Phúc mạc là một thanh mạc lớn nhất trong cơ thể, và có chức năng bao bọc, bảo vệ tất cả các cơ quan trong ổ bụng. Viêm phúc mạc là một bệnh lý nặng trong ngoại khoa và có tỷ lệ tử vong cao, gây nguy hiểm đến tính mạng nếu không được điều trị sớm.
Viêm phúc mạc là gì?
Phúc mạc là một lớp màng mỏng trơn nhẵn, bao quanh thành bụng ở bên trong, có chức năng bao bọc và bảo vệ những cơ quan ở trong ổ bụng. Viêm phúc mạc là tình trạng lớp phúc mạc bị viêm, nguyên nhân thường do nhiễm khuẩn hoặc nhiễm nấm.
Viêm phúc mạc là một tình trạng bệnh lý nghiêm trọng cần được chăm sóc y tế ngay lập tức. Bệnh nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn tới nhiễm trùng lây lan và ảnh hưởng tới tính mạng người bệnh.
Nguyên nhân gây nhiễn trùng phúc mạc
Nguyên nhân viêm phúc mạc là do nhiễm trùng. Vi khuẩn có thể xâm nhập vào niêm mạc bụng của bạn từ một lỗ trên đường tiêu hóa. Điều này có thể xảy ra nếu bạn bị thủng ruột kết hoặc vỡ ruột thừa.
Các nguyên nhân gây viêm phúc mạc bao gồm:
- Phẫu thuật vùng bụng: Sử dụng ống dẫn thức ăn hoặc thủ thuật rút chất lỏng từ ổ bụng hoặc nội soi vùng bụng có thể gây ra biến chứng viêm phúc mạc.
- Các thủ thuật y tế, chẳng hạn như thẩm phân phúc mạc. Đây là một phương pháp điều trị được sử dụng rộng rãi cho những người suy thận. Trong quá trình lọc màng bụng, nhiễm trùng có thể xảy ra.
- Vỡ ruột thừa, loét dạ dày: Một ruột thừa bị vỡ, loét dạ dày hoặc thủng ruột kết. Bất kỳ tình trạng nào trong số này đều có thể cho phép vi khuẩn xâm nhập vào phúc mạc thông qua một lỗ trên đường tiêu hóa.
- Viêm tụy: Viêm tụy phức tạp do nhiễm trùng có thể dẫn đến viêm phúc mạc nếu vi khuẩn lây lan ra ngoài tuyến tụy.
- Viêm túi thừa: Nhiễm trùng các túi nhỏ, phình ra trong đường tiêu hóa có thể gây nhiễm trùng phúc mạc nếu một trong các túi bị vỡ, làm tràn chất thải ruột vào khoang bụng.
- Xơ gan: Xơ gan tiến triển gây ra một lượng lớn chất lỏng tích tụ trong khoang bụng của bạn. Chất lỏng tích tụ đó dễ bị nhiễm vi khuẩn.
- Chấn thương bụng: Chấn thương vùng bụng có thể gây ra viêm phúc mạc bằng cách cho phép vi khuẩn hoặc hóa chất từ các bộ phận khác của cơ thể xâm nhập vào phúc mạc.
Yếu tố nguy cơ
Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh gồm:
- Lọc màng bụng: Viêm phúc mạc thường gặp phổ biến ở những người đang thực hiện liệu pháp lọc màng bụng.
- Bệnh lý khác: Các bệnh lý sau có thể tăng nguy cơ viêm phúc mạc: Xơ gan, viêm ruột thừa, bệnh Crohn, loét dạ dày, viêm túi thừa và viêm tụy.
- Tiền sử viêm phúc mạc: Nếu bạn đã từng bị viêm phúc mạc thì khả năng bị lại cao hơn những người chưa từng bị.
Triệu chứng nhiễm trùng phúc mạc
Dấu hiệu và triệu chứng của viêm phúc mạc bao gồm:
- Đau bụng, cảm ứng phúc mạc.
- Chướng bụng hay có thể nói là một cảm giác căng phồng của bụng.
- Sốt.
- Buồn nôn và nôn.
- Chán ăn.
- Tiêu chảy.
- Giảm lượng nước tiểu.
- Khát nước.
- Bí trung tiện hoặc đại tiện
- Mệt mỏi.
Vì sao viêm phúc mạc lại nguy hiểm?
Viêm phúc mạc là một bệnh lý rất nặng trong ngoại khoa, nếu không xử trí kịp thời, tỷ lệ tử vong có thể lên tới 60 – 70%. Bởi vì, viêm phúc mạc cấp là giai đoạn cuối của quá trình nhiễm khuẩn trong ổ bụng, trong khi đó có nhiều loại vi khuẩn, độc tính của chúng rất cao, trong khi đó diện tích của phúc mạc rất rộng nên khả năng hấp thu chất độc từ các tạng rỗng tràn vào, độc tố rất nhanh dễ dẫn đến sốc và nhiễm độc.
Bệnh nặng còn do sự dễ lây lan khắp ổ bụng bởi nhu động ruột. Vì vậy, khi nghi bị mắc viêm phúc mạc cần chẩn đoán sớm xử trí đúng, kịp thời nhằm hạn chế tử vong đến mức tối đa.
Biến chứng có thể gặp khi bị viêm phúc mạc
Viêm phúc mạc là một tình trạng bệnh lý nguy hiểm, nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời có thể dẫn tới những biến chứng nguy hiểm sau:
- Áp xe bụng.
- Rối loạn điện giải do cơ thể mất nước.
- Nhiễm trùng huyết.
- Tắc ruột.
- Suy đa cơ quan.
- Bệnh não gan.
- Hội chứng gan thận.
- Sốc nhiễm trùng.
- Tử vong.
Những phương pháp điều trị viêm phúc mạc
Những phương pháp điều trị viêm phúc mạc có thể bao gồm:
- Thuốc kháng sinh: Thuốc được dùng để chống lại nhiễm trùng và ngăn không cho nó lan rộng. Loại kháng sinh và thời gian sử dụng phụ thuộc vào độ nặng của bệnh và loại viêm phúc mạc.
- Phẫu thuật: Trong trường hợp viêm phúc mạc do ruột thừa vỡ, thủng dạ dày hoặc ruột, bác sĩ thường khuyên phẫu thuật để loại bỏ các mô bị nhiễm bệnh, đồng thời điều trị các nguyên nhân gây nhiễm trùng và ngăn ngừa các nhiễm trùng lây lan.
- Đặt ống hút dạ dày: Giúp bệnh nhân cải thiện triệu chứng chướng bụng, giảm căng ruột và giảm đau.
- Các điều trị khác: Tùy thuộc vào các dấu hiệu và triệu chứng, một số phương pháp điều trị có thể được sử dụng trong khi bạn nhập viện, có thể là thuốc giảm đau, truyền dịch tĩnh mạch (IV), thở oxy và trong một số trường hợp có thể truyền máu.
Viêm phúc mạc là một bệnh lý rất nặng trong ngoại khoa, nếu không xử trí kịp thời, tỷ lệ tử vong có thể lên tới 60 – 70%. Bệnh nặng còn do sự dễ lây lan khắp ổ bụng bởi nhu động ruột đẩy các chất bẩn đi vào ổ bụng. Vì vậy, khi nghi bị mắc viêm phúc mạc cần đi khám sớm để xử trí đúng, kịp thời, tránh nguy cơ tử vong.
