Viêm thanh quản là bệnh phổ biến ở nhiều đối tượng, cả trẻ em và người lớn. Nguyên nhân gây bệnh do vi khuẩn, virus hoặc nấm. Nếu không được điều trị đúng cách và kịp thời, viêm thanh quản có thể gây biến chứng nguy hiểm cho người bệnh.
Viêm thanh quản là bệnh gì?
Viêm thanh quản là tình trạng sưng viêm ở dây thanh quản do bạn sử dụng chúng quá mức hay có nhiễm trùng xảy ra.
Bên trong thanh quản có hai dây thanh âm có thể đóng, mở nhịp nhàng để tạo ra âm thanh (giọng nói). Khi tình trạng viêm xảy ra, dây thanh âm này bị kích ứng và sưng lên. Từ đó, âm thanh được tạo ra khi không khí đi qua chúng bị thay đổi. Kết quả là giọng nói của bạn trở nên khàn hơn bình thường. Một số trường hợp, người bệnh gần như không thể nói ra thành tiếng.
Tình trạng sức khỏe này có thể tồn tại trong một thời gian ngắn (cấp tính) hoặc kéo dài (mạn tính). Hầu hết trường hợp bị viêm là do nhiễm virus hay do nói quá nhiều và không quá nghiêm trọng. Tuy nhiên, triệu chứng khàn giọng dai dẳng đôi khi là dấu hiệu cảnh báo cho một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn khác.
Nguyên nhân gây bệnh
Viêm thanh quản cấp tính
Đa số trường hợp viêm thanh quản đều không kéo dài và được cải thiện sau khi giải quyết nguyên nhân cơ bản gây viêm. Các nguyên nhân gây ra tình trạng viêm cấp tính này thường là:
- Nhiễm virus, thường là sau khi bị cảm lạnh, cúm.
- Sử dụng thanh quản quá mức, do la hét hoặc nói quá nhiều.
- Nhiễm trùng do vi khuẩn, chẳng hạn như bệnh bạch hầu (hiếm khi xảy ra).
Viêm thanh quản mạn tính
Viêm thanh quản mạn tính xảy ra do thanh quản tiếp xúc thời gian dài với các chất gây kích ứng. Tình trạng này thường ảnh hưởng diễn ra lâu hơn so với viêm thanh quản cấp tính.
Viêm thanh quản mạn tính có thể do những nguyên nhân sau:
- Các chất gây kích ứng thanh quản ở dạng khí như khói hóa chất, tác nhân gây dị ứng hay khói thuốc.
- Trào ngược axit dạ dày hay trào ngược dạ dày thực quản.
- Viêm xoang mạn tính.
- Uống rượu nhiều quá mức.
- Bệnh nghề nghiệp do cần nói thường xuyên (như ca sĩ, giáo viên…).
- Hút thuốc.
Triệu chứng của viêm thanh quản
Đa số trường hợp, bệnh lý này thường kéo dài không quá 1 tuần với nguyên nhân phổ biến là do nhiễm virus sau khi bị cảm lạnh, cúm. Các dấu hiệu và triệu chứng của tình trạng này bao gồm:
- Khàn giọng.
- Giọng nói yếu hơn hoặc mất tiếng.
- Có cảm giác ngứa, rát trong cổ họng.
- Đau họng.
- Khô họng.
- Ho khan.
- Khó nuốt.
Biến chứng và con đường lây truyền
Viêm thanh quản ở người lớn không nghiêm trọng nhưng bạn nên đi khám nếu bị khàn tiếng kéo dài hơn 2 tuần, sốt, ho hoặc khó thở.
Đối với trẻ em, viêm thanh quản có thể gây ra vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Dó đó, bạn cần theo dõi tình trạng sốt và đưa trẻ đi khám nếu nằm trong các trường hợp sau:
- Trẻ khóc không ra tiếng hoặc khàn giọng nhiều.
- Khó nuốt hoặc khó thở, phát ra âm thanh khò khè khi hít vào hoặc chảy nhiều nước dãi hơn bình thường.
Lưu ý: Biến chứng viêm thanh quản ở trẻ có thể gây hẹp đường thở, viêm phế quản phổi… nguy hại hơn có thể đe dọa đến tính mạng. Do đó, hãy điều trị cấp cứu nếu trẻ bị bệnh và xuất hiện dấu hiệu thở hổn hển hoặc khó thở.
Biện pháp điều trị bệnh
Cách chữa viêm thanh quản tốt nhất là để bộ phận này được “nghỉ ngơi”, giảm bớt hoạt động dây thanh, nhờ đó bệnh dần thuyên giảm. Trường hợp bệnh không có dấu hiệu suy giảm, bạn có thể áp dụng các cách sau:
Sử dụng thuốc
Việc sử dụng thuốc cũng cần được sự tư vấn của bác sĩ chuyên khoa. Những loại thuốc thường được sử dụng trong chữa viêm thanh quản bao gồm:
- Thuốc corticoid: Đây là một nhóm thuốc kháng viêm giúp làm giảm sưng tấy.
- Thuốc kháng sinh: Sử dụng khi nguyên nhân do vi khuẩn.
- Thuốc giảm đau. Bạn có thể dùng acetaminophen hoặc ibuprofen để giảm đau nhưng tần suất và lượng dùng cần tuân theo chỉ định của bác sĩ.
- Thuốc xịt họng thanh quản.
Cách chăm sóc và chữa trị tại nhà
Một số phương pháp điều trị tại nhà giúp hỗ trợ điều trị bệnh bạn có thể áp dụng:
- Uống nhiều nước, tránh uống rượu và cafein.
- Sử dụng máy tạo độ ẩm.
- Súc miệng bằng dung dịch sát khuẩn.
- Dùng thuốc ngậm tại chỗ.
- Tránh ở trong môi trường không khí khô, khói hoặc bụi.
- Hạn chế nói nhiều, nói to, nói liên tục.
Biện pháp phòng ngừa bệnh
Để ngăn ngừa tình trạng viêm thanh quản, bạn cần tuân theo những quy tắc phòng bệnh sau:
- Tránh hút thuốc và tránh xa khói thuốc.
- Hạn chế rượu và cafein.
- Uống nhiều nước, khoảng 2 lít nước mỗi ngày.
- Tránh dùng thức ăn cay chua, tránh ăn khuya, để tránh trào ngược dạ dày thực quản.
- Sử dụng thực phẩm lành mạnh: ăn nhiều trái cây, rau xanh và ngũ cốc nguyên hạt.
- Tránh hắng giọng, hạn chế nói nhiều, nói to, nói liên tục, la hét.
- Tránh nhiễm trùng đường hô hấp trên: Rửa tay thường xuyên và tránh tiếp xúc gần với những người đang bị nhiễm siêu vi.
Viêm thanh quản tuy không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng nó lại gây ra nhiều triệu chứng khiến người bệnh khó chịu. Do đó, khi phát hiện các dấu hiệu bệnh cần thăm khám và điều trị kịp thời, tránh nguy cơ tái phát bệnh. Điều trị càng sớm sẽ giúp quá trình điều trị hiệu quả hơn. Ngòa ra, bạn hoàn toàn có thể phòng ngừa và kiểm soát tình trạng bệnh bằng chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt, giúp tăng sức đề kháng đẩy lùi nguy cơ mắc bệnh.
