Viêm tủy xương là bệnh lý nhiễm khuẩn trong tủy xương và các mô mềm xung quanh qua vết cắt trên da hoặc nhiễm trùng khu vực khác tiến triển sang. Dù hiếm gặp song bệnh vô cùng nguy hiểm vì tiến triển nhanh, triệu chứng nặng nề.
Viêm tủy xương là bệnh gì?
Viêm tủy xương là bệnh nhiễm khuẩn xương, tủy xương và mô mềm xung quanh xương. Vi khuẩn xâm nhập vào xương từ máu trong cơ thể sau khi xương bị gãy, nhọt, vết cắt trên da, nhiễm trùng tai giữa, viêm phổi hoặc các bệnh nhiễm trùng khác. Viêm tủy xương có thể diễn ra nhanh chóng và vô cùng đau đớn, tuy nhiên, một số trường hợp khác bệnh có thể hình thành từ từ.
Viêm tủy xương cấp tính thường biểu hiện các triệu chứng rõ ràng và ồ ạt. Nếu không được điều trị, bệnh sẽ tiến triển thành viêm tủy xương mạn tính, ảnh hưởng đến sự phát triển xương ở trẻ em hoặc gây gãy xương, nhiễm trùng hoại tử mô xương (chết xương).
Nguyên nhân gây viêm tủy xương
Đây là một dạng bệnh nhiễm trùng ở sâu trong tổ chức xương, nguyên nhân thường là vi khuẩn song vẫn có trường hợp do vi trùng hoặc nấm.
Một số nguyên nhân khiến vi khuẩn xâm nhập được và gây nhiễm trùng tủy xương gồm:
Nhiễm trùng thứ phát từ tổ chức quanh xương
Vi khuẩn có thể từ da, cơ, dây chằng bị nhiễm trùng lan vào trong xương, đặc biệt là các tổn thương sâu và hở.
Nhiễm trùng thứ phát từ cơ quan khác
Nhiễm trùng từ các cơ quan khác trong cơ thể có thể lây qua đường máu vào tủy xương và gây viêm tủy xương.
Nhiễm trùng sau phẫu thuật xương
Phẫu thuật thực hiện loại bỏ kim loại, vật lạ hoặc can thiệp sau chấn thương thì nguy cơ bị nhiễm trùng tủy xương cao hơn.
Đối tượng nguy cơ cao bị mắc viêm tủy xương và bệnh tiến triển nặng là: người bị rối loạn tuần hoàn máu, tiểu đường, chấn thương hoặc phẫu thuật chỉnh hình, người mắc bệnh tĩnh mạch, tiêm chích ma túy,…
Yếu tố nguy cơ mắc bệnh
một số yếu tố dưới đây cũng làm viêm tủy xương dễ xảy ra hơn:
- Bị chấn thương hoặc từng phẫu thuật chỉnh hình trong thời gian gần.
- Bị rối loạn tuần hoàn máu.
- Các vấn đề liên quan đến đường tĩnh mạch hoặc dùng ống thông.
- Bị tiểu đường.
- Dùng thận nhân tạo.
- Tiêm ma túy.
Triệu chứng viêm tủy xương
Các triệu chứng của viêm tủy xương bao gồm:
- Sốt cao.
- Đau ở xương.
- Vùng xung quanh xương và gần khớp có thể bị sưng, đỏ và ấm.
Các triệu chứng khác bao gồm:
- Cảm thấy khó chịu, lo lắng.
- Buồn nôn.
- Đổ mồ hôi nhiều.
- Ớn lạnh.
Ngoài ra viêm tủy xương có thể gây ra các biến chứng như bị cứng khớp vĩnh viễn hoặc bị áp xe kéo dài mặc dù xương đã lành lại.
Đường lây truyền bệnh Viêm tủy xương
- Viêm xương tủy xương đường máu có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng thường gặp nhất ở lứa tuổi thiếu niên.
- Chấn thương là nguyên nhân thuận lợi, làm giảm sức đề kháng của cơ thể và tại chỗ, tạo điều kiện cho viêm xương tủy xương dễ dàng phát sinh phát triển khi có nhiễm khuẩn máu.
- Một nguyên nhân thuận lợi khác làm giảm sức đề kháng của cơ thể là sự hoạt động quá sức, ăn uống kém, mệt mỏi, gặp ở các nước nghèo.
Chuẩn đoán bệnh viêm tủy xương
Chuẩn đoán bệnh viêm tủy xương:
- Xét nghiệm máu: Kết quả xét nghiệm thấy bạch cầu tăng, máu lắng và có protein C phản ứng tăng.
- X-quang: Chụp X-quang xương thấy có dấu hiệu phản ứng màng xương, phần mềm sưng nề. Giai đoạn muộn sẽ thấy dấu hiệu tiêu xương và cả hình mảnh xương chết.
- Siêu âm: Siêu âm giúp phát hiện và chẩn đoán sưng nề phần mềm tốt hơn chụp X-quang, nhất là khi có áp xe cơ kèm theo.
- Chụp CT, MRI: Đây là hai kỹ thuật hình ảnh tiên tiến hơn có giá trị chẩn đoán tổn thương xương cao hơn và cả những tổn thương sưng viêm phần mềm.
- Chọc dịch mủ: Dịch mủ trong ổ viêm được lấy làm mẫu bệnh phẩm để thực hiện xét nghiệm soi tươi, nuôi cấy, làm kháng sinh đồ,… phục vụ cho chẩn đoán và điều trị bệnh.
Biện pháp điều trị viêm tủy xương
Mục tiêu của việc điều trị là nhằm thoát khỏi sự lây nhiễm và giảm thiệt hại cho xương và các mô xung quanh.
Nguyên tắc điều trị bệnh hiệu quả là:
- Chẩn đoán và sử dụng kháng sinh đường tĩnh mạch sớm.
- Dẫn lưu mủ và tổ chức hoại tử hạn chế tối đa ảnh hưởng đến các mô – xương xung quanh.
- Xác định vi khuẩn gây viêm bằng cấy máu, cấy dịch khớp, mủ,…
- Dùng kháng sinh liều cao, nhóm diệt khuẩn qua đường tĩnh mạch ngay từ đầu.
- Điều trị và liệu trình kháng sinh dựa trên kết quả kháng sinh đồ.
Phòng ngừa viêm tủy xương
Những thói quen sinh hoạt và phong cách sống dưới đây sẽ giúp bạn hạn chế diễn tiến viêm tủy xương:
- Thay đổi tư thế nằm thường xuyên để tránh bị loét điểm tỳ.
- Thường xuyên tập luyện đều đặn để tránh làm yếu cơ và duy trì độ linh hoạt của khớp.
- Tăng dần các hoạt động bình thường sau khi các triệu chứng biến mất.
- Dùng băng vô trùng để có vết thưởng hở. Rửa tay trước và sau khi thay băng.
Viêm tủy xương là một bệnh lý nguy hiểm cấp tính, bệnh tiến triển nhanh và gây biến chứng nặng nề cho sức khỏe xương khớp và khả năng đi lại. Vì thế nếu có dấu hiệu bệnh, cần sớm đi thăm khám và điều trị.
