, trượt ngã khiến vùng gân gót chân bị tác động bất ngờ và dẫn đến viêm gân Achilles.
- Bệnh xương khớp: Người bị bàn chân bẹt không được phân bố lực đều ở bàn chân trong thời gian dài cũng gây nên viêm gân gót Achilles.
- Trường hợp khác: Người có khớp cổ chân yếu, béo phì, rối loạn chuyển hóa, đang dùng thuốc Corticoid/Quinolones dài ngày đều có thể bị viêm gân Achilles.
Triệu chứng viêm gân gót chân
Viêm gân gót Achilles có những dấu hiệu như:
- Đau, cứng dọc theo gân hoặc phần sau của gót chân vào buổi sáng.
- Khi vận động thì cơn đau tăng lên.
- Gân trở nên dày hơn.
- Chồi xương, sưng nề.
- Có tiếng nổ ở vùng gân gót chân.
- Cơ bắp chân căng lên và khó cử động bàn chân.
Viêm gân gót có nguy hiểm không?
Ngoài cảm giác đau dai dẳng, viêm gân gót chân nếu trì hoãn điều trị hoặc điều trị sai cách có thể dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm như:
- Hạn chế khả năng đi lại.
- Biến dạng gân và xương gót chân.
- Đứt gân Achilles hoàn toàn.
Biện pháp chẩn đoán khi bị viêm gót chân
Để chẩn đoán tình trạng viêm gân gót chân, bác sĩ sẽ kiểm tra các triệu chứng và hoạt động bình thường của người bệnh. Sau đó, bác sĩ có thể ấn nhẹ vào khu vực bị tổn thương để xác định vị trí đau sưng. Người bệnh cũng có thể được yêu cầu đứng trên một quả bóng để đánh giá sự linh hoạt, phạm vi chuyển động và phản xạ của bàn chân, mắt cá chân.
Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định người bệnh thực hiện một số xét nghiệm khác như:
- Chụp X-quang: Phương pháp chẩn đoán này giúp bác sĩ quan sát hình ảnh bàn chân và xương chân. Tuy chụp X-quang không thể cung cấp hình ảnh của gân nhưng có thể giúp bác sĩ loại trừ những nguyên nhân khác có khả năng dẫn tới những triệu chứng tương tự.
- Siêu âm: Phương pháp này sẽ dùng sóng âm tần số cao để tạo ra hình ảnh chi tiết tại các mô mềm như gân. Ngoài ra, siêu âm cũng có thể tạo hình ảnh chuyển động của gân, qua đó bác sĩ có thể đánh giá lưu lượng máu xung quanh gân.
- Chụp MRI: Đây là phương pháp chẩn đoán sử dụng từ trường mạnh, sóng vô tuyến để tạo ra hình ảnh chi tiết của gân gót chân, qua đó giúp bác sĩ phát hiện vị trí gân bị viêm.
Phương pháp điều trị bệnh
Điều trị nội khoa
- Nghỉ ngơi: Nghỉ ngơi sẽ giúp cơ thể sản sinh nguồn năng lượng mới, nhờ đó tăng khả năng phục hồi cho tổn thương gân. Biện pháp này còn giúp giảm áp lực đè nén lên hệ xương, gân gót chân, giúp gân thư giãn và mau lành hơn. Người bệnh nên nghỉ ngơi cho tới khi có thể đi lại mà không còn cảm giác đau ở bên chân bị viêm gân.
Ngoài ra, trong quá trình nghỉ ngơi, nếu muốn di chuyển, bạn nên sử dụng nạng để chống đỡ, hạn chế gây áp lực lên chân.
- Chườm đá: Chườm đá lạnh lên vùng gân sưng đau là hữu ích và có thể làm vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày nếu cần thiết. Có thể chườm đến khoảng 20 phút và ngưng lại khi cảm thấy tê.
- kê cao vị trí bị thương: Người bệnh nên nâng chân bị thương cao hơn tim, giúp giảm sưng và giảm đau hiệu quả.
Dùng thuốc
Người bệnh có thể sử dụng các loại thuốc giảm đau hay thuốc chống viêm không kê đơn như naproxen, ibuprofen, aspirin… Với các trường hợp đau nhức trong thời gian dài, người bệnh có thể được chỉ định sử dụng một số loại thuốc giảm viêm hay giảm đau liều mạnh để cải thiện triệu chứng. Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể cho người bệnh tiêm huyết tương tiểu giàu tiểu cầu (PRP) hay tiêm steroid.
Vật lý trị liệu
Bác sĩ hoặc chuyên gia vật lý trị liệu có thể đề nghị người bệnh thực hiện một số liệu pháp điều trị viêm gân gót chân như:
- Thực hiện những bài tập trị liệu giúp thúc đẩy quá trình chữa lành vết thương, hỗ trợ tăng cường sức mạnh của gân Achilles và hạn chế các nguy cơ viêm tái phát.
- Người bệnh nên sử dụng các thiết bị hỗ trợ như miếng đệm hay miếng lót giày nâng cao để giảm căng thẳng cho gân.
Phẫu thuật
Nếu tình trạng viêm gân Achilles của bạn kéo dài nhiều tháng hoặc không được điều trị hợp lí hoặc đứt gân Achilles, bác sĩ sẽ cần phẫu thuật sửa lại gân Achilles cho bạn.
Phòng ngừa tình trạng viêm gân gót chân hiệu quả
Nhằm tránh tổn thương gân gót chân Achilles, bạn nên thực hiện những điều sau khi rèn luyện cơ thể:
- Khởi động nhẹ trước khi chơi thể thao.
- Hạn chế sử dụng lực mạnh khi hoạt động.
- Mang giày vừa vặn, êm ái và phù hợp với các hoạt động thể chất.
- Tăng cường cơ bắp chân mỗi ngày để năng cao sự linh hoạt cho gót chân.
- Dành thời gian nghỉ ngơi sau khi luyện tập.
Tình trạng viêm gân gót chân nếu không được chăm sóc tốt có thể dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm. Vì thế, ngay khi xuất hiện triệu chứng, người bệnh nên đến bệnh viện càng sớm càng tốt để được thăm khám, chẩn đoán và hướng dẫn chăm sóc tổn thương đúng cách, ngăn ngừa biến chứng nặng.
